Trước thực trạng môi trường nuôi trồng thủy sản ở nhiều đầm, vịnh, vùng cửa sông ven biển đang bị ô nhiễm, nguồn lợi thủy sản ở nhiều đầm, vịnh ngày càng bị suy giảm mạnh. Vấn đề bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản trong các đầm, vịnh, vùng cửa sông ven biển đã trở nên cấp thiết, được các cấp, các ngành và bà con ngư dân hết sức quan tâm.
Tu hài thương phẩm được tiêu thụ mạnh trên thị trường - Ảnh: C.T.V
Vịnh Xuân Đài và đầm Cù Mông (TX Sông Cầu) có điều kiện rất thuận lợi để phát triển nuôi trồng nhiều loại thủy, đặc sản có giá trị kinh tế cao như: tôm hùm, cá mú, tôm sú, cá dò, tôm thẻ, ốc hương, hải sâm, cua, ghẹ, rong nho, rong sụn,... các loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ như vẹm xanh và gần đây có tu hài. Tu hài là đối tượng thủy sản có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao. Tu hài là loài ăn theo phương thức lọc, thức ăn chủ yếu là tảo khuê. Khi nước triều lên, tu hài thò vòi lên mặt cát để xi phông, lọc thức ăn. Thức ăn thay đổi theo giai đoạn phát triển và theo điều kiện môi trường. Thành phần thức ăn của tu hài chủ yếu là mùn bã hữu cơ, sinh vật phù du, trong đó có thực vật phù du chiếm tỉ lệ cao hơn động vật phù du.
Thực hiện việc đa dạng hóa đối tượng vật nuôi trong sản xuất thủy sản, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Phú Yên đã phối hợp với chính quyền địa phương triển khai mô hình nuôi tu hài thương phẩm bằng khay, lồng tại thôn Vĩnh Hòa, xã Xuân Thịnh (TX Sông Cầu), với tám hộ dân tham gia. Mô hình được triển khai với quy mô 1.300 khay, thả nuôi 39.000 con tu hài, cở giống 3cm/con, mật độ giống 30 con/khay. Kết quả sau 12 tháng nuôi, tỉ lệ sống gần 90%, tu hài thương phẩm đạt bình quân 20 con/kg có giá bán 140.000 - 160.000 đồng/kg tại cơ sở nuôi, sau khi trừ toàn bộ chi phí, cho lãi ròng trên 70 triệu đồng. Ngoài ra còn có nhiều hộ nuôi tu hài thương phẩm và giống cũng thu được lợi nhuận cao. Bên cạnh lợi ích kinh tế, môi trường sinh thái tại khu vực thực hiện mô hình cũng được cải thiện đáng kể, tạo điều kiện cho tôm hùm nuôi gần đó phát triển tốt hơn các nơi khác.
Thấy được lợi ích to lớn của tu hài đem lại, hiện tại ở đầm Cù Mông và vịnh Xuân Đài đang có nhiều hộ đầu tư nuôi trên 8.000 khay (lồng) tu hài thương phẩm. Tu hài đã trở thành đối tượng nuôi mới có triển vọng phát triển rộng rãi, góp phần đa dạng hóa đối tượng vật nuôi thủy sản ở Phú Yên. Hiện tại ở TP Tuy Hòa đã có nhiều cơ sở sản xuất giống tu hài với số lượng lớn và có uy tín, đáp ứng nhu cầu về con giống cho cả trong tỉnh và nhiều nơi khác như Kiên Giang, Quảng Ninh. Hơn nữa, tu hài thương phẩm đã được nhiều nhà hàng ở TP Tuy Hòa chế biến thành những món ăn bổ dưỡng được khách hàng ưa dùng. Như vậy, hiện nay ở Phú Yên ngoài những sản phẩm có giá trị kinh tế và dinh dưỡng cao như tôm hùm, cá ngừ đại dương, còn có thêm tu hài. Tu hài thương phẩm nuôi ở Phú Yên không chỉ phục vụ tiêu dùng tại địa phương, mà còn được thương lái thu mua đưa đi tiêu thụ ở tỉnh khác và xuất khẩu sang Trung Quốc.
Thời gian qua, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Phú Yên và Trung tâm Giống - Kỹ thuật Phú Yên cũng đã tổ chức nhiều lớp tập huấn kỹ thuật nuôi và sản xuất giống tu hài cho hàng trăm lượt người dân tại địa phương. Đã có nhiều bà con trong và ngoài tỉnh đến tham quan học hỏi kinh nghiệm của các cơ sở nuôi và sản xuất giống tu hài tại Phú Yên để về triển khai thực hiện tại địa phương mình.
Qua đó cho thấy, từ chỗ phải đi học hỏi kinh nghiệm kỹ thuật ở nơi khác, thì nay việc phát triển tu hài ở Phú Yên đã hoàn toàn làm chủ công nghệ từ sản xuất giống đến nuôi thương phẩm, chế biến, tiêu thụ. Đặc biệt, việc sản xuất giống và nuôi tu hài thương phẩm ở Phú Yên còn được nhiều tỉnh khác đến học hỏi kinh nghiệm.
Với việc chủ động về công nghệ, kết hợp với điều kiện tự nhiên thuận lợi, tin tưởng rằng trong thời gian tới việc phát triển tu hài ở Phú Yên sẽ tiếp tục được đẩy mạnh, góp phần đa dạng hóa đối tượng nuôi thủy sản trên địa bàn, nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống cho nhiều người dân. Điều này còn góp phần cải tạo môi trường sinh thái đầm, vịnh, làm cho nuôi trồng thủy sản phát triển bền vững và hiệu quả hơn.
NGUYỄN KHẮC TÂN
Phó giám đốc Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư Phú Yên
