Hò hẹn mãi vẫn chưa một lần đối ẩm với Đông Ky Rét ở An Bình Phủ - một dạng “tứ phương vô sự lâu” (lầu tứ phương vô sự) giữa muôn ngàn hoa lá mà anh dày công xây dựng ở Bình Thuận để nghỉ ngơi những năm cuối đời.
Như chớp bể mưa nguồn tạo mạch ngầm cuồn cuộn chảy về đông, một trong những tố chất Quảng Nam, ngang tàng khảng khái, đã đi vào miền miên viễn ở tuổi 57, để lại một khoảng trống ngậm ngùi.
Cuộc gặp đầu xuân 2015 ở quán “Cối xay gió”, có lẽ do sức khỏe suy giảm, anh ngắc ngứ không trôi ly rượu cuối. Tôi trêu anh: “Hảo hán Đông Ky Rét hôm nay y chang cụ Phan Thanh Giản nhâm nhi ly rượu độc ở thành Vĩnh Long. Kiểu này thì khó vươn lên tầm “tiểu đại nhân” (tiểu thọ, 60 tuổi, nhỏ nhất trong bậc người lớn) mà mãi mãi là “đại tiểu nhân” (dưới 60 tuổi, lớn nhất trong những người nhỏ).
Đông Ky Rét nổi xung khui tiếp chai nữa làm hai anh em say túy lúy càn khôn đến chiều hôm sau.
Ba Đà Rằng này quen Đông Ky Rét xuất phát từ hâm mộ Báo Tuổi trẻ cười 30 năm trước. Anh là cây bút trào phúng nổi tiếng cùng thời với các anh Hoàng Thiếu Phủ, Lê Văn Nghĩa… Với hai bút danh Đông Ky Rét (nhại tên nhân vật Đông Ky Sốt của nhà văn Tây Ban Nha Xéc - Văng - Téc chiến đấu với cối xay gió) và Giáo sư tiến tới… hệ tại chức.
Những bài báo trào phúng, châm biếm của anh đọng lại những nụ cười ra nước mắt trước ngang trái sự đời, được đông đảo bạn đọc đón nhận. Anh còn là thành viên tích cực “Câu lạc bộ Họa sĩ biếm” của Báo Tuổi trẻ cười.
Đông Ky Rét tên thật là Trần Văn Lĩnh (sinh ngày 23/3/1958 ở Duy Xuyên, Quảng Nam) thường xuyên có những chuyến giang hồ vặt dọc duyên hải miền Trung trên đường về thăm quê, mà Tuy Hòa luôn luôn là điểm neo đậu bởi nơi đây trong lòng anh thấp thoáng một bóng hồng.
Anh đã phò tá anh Nam Đồng tổ chức nhiều hoạt động tiếp sức đến trường của Báo Tuổi trẻ tại Phú Yên và nhiều chuyến dã ngoại theo kiểu giang hồ vặt lên rừng xuống biển ở vùng đất mà ngày nay được mệnh danh là xứ sở “hoa vàng trên cỏ xanh”.
Những bữa đối ẩm “ngoài cửa mưa bay, xuân bốc rượu”, anh cất giọng Quảng Nam khê nồng rổn rảng tự trào: Sài Gòn có gã Đông Ky/ Rét ngồi ngựa gỗ mà ghì dây cương.
Bên trong con người như sấm chớp bão giông ấy là những khoảng lặng mênh mông. Có nhiều bài thơ được in trong tập thơ đầu tiên Kẻ đa tình của Đông Ky Rét, Ba Đà Rằng có vinh dự được nghe lần đầu ở Tuy Hòa còn nóng hôi hổi với “nhuận nghe” khá hậu hĩnh cỡ Remy Martin trở lên. Ví dụ như bài thơ Ví dụ!
Anh ví dụ em không về đây nữa
Ngày hoang vu mưa lạnh chỗ em ngồi
Anh thất sắc bởi hồn trăm dao cứa
Dẫu chỉ là mới ví dụ mà thôi.
Tập thơ đầu Kẻ đa tình không thể bỏ qua bài thơ Kẻ đa tình được chọn đặt tên cho tập thơ.
Tôi đã được nghe Đông Ky Rét đọc bài này không dưới mười lần (tất nhiên là có nhiều lần anh ấy đọc tặng người đẹp ngồi cùng bàn tôi buộc phải nghe lại):
Khi ta mở trong kinh
Em hiện về con chữ
Xua em ta niệm chữ
Em biến thành âm thanh
Ta thiền định vô thanh
Em nằm ngay giữa trán
Xua em cần cố gắng
Em thành chữ siêng năng
Ta đọc kệ Huệ Năng
Lại có em Thần Tú
Muốn mắng em quỷ dữ
Ta mở miệng không đành
Dù em biến ta thành
Gã thiền sư phạm giới
Thôi thà là sám hối
Tâm đã động vì em
Còn hơn phạm lỗi lầm
Sân si con gái đẹp…
Lần gặp nhau gần đây ở Phú Yên, khi cụng ly rượu tiễn, tôi mượn thơ Thâm Tâm đùa anh: “Sông Ba nào phải xưa sông Dịch/ Ta ghét hoài câu nhất khứ hề”. Như phản xạ bẩm sinh, Đông Ky Rét buông xuôi ở lại với anh em thêm ngày nữa. Lần gặp nhau cuối cùng đầu xuân 2015 cùng ước hẹn đối ẩm ở Phú Yên và An Bình Phủ, Đông Ky Rét khoe tập bản thảo Thơ viết ở chùa. Hỡi ơi! Tập thơ chưa kịp ra đời mà anh đã vĩnh viễn đi xa. Thành kính trích một đoạn thơ của chính anh để tiễn anh về miền miên viễn, dẫu ghét hoài câu nhất khứ hề:
Lên non làm sãi quét chùa
Tiện tay quét những được thua đời mình
Sân chùa ta quét sạch tinh
Tâm ta quét mãi vô minh vẫn còn…
BA ĐÀ RẰNG
