Hiện số lượng hợp tác xã (HTX) tham gia dịch vụ thu gom, xử lý rác thải tại khu vực nông thôn còn ít. Làm thế nào để ngày càng có nhiều HTX triển khai dịch vụ này là mối quan tâm của các ngành chức năng.
Xã viên HTX Nông nghiệp Hòa Tân Tây (Tây Hòa) thu gom rác thải - Ảnh: H.XUÂN
Để hạn chế tình trạng rác thải, các phế phẩm trồng trọt, chăn nuôi gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng, từ năm 2007, các cấp, ngành chức năng của tỉnh đã vận động các HTX hoạt động tại các địa phương triển khai dịch vụ thu gom rác thải. Đến nay toàn tỉnh có 10 HTX triển khai dịch vụ thu gom, xử lý rác thải. Trung bình mỗi HTX sử dụng từ 4-6 lao động để thu gom 3-5 tấn rác/ngày, trong đó 80% là rác thải sinh hoạt.
Là một trong những HTX đi đầu trong thu gom, xử lý rác thải, thời gian qua, HTX Kinh doanh Điện Phú Thọ 3 (Đông Hòa) đã đầu tư hàng trăm triệu đồng mua xe công nông chuyên chở rác, ủi hầm chứa rác và trả lương, chi bồi dưỡng cho nhân viên. Trung bình mỗi ngày, nhân viên môi trường của HTX thu gom hơn 5 tấn rác, sau đó vận chuyển đến bãi thải để đốt (nếu trời nắng) hay rải vôi (nếu trời mưa). Trong khi đó, thực hiện sự chỉ đạo của HĐND, UBND xã Hòa Trị (Phú Hòa) về “Bảo vệ sức khỏe cộng đồng”, Ban quản trị HTX Nông nghiệp - Kinh doanh tổng hợp Hòa Trị 2 đã triển khai dịch vụ thu gom rác thải từ năm 2009. Do hoạt động hiệu quả, được địa phương và bà con ủng hộ nên HTX đang có kế hoạch mở rộng dịch vụ này với 11/11 tổ dịch vụ; tiến tới xây dựng dự án đầu tư dịch vụ môi trường và sản xuất phân hữu cơ. Còn HTX Nông nghiệp An Ninh Tây (Tuy An) đã trích quỹ gần 300 triệu đồng mua một xe tải hạng nhẹ để vận chuyển rác thải đến bãi
chứa. Các nhân viên thu gom, xử lý rác đều được HTX đóng bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, được trang bị bảo hộ lao động và nhận mức lương từ 900.000-1,5 triệu đồng/tháng. Hàng ngày, các nhân viên thu gom khoảng 7 tấn rác thải, tập kết đến khu vực bãi rác cách xa khu dân cư để đốt. Nhờ làm tốt công tác này nên đến nay đã có trên 1.000 hộ dân ở xã An Ninh Tây đăng ký sử dụng dịch vụ.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hiện chỉ có 10 HTX triển khai dịch vụ thu gom, xử lý rác thải. Việc nhân rộng mô hình này cũng đang gặp nhiều khó khăn, mà nguyên nhân chính là do một số địa phương chưa quan tâm đến công tác tuyên truyền về tác hại của ô nhiễm môi trường đến chất lượng cuộc sống để người dân biết và cùng tham gia bảo vệ môi trường. Thêm vào đó, sự phối hợp giữa chính quyền, đoàn thể, HTX và xã viên vẫn chưa có sự đồng bộ. Theo ông Nguyễn Hữu Hồng, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp - Kinh doanh tổng hợp Hòa Trị 2, điều khiến HTX lo lắng nhất là việc các bãi tập kết rác tạm thời tại địa phương đã quá tải, gây khó khăn cho HTX trong khâu tập kết, xử lý rác.
Ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX Phú Yên cho biết: Liên minh HTX và Sở TN-MT Phú Yên đã phối hợp tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng cho cán bộ, xã viên tại HTX có dịch vụ môi trường; xây dựng mô hình thu gom rác thải bền vững, dùng kinh phí sự nghiệp môi trường mua thùng, xe chứa rác cho các HTX. Tuy nhên, để hoạt động thu gom rác thải tại các HTX ngày càng phát huy hiệu quả, tỉnh cần sớm thành lập Quỹ bảo vệ môi trường, đầu tư kinh phí để xây dựng, hoàn thiện hệ thống mạng lưới thu gom, bãi xử lý rác theo quy hoạch; các huyện, thị, thành phố không để xảy ra tình trạng phát sinh các bãi rác tự phát hoặc ngoài quy hoạch, hỗ trợ kinh phí cho các đơn vị thực hiện thu gom rác từ nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường được cấp hàng năm. Ngoài ra, Sở KH-CN, Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường tỉnh cần triển khai việc nghiên cứu công nghệ xử lý rác phù hợp với các bãi rác nhỏ tại các vùng nông thôn.
HOÀNG XUÂN
