Trong chuyến “hành phương Nam” lưu diễn mới đây, Đoàn nghệ thuật Tổng cục Hậu cần đã “ra mắt” khán giả Tuy Hoà. Thật bất ngờ, những người dân ở một vùng đất mà hát bội từng là “đặc sản” đã cổ vũ nồng nhiệt vở ca kịch Điều đọng lại sau chiến tranh mang đậm chất chèo.

 

Các nghệ sĩ Đoàn nghệ thuật Tổng cục Hậu cần diễn vở “Điều đọng lại sau chiến tranh” tại NVH Diên Hồng - Ảnh: LÂM VY

 

Trò chuyện với Phú Yên cuối tuần, Nghệ sĩ ưu tú, thượng tá Phạm Thanh Hải, Phó trưởng đoàn Nghệ thuật Tổng cục Hậu cần, cho biết:

 

-  Đoàn nghệ thuật Tổng cục Hậu cần đã biểu diễn ở nhiều nơi nhưng chưa vào Phú Yên. Đây là lần đầu tiên đoàn diễn ở Tuy Hòa. Anh em chúng tôi cứ nghĩ ở trong này, việc tiếp cận với nghệ thuật chèo chỉ ở một mức độ nào đó. Nhưng qua đêm diễn, thấy khán giả thích thú, anh em chúng tôi rất phấn khởi.

 

* Hiện nay, hoạt động biểu diễn các bộ môn nghệ thuật truyền thống gặp không ít khó khăn. Đoàn nghệ thuật Tổng cục Hậu cần làm thế nào để đứng được?

 

- Hoạt động sân khấu đúng là gặp khó khăn, nhất là với các đoàn nghệ thuật dân tộc. Đối với ca kịch, mức độ tiếp nhận của khán giả cũng còn khiêm tốn. Muốn lôi cuốn khán giả thì phải có những vở hay, mà điều này không dễ. Tìm vở hay rất khó! Tìm được vở rồi, nhưng dựng làm sao cho bộ đội xem được, nhân dân miền Bắc xem được, miền Nam xem được thì cũng phải tính toán. Bộ môn chèo rất kén người xem. Chúng tôi phải diễn thế nào để khán giả không có cảm giác là nó ê a, và phù hợp với nhịp sống nhanh của ngày nay chứ không thể hiện chậm rãi như ngày trước.

 

* “Gu” thưởng thức nghệ thuật nói chung, ca kịch nói riêng của khán giả ở mỗi miền mỗi khác. Theo ông, cần phải làm sao để dung hoà và thu hút đông đảo khán giả?

 

Đoàn nghệ thuật Tổng cục Hậu cần thành lập năm 1954, được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang vào năm 2005. Đoàn hiện có 60 người, trong đó có 45 diễn viên. 13 nghệ sĩ của đoàn đã được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.

- Người ta nói khán giả phía Nam hơi dễ tính. Những vở đoàn chúng tôi dựng không dễ quá, nhưng cũng không quá khó khiến người xem không hiểu. Chúng tôi có những vở kinh điển về đề tài lịch sử, đơn cử như vở Bài ca giữ nước, một tác phẩm rất nổi tiếng của NSND Tào Mạt, gồm 3 vở chèo liên hoàn: Lý Thánh Tông tuyển hiền, Nhiếp chính Ỷ Lan và Lý Nhân Tông học làm vua, rất hay nhưng lại kén khán giả, vì khi xem, người ta còn phải hiểu những điển cố, điển tích. Bên cạnh đó, chúng tôi dựng những vở mang hơi thở cuộc sống ngày nay, không dễ dãi nhưng cũng không cầu kỳ.

 

* Ông nghĩ sao khi nhiều người cho rằng chúng ta đang rất thiếu những vở về đề tài lịch sử, không chỉ để phục vụ khán giả mà quan trọng hơn là để nhắc nhớ hào khí Bạch Đằng, Chi Lăng… xưa?

 

- Đấy là một vấn đề nan giải. Nếu anh chỉ dựng những vở không liên quan đến lịch sử thì mọi việc đơn giản. Còn như vở Bài ca giữ nước của chúng tôi, quân đội duyệt xong, Trung ương duyệt xong thì mới biểu diễn. 

 

Trước kia, chúng tôi từng dựng một vở mất nửa năm. Bây giờ làm như vậy thì thời gian đâu, doanh thu thế nào, chi phí thế nào? Bây giờ có nhiều kịch bản là “văn chợ trời”, không chắc lọc. Tất cả phụ thuộc vào kinh phí, cho nên người ta phải viết nhanh, dựng nhanh. Tìm được một vở về lịch sử giai đoạn trước rất  khó. Tôi nhớ gần 10 năm nay không có ai viết về đề tài này. Vì vậy, khán giả coi phim, thuộc sử Trung Quốc hơn sử Việt Nam. Đề tài hiện đại khó viết hay, nhưng khai thác thì dễ hơn. 

 

* Xin cảm ơn ông!

 

LÂM VY (thực hiện)