Từ một nhạc công chơi guitar, organ, nghệ sĩ đến từ xứ Huế đã chinh phục những người có nghề với đôi tai khó tính bằng các bản hòa âm phối khí, nhạc múa mang dấu ấn riêng. Lặng lẽ làm việc, lặng lẽ sáng tạo, anh cùng các đồng nghiệp mang huy chương vàng, huy chương bạc về cho Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển.

Nhạc sĩ Xuân Huy (bìa phải) cùng Nghệ sĩ Ưu tú Thanh Hải (bìa trái) và ca sĩ Thanh Vân trong một chương trình nghệ thuật đặc sắc của Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển - Ảnh: YÊN LAN

1. Tối 3/11, tại Nhà hát TP Hồ Chí Minh, hai anh em Nghệ sĩ Ưu tú Quốc Cơ - Quốc Nghiệp đánh dấu chặng đường 15 năm dấn thân với nghệ thuật bằng sự thành công vang dội của liveshow kịch xiếc Anh em. Khán giả thán phục trước những màn xiếc ấn tượng, đầy kịch tính của hai Nghệ sĩ Ưu tú Quốc Cơ - Quốc Nghiệp và trầm trồ trước sự sáng tạo của đạo diễn - Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Hữu Từ khi lồng ghép tình anh em của hai nghệ sĩ xiếc vào một câu chuyện thấm đẫm tình yêu quê hương đất nước. Phần âm sự thành công của chương trình này. Phối nhạc là Nghệ sĩ Ưu tú Thanh Hải và nhạc sĩ Xuân Huy.

“Chương trình này thực sự rất “nặng”. Anh em chúng tôi bàn bạc với nhau, thấy chương trình mới nên hào hứng tham gia. Anh Thanh Hải và tôi làm phần nhạc mất khoảng 1 tháng, sau đó Hữu Từ vào TP Hồ Chí Minh tập trong 1 tháng nữa. Tổng cộng, chúng tôi mất gần 2 tháng để hoàn thiện một chương trình diễn ra trong 46 phút 7 giây”, nhạc sĩ Xuân Huy chia sẻ.

Với hai Nghệ sĩ Ưu tú Quốc Cơ - Quốc Nghiệp, sự thành công của liveshow kịch xiếc Anh em là dấu son ấn tượng cho chặng đường 15 năm theo nghiệp. Còn với nhóm nghệ sĩ nổi tiếng ở Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển, đây là lần đầu tiên họ làm một chương trình lớn và rất mới trên đất phương Nam. “Trước giờ nhóm chúng tôi đã làm nhiều chương trình lớn ở phía Bắc, riêng tại TP Hồ Chí Minh thì chỉ làm những chương trình nhỏ. Đây là lần đầu tiên chúng tôi làm một chương trình quy mô như vậy. Và kịch xiếc thì bạn biết rồi đấy, còn rất mới ở Việt Nam. Sau liveshow, chúng tôi rất hạnh phúc khi được khán giả và những người có chuyên môn chúc mừng”, nhạc sĩ Xuân Huy mỉm cười cho biết.

2. Từ bé, Nguyễn Xuân Huy đã thích chơi đàn. Năm 1989, cùng gần 700 thí sinh từ 7 tỉnh, thành phố trong khu vực, anh thi vào Trường cao đẳng Nghệ thuật Huế, tiền thân của Trường đại học Nghệ thuật Huế ngày nay. Khoa guitar chỉ có 2 thí sinh trúng tuyển, Xuân Huy là một trong hai người đó. Ra trường vào năm 1993, anh “đầu quân” về Đoàn Nghệ thuật tổng hợp Quảng Trị, làm việc tại đây gần 2 năm rồi trở về Huế theo lời “chiêu mộ” của nhạc sĩ Đức Dũng - người đã thành lập một ban nhạc đình đám vào bậc nhất trên đất cố đô lúc bấy giờ.

Hoạt động âm nhạc tự do ở Huế trong 5 năm, ngày nọ Xuân Huy gặp lại Nguyễn Hữu Từ, người bạn từng làm việc chung ở Đoàn Nghệ thuật tổng hợp Quảng Trị. “Hữu Từ rủ tôi vào Phú Yên diễn chung với đoàn Sao Biển một đợt. Chắc vì có duyên nên tôi gắn bó luôn”, nhạc sĩ Xuân Huy nói.

Ban đầu, khán giả Phú Yên chỉ biết Xuân Huy là một nhạc công chơi guitar, organ ở Sao Biển. Sau một thời gian gắn bó với đơn vị nghệ thuật này, nhận ra rằng mình có năng khiếu hòa âm phối khí, anh hào hứng thử sức. “Bước đầu, tôi hòa âm phối khí bài cho nhà hát, được nhiều người khen. Từ đó có chút tự tin, tôi làm các chương trình lớn. Trong các chương trình nghệ thuật mà Sao Biển tham gia liên hoan, hội diễn toàn quốc, bài do tôi hòa âm phối khí hầu như đều có giải. Tôi suy nghĩ: Mình phải theo con đường hòa âm phối khí và viết nhạc. Đó là con đường mình đi sau này. Tôi đặt ra kế hoạch, làm sao phải thành công trong nghề này”, nhạc sĩ sinh năm 1973 thổ lộ.

Dấu ấn đối với nhạc sĩ Xuân Huy là Hội diễn Ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc năm 2002, diễn ra tại TP Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk). Chuẩn bị tham gia hội diễn này, Xuân Huy hòa âm phối khí ca khúc “Vọng phu” của nhạc sĩ Tấn Phát cho ca sĩ Thanh Vân biểu diễn. Khi anh hoàn tất công việc “sáng tạo lần thứ hai”, Hữu Từ nghe bản phối và quyết định dựng phần múa cho bài này. Tại hội diễn năm đó, tiết mục hát múa “Vọng phu” đoạt huy chương vàng. Nhạc sĩ Xuân Huy thổ lộ rằng sau gần 20 năm, mỗi khi nghe lại bản phối “Vọng phu”, anh vẫn có rất nhiều cảm xúc. Nói như vậy không có nghĩa là các bản phối khác của anh chẳng ấn tượng bằng. Những người thật sự yêu nhạc và dân trong nghề vẫn còn nhớ những cảm xúc mà “Đoản khúc dân chài”, “Hạn”… của nhạc sĩ Tấn Phát mang lại, khi ca sĩ Thanh Vân hát trên sân khấu các cuộc thi lớn, thu hút nhiều “anh tài” trong cả nước. “Đoản khúc dân chài” đoạt huy chương vàng tại Liên hoan ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc đợt 2 năm 2012, còn “Hạn” được trao huy chương bạc tại Cuộc thi nghệ thuật ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc đợt 2 năm 2015. Cả hai ca khúc trên đều do nhạc sĩ Xuân Huy hòa âm phối khí.

Ở mảng nhạc múa, nhạc sĩ Xuân Huy cũng có nhiều sáng tác góp phần mang về huy chương vàng cho Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển trong các cuộc thi nghệ thuật chuyên nghiệp toàn quốc, với các tác phẩm múa “Hương rơm”, “Biển thức”, “Mầm cát”… do Hữu Từ biên đạo. Đó là chưa kể những chiếc huy chương vàng dành cho các tác phẩm múa của các đơn vị nghệ thuật lớn trong nước, khi Xuân Huy đem nhạc múa của anh đến “xứ người”.

3 Người truyền lửa cho nhạc sĩ Xuân Huy chính là Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Hữu Từ. Trước khi biên đạo trẻ tuổi này nổi tiếng khắp cả nước, Xuân Huy là người viết nhạc cho Hữu Từ dựng các tiết mục múa, góp mặt trong nhiều hoạt động văn nghệ ở Phú Yên. Sự thành công của người bạn có nhiều năm gắn bó đã thôi thúc nhạc sĩ Xuân Huy trau dồi về chuyên môn để có những bản hòa âm phối khí, nhạc múa ấn tượng. Không những thế, Xuân Huy còn sáng tác ca khúc. Đó là những bản nhạc anh viết riêng cho mình và “hẹn” rằng một ngày nào đó sẽ chia sẻ với người yêu nhạc.

Nhìn lại chặng đường gần 20 năm gắn bó với Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển, nhạc sĩ Xuân Huy nói rằng anh chưa bao giờ “lăn lăn” về sự chọn lựa của mình ngày đó. Trước kia, khán giả chỉ biết anh là Xuân Huy chơi guitar, organ, bây giờ họ biết anh là một nhạc sĩ hòa âm phối khí. Xuân Huy thổ lộ: “Tôi cảm thấy tự hào là một thành viên của Nhà hát Ca múa nhạc dân gian Sao Biển. Mỗi khi đi thi, Sao Biển là đối thủ đáng gờm đối với bất kỳ đơn vị nghệ thuật lớn nào. Và tuy rằng ở Phú Yên, đời sống văn nghệ không sôi nổi, nhưng hoạt động của nhóm chúng tôi đã rộng khắp từ Bắc đến Nam”.

Làm việc càng nhiều thì càng trưởng thành, bản phối nào vừa hoàn thành cũng có cảm giác hay hơn bản trước tuy rằng mỗi bài có chất khác nhau. “Vì mình càng “chín” trong nghề, thẩm mỹ ngày càng phát triển; thiết bị dành cho công việc này cũng ngày càng hiện đại. Những bài phối sau chắc chắn phải hay hơn những bài phối trước về mặt âm thanh, âm sắc”, nhạc sĩ Xuân Huy nói. Theo anh, nếu ví ca sĩ như đóa hoa thì người hòa âm phối khí là cái bình hoa. Không thể tôn lên vẻ đẹp của hoa, nếu bình không đẹp.

YÊN LAN