Hầu hết các hãng thông tấn lớn trên thế giới đồng loạt đưa tin về việc Quốc hội Mỹ vừa thông qua Quy chế Thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) cho Việt Nam.
Hãng tin AFP của Pháp viết: Thượng viện Mỹ đã thông qua dự luật về Quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn (PNTR) với Việt Nam sáng sớm ngày 9/12 (theo giờ Washington) trong một phiên họp kéo dài qua đêm với đa số phiếu ủng hộ, tỉ lệ 79/9. Trước đó, dự luật này cũng được Hạ viện Mỹ thông qua vào tối ngày 8/12 (tức là sáng sớm ngày 9/12 theo giờ Việt Nam) với 212 phiếu thuận và 184 phiếu chống.
Theo hãng AFP, dù PNTR có không được thông qua thì Việt Nam vẫn gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) vào đầu năm 2007. Tuy nhiên, nếu như vậy, Mỹ sẽ không được hưởng việc cắt giảm hàng rào thuế quan đáng kể cùng các lợi ích khác mà Việt Nam trao cho các thành viên WTO còn lại.
Đại diện Thương mại Mỹ Susan Schwab cho biết bà rất vui mừng về việc thông qua dự luật trên. Theo bà Schwab, động thái này sẽ "giúp Mỹ tiếp cận với thị trường đang tăng trưởng nhanh của Việt Nam và mở ra một kỷ nguyên mới trong quan hệ giữa hai nước".
Trong khi đó, Phòng Thương mại Mỹ ví việc bỏ phiếu tán thành dự luật trong một giải pháp trọn gói cùng với một số luật khác về thương mại của Mỹ, như một món quà Giáng sinh sớm dành cho các công ty và người lao động trong nước. Ông Bruce Josten - Phó chủ tịch điều hành về các vấn đề của chính phủ tại Phòng Thương mại khẳng định động thái này hoàn toàn vì lợi ích của nền kinh tế quốc gia Mỹ.
Theo nhận định của Hãng thông tấn BBC, Anh, việc thông qua dự luật PNTR cho Việt Nam tạo nên một bước ngoặt lịch sử, loại bỏ hoàn toàn những rào cản thương mại đã có từ cuộc chiến tranh Việt Nam.
Phát biểu trong phiên tranh luận tại Hạ viện hôm 8/12, nghị sĩ đảng Cộng hoà Rob Simmons - một cựu chiến binh từng tham chiến ở Việt Nam, cho rằng : "Dự luật này không chỉ mang tính kinh tế. Nó còn vì việc hợp tác cùng Việt Nam hàn gắn những vết thương chiến tranh".
Hãng BBC cho biết ngoài việc thông qua dự luật PNTR cho Việt Nam, Quốc hội Mỹ cũng bỏ phiếu tán thành việc gia hạn giảm thuế cho hơn 130 nước đang phát triển, luật ưu đãi thuế với các nước Nam Mỹ quanh vùng núi Andes như Peru, Colombia, Bolivia và Ecuador cũng như luật tăng xuất khẩu miễn thuế có điều kiện đối với hàng dệt may của Haiti.
Hãng tin AP, Mỹ cũng chia sẻ quan điểm tương tự khi đánh giá dự luật PNTR với Việt Nam sẽ chấm dứt một quy định mà Mỹ đã đặt ra từ thời chiến tranh lạnh và đem áp dụng với Việt Nam. Theo đó, mỗi năm chính phủ Mỹ đều đã xem xét lại quan hệ thương mại với Việt Nam.
Thượng nghị sĩ Max Baucus - một chính khách hàng đầu của đảng Dân chủ tại Uỷ ban Tài chính Thượng viện cho rằng việc thông qua dự luật "đảm bảo rằng nhiều hàng hoá hơn do Mỹ sản xuất sẽ thâm nhập vào thị trường Việt Nam".
Còn đối với Hạ nghị sĩ David Dreier của đảng Cộng hoà, động thái mới sẽ khuyến khích tự do hoá kinh tế và chính trị ở quốc gia Đông Nam Á và tạo cơ hội cho các công ty Mỹ đang mong muốn tiếp cận thị trường phát triển mạnh của Việt Nam.
Trong khi đó, Hãng thông tấn Reuters, Anh nhấn mạnh rằng Mỹ trao PNTR cho Việt Nam là bình thường hoá các quan hệ thương mại với một nền kinh tế tăng trưởng nhanh 30 năm sau cuộc chiến ở quốc gia Đông Nam Á này.
Tuy nhiên, việc đó dường như đến muộn đối với Tổng thống George W. Bush bởi ông đã "tay trắng" đến dự Hội nghị thượng đỉnh APEC 2006 diễn ra tại Hà Nội hồi tháng trước sau khi cuộc bỏ phiếu PNTR cho Việt Nam đầu tiên thất bại.
Reuters cũng phản ánh việc ngoài dự luật PNTR cho Việt Nam, Quốc hội Mỹ cũng thông qua các dự luật 'kèm theo" khác như luật mở rộng ưu đãi thuế cho cho Haiti, giảm thuế cho các nước Nam Mỹ quanh vùng núi Andes và hơn 100 nước đang phát triển khác.
Hãng thông tấn dẫn lời Đại diện Thương mại Mỹ Susan Schwab ca ngợi các cuộc bỏ phiếu hôm 8/12. Bà Schwab khẳng định tăng cường thương mại không chỉ hỗ trợ người lao động ở các nước nghèo mà còn giúp hạ giá thành các sản phẩm và dịch vụ cho chính người tiêu dùng Mỹ.
THANH BÌNH (VNN)
