Sản phẩm du lịch là sản phẩm đặc thù, riêng biệt, mang đậm phong cách của từng địa phương. Xây dựng sản phẩm du lịch là chiến lược cần được chú trọng, quan tâm để đưa du lịch phát triển toàn diện. Đối với Phú Yên, sản phẩm du lịch hiện chưa thực sự tạo cho mình một con đường riêng, chưa khẳng định được vị trí của du lịch tỉnh nhà trong xu thế hội nhập hiện nay.
Một quầy hàng đặc sản, hàng lưu niệm phục vụ khách du lịch ở Trung tâm sinh thái Thuận Thảo - Ảnh: T.QUỚI
Phú Yên là vùng đất có bề dày lịch sử và đa dạng về văn hóa truyền thống, vùng đất in đậm dấu ấn quá trình mở mang bờ cõi về phương Nam; lợi thế có cả ba vùng địa hình biển - đảo, đồng bằng và miền núi với hệ sinh thái đa dạng, phong phú, hội tụ đầy đủ điều kiện để khai thác và phát triển các loại hình du lịch. Trong những năm qua, đặc biệt sau Đại lễ kỷ niệm 400 năm tỉnh Phú Yên hình thành và phát triển gắn với Năm Du lịch quốc gia Duyên hải Nam Trung Bộ - 2011, hoạt động du lịch ở Phú Yên đã có những khởi sắc nhất định. Nhiều sự kiện, lễ hội với quy mô lớn, hoạt động văn hóa, hội thảo chuyên đề cấp quốc gia, khu vực, nhiều chương trình hợp tác liên tỉnh được tiến hành thành công đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư, khai thác các giá trị sản phẩm đặc thù của địa phương để thu hút du khách trong nước và quốc tế. Đặc biệt trong tháng 12/2012, trên địa bàn tỉnh đã diễn ra hai hội thảo lớn có liên quan đến du lịch là: Hội thảo giải pháp đột phá để phát triển du lịch các tỉnh miền Trung và Hội thảo “Giải pháp phát triển sản phẩm du lịch Phú Yên” đã hứa hẹn có những bước chuyển mình tích cực cho du lịch Phú Yên.
Sản phẩm du lịch là các dịch vụ, hàng hóa cung cấp cho khách du lịch. Sản phẩm này được hợp thành bởi tổ hợp những dịch vụ sau: Dịch vụ vận chuyển, dịch vụ lưu trú, ăn uống; dịch vụ tham quan, giải trí; dịch vụ hàng hóa tiêu dùng và đồ lưu niệm; các dịch vụ khác. Trên thực tế, sản phẩm du lịch Phú Yên vẫn chưa có được lợi thế cạnh tranh mang tính chuyên nghiệp, đó là tính đặc thù. Tại Phú Yên du khách có thể mua bất cứ loại sản phẩm hàng hóa mang tính đặc trưng của Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Khánh Hòa... nhưng lại rất khó tìm ra sản phẩm mang tính đặc thù của Phú Yên. Tương quan so sánh với các tỉnh duyên hải miền Trung, Phú Yên vẫn đang nằm trong tốp thấp về hiệu quả kinh doanh du lịch. Số lượng khách du lịch hằng năm có tăng nhưng chưa nhiều, số ngày lưu trú, tổng lượng chi tiêu cho dịch vụ du lịch còn thấp. Đặc biệt là vấn đề sản phẩm du lịch còn đơn điệu, trùng lặp về dịch vụ, hàng hóa, chương trình du lịch (tour) còn thiếu hấp dẫn. Hầu hết du khách đến với du lịch Phú Yên chỉ quen với một sản phẩm duy nhất là tham quan gành Đá Đĩa, tham quan Bãi Môn - Mũi Điện gắn với Khu Di tích lịch sử Vũng Rô hay nếu có kết hợp tham quan một vài di tích khác như Nhà thờ Mằng Lăng, chùa Đá Trắng, Nhạn Tháp… nhưng tại những nơi này lại thiếu trầm trọng các cơ sở ăn uống, lưu trú và các dịch vụ bổ sung. Dịch vụ hướng dẫn, thuyết minh rất hạn chế, nhất là hướng dẫn viên thông thạo ngoại ngữ để phục vụ đối tượng là người nước ngoài. Vì vậy du khách đến Phú Yên thường không lưu trú, không tiêu dùng dịch vụ bổ sung và nhanh chóng di chuyển đến các tỉnh khác theo lộ trình.
Kinh nghiệm từ các tỉnh phát triển mạnh về du lịch như: Hải Dương, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Bình Thuận… cho thấy, việc phát triển du lịch không thể tách rời sự liên kết, hợp tác mang tính chất liên vùng. Trong thời gian tới du lịch Phú Yên cần có sản phẩm mang tính đặc thù, phân biệt với các sản phẩm của các địa phương khác trong vùng; trong các chương trình hợp tác cần phải dựa trên cơ sở cùng thống nhất theo chuỗi liên kết đã tính đến đặc trưng tài nguyên và lợi thế của từng địa phương. Điều tiên quyết là sự chuyển biến nhận thức du lịch từ các cấp các ngành đến người kinh doanh và nhất là cộng đồng cư dân tại địa phương. Và một điều cũng không thể coi nhẹ là cần kịp thời đào tạo nguồn nhân lực du lịch chuyên nghiệp, đáp ứng nhu cầu của mọi đối tượng tham quan.
Thạc sĩ NGUYỄN HOÀI SƠN
