Tình trạng cạnh tranh gay gắt về nguyên liệu giữa các nhà máy và tư thương, che ép thủ công có tái diễn trong niên vụ sản xuất mía đường 2006-2007? Làm thế nào để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các nhà máy và nông dân? Đó là những "bài toán" cần sớm giải quyết cho niên vụ sản xuất mía đ ường sắp đến.

Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Thị Hà, các nhà máy cần cải tiến phương thức thu mua mía để người dân gắn bó hơn với nhà máy - Ảnh: N.TRƯỜNG

Với diện tích mía gần 20.000ha và sản lượng đạt khá cao, nhưng niên vụ vừa qua, Phú Yên vẫn gặp khó khăn về nguyên liệu sản xuất cho các nhà máy đường. Nguyên nhân là do ở niên vụ này, giá đường tăng cao đột biến nên che ép thủ công hoạt động mạnh. dẫn đến tình trạng cạnh tranh nguyên liệu gay gắt giữa các nhà máy và che ép thủ công. Theo báo cáo của Cục thống kê Phú Yên, trong niên vụ qua số lượng che ép thủ công là 716 cái tập trung ở 3 huyện trọng điểm mía là Sơn Hòa, Đồng Xuân và Tuy An. Trong khi đó sản lượng mía thương phẩm toàn tỉnh là 714.665 tấn thì các nhà máy chỉ ép được 346.223 tấn, còn ép thủ công đến 354.000 tấn. Mặt khác, phương thức thu mua  giữa các nhà máy khác nhau nên ảnh hưởng không tốt đến tâm lý người dân trồng mía. Công tác đầu tư vùng nguyên liệu của các công ty chưa tốt, tỉ lệ ký kết hợp đồng đầu tư và bao tiêu nguyên liệu mía chưa nhiều nên nhiều nông dân không bán mía cho nhà máy và giữ lại để ép thủ công bán giá cao hơn.

Niên vụ 2006- 2007, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn  dự báo nhu cầu tiêu thụ đường trong nước khoảng 1,35 triệu tấn và về cơ bản cung sẽ đáp ứng cầu. Tuy phải cạnh tranh gay gắt với che ép thủ công về nguyên liệu, nhưng nếu các công ty mía đường tính toán giá mua mía hợp lý, bảo đảm lợi ích hài hòa giữa công ty và nông dân thì công ty sẽ không thiếu nguyên liệu. Vì với diện tích vùng nguyên liệu mía toàn tỉnh niên vụ 2006- 2007 là 19.809 ha, trong đó diện tích mía đồi 4.500 ha, dự báo năng suất vụ tới là 45 tấn/ ha cho sản lượng mía thương phẩm khoảng 700.000 tấn đủ cung cấp cho hai nhà máy đường trên địa bàn hoạt động đảm bảo đạt mục tiêu, ép 570.000 tấn mía và chế biến 51.900 tấn đường.

Để tình hình thiếu nguyên liệu mía không còn diễn ra, Phó Chủ tịch UBND tỉnh kiêm Trưởng Ban điều hành chương trình mía đường Phú Yên Trần Thị Hà cho rằng: Ngành Nông nghiệp cần đánh giá lại sản lượng thật của vùng nguyên liệu, đồng thời đẩy mạnh việc hoàn thành các công trình thủy lợi tưới cho cây mía, quy hoạch và xây dựng vùng nguyên liệu tập trung cho các nhà máy; Nghiên cứu trồng thử nghiệm các loại giống mía mới có năng suất, chất lượng cao, rải vụ, thâm canh để đáp ứng nguyên liệu cho các công ty. Về phía các công ty mía đường, đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu phải có phương thức thu mua mía hợp lý, chú trọng đến lợi ích của nông dân từ đó xác định giá mua mía phù hợp với giá cả thị trường và cao hơn giá mía của các che ép thủ công mới đảm bảo tạo thế chủ động về nguyên liệu mía cho lâu dài. Bên cạnh đó, các nhà máy cần tiếp tục đầu tư hệ thống giao thông nội đồng ở những vùng xa khó khăn để giảm bớt chi phí vận chuyển.

BÍCH HÀ