Qua 10 năm hoạt động, Ban Quản lý Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm (TP Tuy Hòa) đã có nhiều đóng góp trong việc bảo tồn và phát huy các hoạt động tín ngưỡng dân gian của cư dân vùng đất Phú Lâm hiện nay. Cư dân nơi đây đã xem hoạt động thờ cúng tại Khu đình - lẫm làng phường là sinh hoạt tín ngưỡng dân gian không thể thiếu trong đời sống tinh thần.

KHƠI DẬY GIÁ TRỊ TÍN NGƯỠNG

Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm hiện nay bao gồm 4 công trình văn hóa đặc sắc. Trong khuôn viên chính của khu này, nổi bật nhất là kiến trúc lẫm thờ độc đáo. Lẫm là ngôi nhà cổ làm bằng chất liệu gỗ, mái lợp ngói vảy đã trường tồn hơn 100 năm qua. Lẫm là nơi cư dân phường thờ cúng tiền hiền - những người có công khai hoang, lập ấp được dân làng ghi nhớ ơn đức và thờ cúng. Trong khuôn viên còn có các công trình là đình thờ các danh thần được xây cất từ thời Pháp thuộc; miếu thờ Thành hoàng Dục bảo Trung Hưng chi thần và miếu thờ bà Thiên Y Ana.

Cụ Lê Trúc Ánh, Phó ban Quản lý Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm, cho biết: “Các thành viên trong ban quản lý đã tích cực tham mưu cho UBND phường Phú Lâm thực hiện nhiều hoạt động tôn tạo đình, miếu và sưu tầm các tài liệu cổ. Các hoạt động này đã góp phần rất lớn trong việc phục dựng không gian linh thiêng và các hoạt động lễ hội thờ cúng tại Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm”.

Cụ Huỳnh Sổ, thành viên Ban Quản lý Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm, hào hứng chia sẻ: “Những người cao niên như tôi đã đóng góp bằng cách kể những điều mắt thấy tai nghe về việc hình thành Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm xưa cho bà con nghe và ghi chép lại. Chúng tôi cũng dịch 5 sắc phong và 1 bản hịch thời vua Minh Mạng đã ngự ban trong việc thờ cúng thành hoàng làng Phú Lâm xưa. Ngoài ra, Ban Quản lý Khu đình - lẫm làng phường còn phối hợp với các nhà nghiên cứu sưu tầm những nét tiêu biểu về văn hóa làng Phú Lâm cổ, trong đó có nguồn gốc của các nghi lễ cúng thần, phổ biến đến người dân”.

Hàng năm, Ban Quản lý Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm chọn mùng 10 tháng 3 âm lịch là ngày người dân tập hợp về đây để thực hiện các nghi lễ cúng thần. Các hoạt động sinh hoạt văn nghệ, trò chơi dân gian được tổ chức trước đó một ngày thu hút hàng trăm người dân thuộc làng Phú Lâm cũ ở ba phường Phú Lâm, Phú Thạnh, Phú Đông tham gia.

Anh Thanh Nghi ở khu phố 2, phường Phú Lâm, chia sẻ: “Tại các lễ hội, thanh niên trong phường không chỉ cùng nhau chơi các trò chơi dân gian, xem biểu diễn văn nghệ mà còn có dịp được xem các nghi lễ cúng thần linh thiêng của làng Phú Lâm xưa. Qua đó, chúng tôi hiểu thêm về giá trị linh thiêng của tín ngưỡng thờ thần của ông cha”.

HƯỚNG PHÁT HUY

Theo nguyện vọng của nhiều người dân, nhằm phục vụ tốt hơn nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng, tâm linh của người dân phường Phú Lâm, Ban Quản lý Khu đình - lẫm làng đã cho xây thêm đàn âm hồn trong khuôn viên đình - lẫm. Người dân đóng góp xây dựng sân bê tông và làm đường bê tông vào khu đình - lẫm. Các công trình kiến trúc tâm linh như đình, miếu, lẫm làng phường Phú Lâm ngày càng hoàn thiện, đáp ứng đầy đủ nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng dân gian của cư dân phường Phú Lâm hiện nay. Chính vì thế 10 năm qua, hoạt động thờ cúng thần linh của Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm đã thành nếp, ngày càng có nhiều người dân tập trung về đây để tham gia lễ hội dân gian và các nghi lễ cúng thần. Họ xem đây là ngày hội tinh thần không thể thiếu.

Trưởng ban Quản lý Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm Đặng Hữu Kính cho biết: “Ban quản lý đã phối hợp với Sở VH-TT-DL Phú Yên tạo hồ sơ công nhận Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm là di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia. Nếu Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm được Nhà nước công nhận, tôn vinh thì ý thức bảo tồn và phát huy giá trị đình - lẫm của người dân sẽ nâng cao hơn. Đặc biệt là phát triển hoạt động tham quan, tìm hiểu văn hóa của người dân và du khách khi đi qua vùng đất Phú Lâm”.

Bằng nguồn kinh phí của các nhà hảo tâm, Ban Quản lý Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm đã cho tôn tạo lại các hạng mục công trình xuống cấp như: cột gỗ và sàn nhà của lẫm làng. Hiện nay, Ban Quản lý Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm vẫn đang nỗ lực xã hội hóa nguồn kinh phí tôn tạo, bảo tồn để phát huy các giá trị công trình văn hóa này.

Vì những đóng góp ý nghĩa trong việc bảo tồn sinh hoạt tín ngưỡng dân gian phường Phú Lâm, Ban Quản lý Khu đình - lẫm làng phường Phú Lâm đã được UBND TP Tuy Hòa khen thưởng tại Hội nghị tổng kết 15 năm phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và 10 năm thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội.

DIỆU ANH