Trong 11 tháng năm 2006, toàn tỉnh Phú Yên chế biến hải sản (CBHS) xuất khẩu được 1.050 tấn, chỉ bằng 65,6% kế hoạch năm (bằng 99,1% so với cùng kỳ năm trước); kim ngạch xuất khẩu được 5,5 triệu USD, bằng 65,3% kế hoạch, bằng 76,9% so với cùng kỳ năm trước.
Khai thác hải sản ở Phú Yên đạt sản lượng cao, trong khi đó chế biến hải sản đạt rất thấp – Ảnh: N.LƯU
Theo Sở Thủy sản, nguyên nhân sản lượng CBHS đạt rất thấp là do mất mùa khai thác dẫn đến thiếu nguyên liệu cho chế biến! Đây là điều khá… nghịch lý bởi dù mất mùa biển, nhưng trong 11 tháng qua, ngư dân trong tỉnh đã khai thác được trên 33.600 tấn hải sản các loại, đó là chưa kể hơn 3.500 tấn tôm sú và tôm thẻ thu hoạch từ nuôi trồng.
Có thể nhận thấy rằng năng lực CBHS của các nhà máy, cơ sở tư nhân trên địa bàn Phú Yên còn quá hạn chế, khi chỉ tiêu thụ, chế biến một phần rất nhỏ nguồn hải sản dồi dào trong tỉnh. Thực tế này đồng nghĩa với việc nguyên liệu hải sản ở Phú Yên được tiêu thụ chủ yếu qua lực lượng trung gian là các đầu nậu, vựa hoặc các nhà máy chế biến ngoài tỉnh. Chính điều này làm cho thị trường tiêu thụ hải sản bị chia cắt, “chảy” ra ngoài và bị khống chế giá cả chênh lệch thấp hơn nhiều so với mặt bằng giá các loại hải sản trong nước. Điều đó cũng có nghĩa là ngư dân bị thiệt hại về thu nhập kinh tế, còn tỉnh cũng không hưởng lợi bao nhiêu. Ví như cá ngừ đại dương ở Phú Yên khai thác đạt sản lượng lớn, nhưng không được quản lý chế biến xuất khẩu, tận thu thuế, bỏ mặc cho tư thương ép phẩm cấp, ép giá thấp…
Phú Yên có tiềm lực về nguồn lợi thủy sản rất lớn, đa dạng và phong phú, với sản lượng khai thác hàng năm khoảng 33.000 tấn hải sản các loại, riêng cá ngừ đại dương luôn có sản lượng dẫn đầu cả nước, vì vậy, không thể đổ lỗi cho việc “thiếu” nguyên liệu phục vụ cho nhu cầu CBHS xuất khẩu. Vấn đề đặt ra là làm sao điều tra một cách chính xác sản lượng các loại hải sản từng vùng, trên cơ sở đó tăng năng lực quản lý, thiết lập mối quan hệ với các đơn vị kinh doanh, nhà máy CBHS xuất khẩu trong tỉnh để xây dựng những vệ tinh thu mua và chế biến hết nguồn nguyên liệu hải sản trên địa bàn tỉnh.
Để góp phần thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 05/TU của Tỉnh ủy về phát triển kinh tế biển theo hướng CNH-HĐH đến năm 2010, UBND tỉnh phú Yên cần sớm đầu tư xây dựng một số làng nghề CBHS xuất khẩu ở ven biển; ban hành những chính sách ưu đãi để thu hút các doanh nghiệp, các nhà máy chế biến trong Hiệp hội Chế biến Thủy sản Việt Nam (VASEP) đầu tư vào lĩnh vực CBHS xuất khẩu tại Phú Yên với sản phẩm chất lượng, phù hợp với thị trường xuất khẩu EU và Mỹ.
NGUYÊN LƯU
