Huyện Đồng Xuân có hàng chục công trình nước sinh hoạt phục vụ dân sinh, trong đó có ba công trình thuộc nguồn vốn Chương trình 134 và vốn hỗ trợ khác. Qua nhiều năm sử dụng, một số công trình thiếu nguồn nước và ngừng hoạt động trong mùa khô. Bên cạnh việc khắc phục sửa chữa, địa phương đang tích cực tìm giải pháp đầu tư xây dựng công trình nước mới mang tính bền vững.
Người dân thôn Suối Cối 2, xã Xuân Quang 1 phải sử dụng nước suối. - Ảnh: P.NAM
NHIỀU KHÓ KHĂN
Đồng Xuân là một trong những địa phương gặp nhiều khó khăn trong đầu tư các công trình nước sạch phục vụ dân sinh, nhất là địa bàn các xã Phú Mỡ, Xuân Quang 1 và Xuân Phước. Theo các nhà chuyên môn, nguyên nhân là do dưới lòng đất có đá tảng, nguồn nước ngầm thường bị nhiễm bẩn. Vì vậy, trước khi triển khai đầu tư, công tác thăm dò gặp rất nhiều khó khăn, tốn kém. Tại các thôn Suối Cối 1, Suối Cối 2 (xã Xuân Quang 1), tình trạng khan hiếm nước sinh hoạt trong mùa khô diễn ra từ nhiều năm qua. Ông La Mo Toản, ở thôn Suối Cối 2 cho biết, toàn thôn có hơn 300 hộ, hiện chỉ còn 3 giếng đào do nhà nước đầu tư là còn nước nên bà con tập trung khá đông, có hôm tất cả các giếng đều cạn kiệt phải đi hàng km lấy nước suối về uống, muốn tắm giặt phải ra con suối vẩn đục, khô cạn trước làng. Tương tự, thôn Suối Cối 1 có trên 250 hộ, hơn 50% hộ thiếu nước sinh hoạt, nắng hạn, bà con phải vượt hơn 2km lên xóm Đồng Xe xách từng can nước về uống và tắm giặt cầm chừng. Ông Nguyễn Duy Luân, Phó chủ tịch UBND xã Xuân Quang 1 cho biết, toàn xã có 5 thôn buôn, duy nhất chỉ có thôn Phú Tâm có công trình nước. Địa phương đã nhiều lần kiến nghị lên HĐND các cấp quan tâm đầu tư xây dựng công trình nước cho các thôn còn lại nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Trong các công trình nước sinh hoạt thuộc Chương trình 134-135 được đầu tư từ những năm 2008-2009 các công trình nước thôn Phú Tâm (xã Xuân Quang 1) và Phú Giang (xã Phú Mỡ) là hoạt động tương đối hiệu quả, cung cấp nước cho gần 250 hộ dân. Còn công trình nước tự chảy ở thôn Phú Đồng được đầu tư vào những năm 2000, với kinh phí hơn 100 triệu đồng, vào mùa khô hạn thường xuyên bị ách tắc do thiếu nguồn nước, bà con phải đi hàng km lấy nước từ khe Dốc Đác. Theo ông Phạm Văn Trung, đơn vị chức năng đang tiến hành thăm dò, khảo sát nguồn nước ở suối K Lo, cách khu dân cư 2,5km. Nếu thuận lợi sẽ được triển khai xây dựng trong năm 2012, với kinh phí khoảng 2,5 tỉ đồng, cấp nước ổn định cho gần 200 hộ dân.
Ông Phạm Văn Trung, Trưởng phòng Dân tộc huyện Đồng Xuân cho biết: “Do nhu cầu khan hiếm nước sinh hoạt, mới đây địa phương đã tổ chức đào thăm dò 4 giếng tập trung tại thôn Suối Cối 2, xã Phú Mỡ. Kết quả, chỉ 1 giếng có được 2m nước, số còn lại phải lấp bỏ. Để thăm dò địa chất có quy mô theo quy định, ít nhất phải mất 70-80 triệu đồng cho một công trình nước.
Không chỉ ở xã Phú Mỡ, người dân xã Xuân Phước cũng gặp phải khó khăn về nước sạch do nguồn nước ngầm bị nhiễm phèn. Huyện Đồng Xuân đã nỗ lực tìm nhiều giải pháp nhưng đến nay vẫn chưa thể thực hiện. Ông Võ Cao Phi, Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân cho biết, địa phương đã khảo sát nguồn nước mặt hồ Phú Xuân để triển khai xây dựng công trình cấp nước sinh hoạt cho một số địa bàn ở xã Xuân Phước và Trại giam A20, nhưng do nước bị nhiễm tảo độc nên không thể thực hiện. Sắp tới, huyện sẽ đề nghị Công ty TNHH một thành viên Cấp thoát nước Phú Yên nâng cấp Nhà máy nước thị trấn La Hai, bơm trung chuyển cung cấp nước cho địa bàn này.
GIẢI PHÁP ĐẦU TƯ BỀN VỮNG
Hiện không ít công trình nước sinh hoạt được đầu tư trên địa bàn tỉnh, sau một thời gian ngắn đi vào hoạt động đã bộc lộ nhiều hạn chế, nhất là vào mùa khô, mà phần lớn là do thiếu nguồn nước, hay chất lượng nước không đảm bảo hợp vệ sinh, trong đó có một số công trình ở huyện Đồng Xuân. Hiện huyện Đồng Xuân đang triển khai xây dựng công trình nước sinh hoạt tập trung, cấp nước cho gần 80 hộ ở thôn Phú Lợi, xã Phú Mỡ, thay vì lâu nay người dân phải sử dụng nguồn nước từ sông Bà Đài bị vẩn đục vào mùa mưa do nước đổ về từ thượng nguồn. Công trình có quy mô một bể chứa và hệ thống lọc, qua đường ống dẫn dài 860m, cấp nước đến từng hộ dân.
Khắc phục tình trạng trên, huyện Đồng Xuân đang tiến hành công tác khảo sát, thăm dò tìm nguồn nước sạch phục vụ dân sinh trên địa bàn. Đồng thời, địa phương còn lập dự án thiết kế các công trình đã khảo sát trước đây để khởi công xây dựng và đưa vào sử dụng trong thời gian sớm nhất. Ông Võ Cao Phi, Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân cho biết: “Để các công trình nước sinh hoạt mang tính bền vững, quan trọng nhất là nguồn nước phải đảm bảo độ sâu, dòng chảy ổn định. Các công trình nước cần được triển khai nhanh với chi phí đầu tư giảm, đảm bảo nguồn nước bền vững, không bị ô nhiễm, đáp ứng yêu cầu tăng dân số trong thời gian dài”.
PHƯƠNG NAM
