Một động thái đối ngoại đầu năm 2007 của Trung Quốc gây sự chú ý rất lớn trong dư luận quốc tế. Đó là chuyến thăm của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước CHND Trung Hoa Hồ Cẩm Đào và phu nhân tới 8 nước châu Phi kéo dài gần 2 tuần lễ, vừa kết thúc ngày 10-2-2007.
Đến thăm 8 nước châu Phi: Ca-mơ-run, Li-bê-ri-a, Xu-đăng, Dăm-bi-a, Nam-mi-bi-a, Nam Phi, Mô-dăm-bích và Xây-sen, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã phát đi thông điệp rất rõ ràng: Trung Quốc coi các nước châu Phi là đối tác chiến lược tin cậy và cam kết phát triển quan hệ toàn diện cả về chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học kỹ thuật, trọng tâm là hợp tác kinh tế. Ngoài các Hiệp định và văn bản hợp tác trên nhiều lĩnh vực mà Trung Quốc ký với các nước nói trên thì món quà tặng rất có ý nghĩa mà Trung Quốc dành cho châu Phi là việc Trung Quốc xoá nợ lần thứ 2 cho một nước châu Phi có quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, xây dựng từ 3 đến 5 khu vực hợp tác kinh tế thương mại, xây dựng 30 bệnh viện và 30 trung tâm điều trị và phòng chống sốt rét rải ra ở các khu vực của châu Phi. Qua những cử chỉ hào phóng này, Trung Quốc muốn chứng tỏ cho thế giới biết Trung Quốc là bạn tốt của châu Phi, bác bỏ luận điệu của Mỹ và các nước Tây Âu lâu nay rêu rao rằng Trung Quốc đang trục lợi trên sự nghèo khó của châu Phi.
Chuyến thăm các nước châu Phi của nhà lãnh đạo cao nhất của nước đông dân nhất, cường quốc chính trị - kinh tế đang lên có vai trò trọng yếu trong việc giải quyết các vấn đề khu vực và toàn cầu cho thấy Trung Quốc đang triển khai mạnh mẽ chiến lược đối ngoại được hoạch định tại Đại hội 16 Đảng Cộng sản Trung Quốc. Đó là chiến lược đối ngoại hữu hảo với lân bang, mở rộng quan hệ hợp tác với tất cả các nước ở khắp các châu lục. Đối với châu Phi, không phải bây giờ Trung Quốc mới thiết lập quan hệ mà các quan hệ này đã được xây dựng bền bỉ trong vòng 30 năm qua kể từ khi Trung Quốc thực hiện chính sách mở cửa năm 1978. Nhưng điều rất đáng quan tâm là Trung Quốc đã đẩy nhanh nhịp độ hợp tác, nâng quan hệ Trung Quốc - Châu Phi lên một tầm cao mới. Chỉ trong hơn 3 năm kể từ khi nhận chức Tổng bí thư và Chủ tịch nước, ông Hồ Cẩm Đào đã 3 lần thăm châu Phi và năm nào cũng mở Diễn đàn hợp tác Trung Quốc - Châu Phi, mà lần mới nhất là tháng 11-2006, đưa ra 8 chương trình hợp tác, như hợp tác kinh tế thương mại, đầu tư trực tiếp và gián tiếp, xây dựng đường bộ, đường sắt và cơ sở hạ tầng, hợp tác y tế, giáo dục… Mặc dù không có lợi thế như Mỹ, Anh, Pháp và nhiều nước Tây Âu khác đã có chỗ đứng chân vững chắc tại nhiều nước châu Phi từ vài ba trăm năm, ít ra cũng hơn 100 năm, nhưng Trung Quốc đã nhanh chóng xây dựng được các quan hệ bền vững và thân thiện với các nước châu Phi. Một minh chứng rõ rệt nhất,mặc dù là người đi sau nhưng hiện nay hàng hoá Trung Quốc đã tràn ngập châu Phi và không một nước nào có thể sánh với Trung Quốc về hàng tiêu dùng, đặc biệt là hàng điện tử, đồ gia dụng và may mặc giá rẻ.
Chuyến thăm châu Phi của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào có tầm quan trọng đặc biệt nhằm cả mục tiêu trước mắt và lâu dài. Trước mắt là hợp tác kinh tế thương mại và lâu dài là thiết lập các quan hệ đối tác phục vụ cho chiến lược đưa Trung Quốc thành cường quốc chính trị - kinh tế hàng đầu thế giới trong trật tự thế giới đa cực, mà Trung Quốc phải là một cực mạnh. Hiện tại Trung Quốc đã vươn lên thành cường quốc kinh tế với tổng sản phẩm GDP đạt xấp xỉ 2000 tỷ USD, với nguồn dự trữ ngoại tệ khổng lồ, là đối trọng đáng ngại đối với Mỹ, Nhật và Tây Âu. Các nhà phân tích quốc tế dự báo, với tốc độ tăng trưởng như hiện nay, Trung Quốc hoàn toàn có thể đuổi kịp Mỹ trong vòng vài ba thập niên sắp tới.
Chuyến thăm châu Phi của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào cũng là minh chứng sống động cho nhận định: Năm 2007, các nước lớn sẽ đẩy mạnh hoạt động ngoại giao nhằm tập hợp lực lượng và đây sẽ là một trong những nét chủ yếu nhất của thế cuộc năm 2007. Ngay trong những tuần đầu tiên của năm 2007, đã diễn ra rất nhiều cuộc công du quốc tế của Nguyên thủ, Thủ tướng và Bộ trưởng Ngoại giao các nước lớn như Mỹ, Trung Quốc, Anh, Pháp, Nga, Nhật, CHLB Đức, trong đó hai chuyến thăm được dư luận quan tâm nhất là chuyến công du châu Phi của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và Thủ tướng Nhật Cô-bê thăm CHLB Đức, các nước Tây Âu và lần đầu tiên thăm Bộ chỉ huy Khối quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở Brúc-xen (Bỉ) đưa ra thông điệp Nhật Bản quyết nỗ lực thành nước Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và vươn lên thành cường quốc hàng đầu thế giới.
TRẦN NHUNG
