Việc đa dạng hóa ngành nghề tại các hợp tác xã (HTX), nhất là các HTX nông nghiệp trong thời điểm hiện nay mang lại nhiều lợi ích. Ðiều này xuất phát từ yêu cầu đảm bảo HTX phát triển bền vững cũng như sự đi lên của kinh tế tập thể…

Cán bộ các HTX Phú Yên tham quan mô hình rau ở Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng) - Ảnh: X.HUY

 

MANG LẠI NHIỀU LỢI ÍCH

Lâu nay, các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh chỉ tập trung cung ứng giống cây trồng, vật nuôi… trong phạm vi HTX, chưa chú trọng mở rộng các dịch vụ liên quan đến đời sống xã hội nhằm tạo thêm nguồn thu nhập. Theo số liệu thống kê của Liên minh HTX tỉnh, hiện các HTX nông nghiệp chiếm gần 55% trong tổng số 203 HTX trên địa bàn tỉnh, phần lớn trong số này yếu về năng lực sản xuất, kinh doanh.

Để thoát khỏi tình trạng khó khăn, một số HTX nông nghiệp đã đẩy mạnh liên kết với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh để đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh dựa trên các sản phẩm là thế mạnh của địa phương, đồng thời mở rộng thị trường trong và ngoài tỉnh. Đơn cử như việc hơn 100 hộ xã viên của HTX nông nghiệp kinh doanh tổng hợp An Ninh Tây và HTX nông nghiệp Nam An Nghiệp (huyện Tuy An) nhận sản xuất lúa giống cho Công ty TNHH TBT Quảng Ngãi và Công ty Giống cây trồng Bình Định trong vụ lúa đông xuân 2010-2011. Bên cạnh đó, một số HTX nông nghiệp đang nghiên cứu phát triển mô hình sản xuất nhang, trồng rau sạch, kinh doanh chợ, mua bán nguyên vật liệu xây dựng... Ông Hồ Quang Nam, Chủ nhiệm HTX nông nghiệp Đông Hòa An (huyện Phú Hòa) cho biết: “Hiện nay, nhiều HTX nông nghiệp đã chú trọng phát triển từ đơn ngành (chủ yếu là dịch vụ nông hộ) sang đa ngành nhằm đảm bảo tăng trưởng bền vững. Bên cạnh các quỹ tín dụng nhân dân đang hoạt động có hiệu quả, kịp thời hỗ trợ vốn vay cho xã viên, nhiều HTX còn hướng đến sản xuất hàng mỹ nghệ, dịch vụ kinh doanh xăng dầu, các mô hình chăn nuôi… Nếu mỗi HTX đề ra chiến lược kinh doanh hiệu quả, các mô hình trên được kỳ vọng sẽ thành công, đem lại hiệu quả kinh tế cao”.

PHẢI THÁO GỠ NHỮNG VƯỚNG MẮC

Bên cạnh các HTX bước đầu đa dạng hóa ngành nghề và làm chủ được tài chính, như HTX nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Phong, HTX sản xuất kinh doanh Mây tre lá và thủ công mỹ nghệ Tân Hòa Bình (huyện Tây Hòa), HTX nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Hòa Quang Nam, HTX nông nghiệp Hòa Thắng 2 (huyện Phú Hòa),… vẫn còn không ít HTX gặp nhiều khó khăn trong quá trình chuyển đổi ngành nghề, do thiếu vốn, phương án sản xuất kinh doanh. Ông Trần Văn Cang, Chủ nhiệm HTX nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Hòa Mỹ Tây (huyện Tây Hòa) cho biết: “Do thiếu vốn để đầu tư vào sản xuất nông nghiệp, mở rộng các loại hình kinh doanh dịch vụ, nên lâu nay các HTX phải đi vay vốn lãi suất “nóng” ở bên ngoài. Trong khi đó, một số HTX vẫn chưa thể tiếp cận được vốn vay của ngân hàng do không có nhiều tài sản để thế chấp. Bên cạnh đó, nhiều HTX vẫn chưa có điều kiện tiếp cận, học hỏi những mô hình sản xuất kinh doanh mới, hiệu quả nên chưa mạnh dạn áp dụng vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của đơn vị. Đây là rào cản lớn đối với quá trình đa dạng hóa ngành nghề tại các HTX”.

Thời gian qua, nhiều HTX làm hồ sơ xin thuê đất và đăng ký kinh doanh xăng dầu, xây dựng bến bãi… nhằm phát triển thêm dịch vụ, tăng doanh thu. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vướng mắc, như hồ sơ chưa hoàn chỉnh, địa điểm đầu tư không phù hợp, chậm bổ sung giấy tờ,… khiến cho nhiều HTX vẫn chưa thể mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh theo hướng đa ngành nghề.

Theo ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, để HTX có thể đa dạng hóa ngành nghề, sản phẩm từng bước đứng vững trên thị trường, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc tư vấn, đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức trong và ngoài nước để HTX phát huy nội lực, giảm thiểu rủi ro. Ngoài ra, Liên minh HTX tỉnh cũng sẽ phối hợp với các sở, ngành giải quyết những vướng mắc của từng HTX, cũng như đẩy mạnh tiến độ thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, liên hiệp HTX... Tuy nhiên, muốn việc đa dạng hóa ngành nghề của các HTX thực sự mang lại hiệu quả thì phải dựa trên lợi ích cốt lõi của xã viên.

XUÂN HUY