Tổng thống Nga Vladimir Putin đã bắt đầu chuyến công du kéo dài một tuần tới hai nước xuất khẩu dầu và khí đốt hàng đầu Trung Á là Kazakhstan và Turkmenistan, mang theo hàng loạt đề xuất mở rộng hợp tác về năng lượng trong khu vực.

Ông Putin đã bay đến thủ đô Kazakhstan Astana hôm qua (9/5) và dự kiến sẽ tới thăm thủ đô Turkmenistan Ashkhabad cũng như Turkmenbashi và Aktau - hai thị trấn dầu mỏ đang phát triển ở vùng duyên hải Caspian trong vài ngày tới.

Tổng thống Nga Vladimir Putin

"Hợp tác với khu vực Trung Á là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chiến lược năng lược của Nga", Thứ trưởng Bộ Công nghiệp và Năng lượng Nga Andrei Reus cho biết.

Dự kiến, trong chuyến công du của ông Putin, Nga và Kazakhstan sẽ ký kết hàng loạt thoả thuận liên quan đến các lĩnh vực xây dựng mạng lưới đường ống truyền tải năng lượng, khai thác khí tự nhiên, than đá, điện và uranium.

Tại Turkmenistan, mục tiêu của Tổng thống Nga sẽ là củng cố các hợp đồng nhập khẩu khí đốt dài hạn đã thống nhất với cố Tổng thống Saparmurat Niyazov, người qua đời vào năm ngoái. Ông Niyazov từng tranh cãi với Moscow về giá khí đốt và tuyên bố sẽ cung cấp nguồn năng lượng này cho các nước tiêu dùng đối thủ của Nga. Tuy nhiên, tân Tổng thống Gurmanguly Berdymukhammedov đã lên tiếng cam kết sẽ xây dựng các mối quan hệ gần gũi hơn với Moscow.

Tăng cường hợp tác năng lượng

Tổng thống Putin, người có lần miêu tả sự sụp đổ của Liên bang Xô viết là "một bi kịch địa chính trị", luôn cố gắng tăng cường hợp tác kinh tế giữa Nga với khu vực Trung Á, đặc biệt là về dầu mỏ và khí đốt. Chiến lược của Nga là nhập khẩu khối lượng khí ngày càng tăng từ Trung Á để bù đắp cho sự thiếu hụt về nguồn cung từ chính các mỏ năng lượng của nước này.

Chính sách này thành công nhất ở Kazakhstan, nơi các công ty Nga đều tham gia vào những dự án khai thác dầu mỏ và xây dựng mạng lưới đường ống truyền tải chính tại quốc gia này. Một liên doanh mới nhằm xử lý khí thu được từ giếng dầu Karachaganak khổng lồ của Kazakhstan tại một nhà máy ở miền nam nước Nga sẽ đảm bảo rằng một lượng đáng kể khí sản xuất được của Kazakhstan sẽ chảy về phía bắc, tới Nga.

Turkmenistan, nước cộng hoà Trung Á có dự trữ khí lớn nhất khu vực, đã ký giao kèo xuất khẩu 50 tỉ mét khối khí cho Nga trong năm nay và năm tới.  Một thoả thuận hợp tác khí đốt đạt được vào năm 2003 khẳng định việc xuất khẩu nguồn năng lượng này từ Turkmenistan sang Nga gần như sẽ tăng gấp đôi vào năm 2028.

Thứ trưởng Reus tiết lộ, Nga đã đề nghị giúp Turkmenistan hiện đại hoá một đường ống, bắt nối với mạng lưới truyền dẫn khí ở Trung Á đi theo hướng bắc, qua Uzbekistan và Kazakhstan tới Nga. Đây hiện là con đường xuất khẩu khí lớn và duy nhất ra khỏi khu vực nằm sâu trong nội địa.

Trong khi đó, Trung Quốc cũng đang cạnh tranh để giành lấy nguồn cung cấp khí của Trung Á. Bắc Kinh đã đề nghị hỗ trợ tài chính cho việc xây dựng một đường ống xuất khẩu năng lượng về hướng đông.

Ấn Độ hiện cũng mong muốn mua khí đốt của Turkmenistan. Mỹ và châu Âu thậm chí đã yêu cầu chính phủ Ashkhabad đa dạng hoá các con đường xuất khẩu khí bằng cách xây dựng một đường ống dẫn qua biển Caspian tới Azerbaijan và tiếp tục truyền dẫn qua khu vực Caucasus tới Thổ Nhĩ Kỳ và châu Âu.

Theo VNN