Hiện nay mũ bảo hiểm (MBH) không đúng chất lượng vẫn được bày bán tràn lan trên thị thường. Đây không chỉ là trách nhiệm của các đơn vị kinh doanh mà còn phụ thuộc rất nhiều vào ý thức của người tiêu dùng.
Khách hàng chọn mua mũ bảo hiểm tại một cửa hàng ở huyện Đồng Xuân - Ảnh: H.NHƯ
THỊ TRƯỜNG ĐA DẠNG
Mũ không có cấu tạo đủ bộ phận như vỏ mũ, đệm hấp thụ xung động, không chứng nhận hợp quy… của nhiều loại MBH đang được bày bán nhan nhản trên thị trường hiện nay. Ngoại trừ một số cửa hàng bán MBH chính hãng, trên khắp các tuyến đường từ quê đến phố đều bày bán các loại MBH kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái. Các cửa hàng trên đường Trần Hưng Đạo, TP Tuy Hòa có đủ các loại MBH với nhiều kiểu dáng, giá cả khác nhau. Từ khi có quy định bắt buộc đội MBH đối với người đi mô tô thì MBH đã trở thành một bộ phận của công nghệ thời trang. Kiểu dáng, màu sắc được thay đổi từng ngày theo thị hiếu, sở thích của người tiêu dùng với các loại mũ to, dày đến các loại mũ nhỏ, nhẹ, mỏng được người mua ưa chuộng. Anh Hồ Trung Vịnh, sinh viên một trường cao đẳng tại TP Tuy Hòa cho biết: “Nhiều lúc thấy đội MBH to kềnh càng, nóng nực nên tôi chỉ chọn loại mũ tương đối nhẹ, đẹp mà giá cả cũng hợp với túi tiền sinh viên”. Người mua dù nắm quyền lựa chọn sản phẩm, sự an toàn cho mình nhưng vì sự tiện lợi họ vẫn chọn loại MBH có giá siêu rẻ mà không cần biết đến chất lượng. Tại các tiệm tạp hóa bán MBH tại huyện Đông Hòa, Sông Hinh…, chủng loại MBH cũng không kém phần phong phú. Chị Đ.T.T, một chủ tạp hóa ở huyện Đông Hòa cho biết: “Thấy nhu cầu sử dụng MBH của người dân ở đây lớn nên tôi thường xuyên nhập các loại MBH với kiểu dáng mới về bán. Vì giá rẻ, hợp túi tiền nên MBH loại này bán khá chạy”.
Bên cạnh các loại MBH có giá rẻ thì các loại mũ có giá tương đối cũng đang là sự lựa chọn của nhiều người dân, đặc biệt là nhiều người tuổi trung niên; họ thường chú trọng về chất lượng mũ. Ông Thuận, 40 tuổi, hiện là giáo viên một trường THCS tại huyện Tây Hòa cho rằng, mức giá đối với MBH đúng chuẩn mặc dù có đắt hơn so những loại mũ được bày bán dọc đường nhưng lại dùng được lâu và an toàn hơn, nhất là lúc đi đường dài. Thêm một ít tiền để bảo đảm tính mạng được an toàn thì không nên so đo, chi ly quá.
NÂNG CAO Ý THỨC NGƯỜI BÁN VÀ MUA
Đứng trước thị trường MBH ngày càng đa dạng, khó quản lý như hiện nay thì việc đảm bảo người dân sử dụng MBH đúng chất lượng được các cơ quan chức năng đánh giá là khá phức tạp. Ông Trần Văn Nho, Chánh Thanh tra Sở KH-CN cho biết: Thị trường MBH trên địa bàn tỉnh hiện nay khá đa dạng. Theo quy định, người kinh doanh MBH phải biết được chất lượng sản phẩm, nhà sản xuất. Các đại lý kinh doanh này phải có phiếu kiểm nghiệm và bản công bố hợp quy của lô hàng bán. Việc buôn bán phải thông qua hóa đơn, chứng từ rõ ràng; tất cả mũ bày bán phải có dấu hợp quy CR in trên mũ. Nếu đại lý nào vi phạm thì sẽ bị phạt hành chính có giá trị từ một đến hai lần giá trị lô hàng. Quá trình xử lý những điểm bán mũ không đúng quy định cũng gặp phải nhiều khó khăn, cụ thể ở khâu lấy mẫu và chi phí kiểm định. Có những điểm bán MBH kiêm bán hàng tạp phẩm, có những nơi bán rất nhiều loại mũ lẫn lộn với nhau gây khó khăn cho công tác giám định mẫu của bộ phận quản lý thị trường và bộ phận KH-CN.
Theo cơ quan chức năng, người tiêu dùng khi chọn mua mũ phải xem trên mũ có đầy đủ các thông tin như tem CR; tên, địa chỉ nhà sản xuất; ngày, tháng, năm sản xuất; nếu là hàng nhập khẩu phải có địa chỉ nhà phân phối, xuất xứ hàng hóa. Ngoài ra, mũ đạt chất lượng còn phải đảm bảo độ đâm xuyên, vỏ mũ và lớp đệm phải chịu được va đập xung đột… Đợt kiểm tra gần đây do Sở KH-CN phối hợp với các ban, ngành liên quan đã kiểm tra ba mẫu MBH được bày bán tại các cửa hàng thì phát hiện hai mẫu không đạt tiêu chuẩn. Như vậy, dù MBH có đầy đủ các thông tin cần thiết thì chưa chắc đã là mũ đúng chất lượng, việc phát hiện ra không phải chỉ bằng cảm tính hay mắt thường mà cần phải qua quá trình kiểm định.
Theo các nhà chuyên môn, câu “tiền nào, của nấy” thường đúng khi ta chọn lựa sản phẩm đạt chất lượng. Một chiếc MBH có giá 35.000 đồng thì đương nhiên không thể có chất lượng bằng chiếc mũ có giá 200.000 đồng. Căn cứ vào giá cả của sản phẩm cũng là một cách để phân biệt hàng thật - giả. Đã có rất nhiều vụ tai nạn giao thông để lại hậu quả đau lòng mà không ít nguyên do là người tham gia giao thông không đội MBH đúng tiêu chuẩn an toàn. Người tiêu dùng phải có ý thức tự giác, để tự bảo vệ chính mình chứ không phải đội MBH là để đối phó với cảnh sát giao thông.
NHƯ THANH
