Vụ lúa đông xuân năm 2010-2011, chuột gây hại 80ha tập trung ở các huyện Đông Hòa, Phú Hòa, Tuy An, Đồng Xuân và TP Tuy Hòa. Dự kiến vụ lúa hè thu năm nay, chuột tiếp tục cắn phá gây ảnh hưởng đến năng suất và sản lượng. Để hạn chế thấp nhất thiệt hại sản lượng lúa do chuột cắn phá, Chi cục Bảo vệ thực vật Phú Yên đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố tăng cường chỉ đạo diệt chuột bằng các biện pháp sau:
1. CÁC GIAI ÐOẠN DIỆT CHUỘT
Sau khi thu hoạch lúa đông xuân, tiến hành tổ chức diệt chuột trên đồng ruộng cho đến khi thu hoạch lúa vụ hè thu 2011. Trước khi làm đất lần cuối cùng vụ hè thu 2011, cần phát động nông dân vùng có chuột phá hại vụ đông xuân 2010-2011 ra quân diệt chuột tập trung đồng loạt từ 2-4 lần và thực hiện diệt chuột thường xuyên đến từng hộ gia đình. Để giai đoạn này diệt chuột có hiệu quả cần huy động được lực lượng lớn để diệt, áp dụng nhiều biện pháp. Coi trọng biện pháp thủ công: đào bắt chuột ở hang, kết hợp sử dụng chà di, đổ nước, xông hơi hang, chó săn bắt chuột. Trong thời gian làm đất lần cuối cùng để vào sạ cấy vụ hè thu, sử dụng biện pháp đánh bã thuốc đồng loạt.
Giai đoạn lúa đẻ nhánh đến trổ bông, sử dụng nhiều biện pháp diệt chuột, khi lúa còn nhỏ diệt chuột có hiệu quả hơn lúa lớn: coi trọng đặt bẫy thích hợp từng địa phương, dùng đèn soi đuổi bắt, nôm chụp, gậy đánh… và các biện pháp thủ công khác hoặc đánh bả bằng tẩm thuốc sinh học, hóa học.
Ngoài ra UBND xã, hoặc hợp tác xã tổ chức thu mua đuôi chuột thường xuyên. Khoán hộ sản xuất lúa nộp đuôi chuột theo hình thức nghĩa vụ. Huy động lực lượng lớn là nông dân ra đồng diệt chuột tập trung giữa 2 vụ lúa. Bên cạnh đó có thể thành lập đội xung kích, tổ xung kích diệt chuột ở mỗi xã (HTX). Mỗi địa phương tùy thuộc vào từng khu đồng có thể bố trí bẫy cây trồng để trừ chuột cho từng khu đồng. Dùng thuốc sinh học làm bả diệt chuột, hạn chế ô nhiễm môi trường. Các cấp chính quyền từ xã đến tỉnh cần có những chủ trương chính sách phù hợp, có sự phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn trong công tác diệt chuột.
2. CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ CHUỘT
Hiện nay, nhiều địa phương đã tiến hành vệ sinh đồng ruộng sau thu hoạch, dọn sạch rơm rạ để hạn chế nơi trú ẩn và sinh sản của chuột. Gieo sạ đồng loạt ở từng tiểu vùng sinh thái để cắt đứt nguồn thức ăn thích hợp cho việc sinh sản của chuột. Trên mỗi cánh đồng thường xuyên bị chuột cắn phá có thể áp dụng bẫy cây trồng và bẫy hàng rào để trừ chuột. Đào hang bắt chuột có thể bắt được chuột cái đang mang thai hay đang nuôi con nhỏ, áp dụng tích cực biện pháp này sẽ làm giảm đáng kể mật số chuột cho vụ sau.
Những nơi bị chuột gây hại nặng, ngoài các biện pháp trên có thể dùng bả hóa học nhằm hạn chế thiệt hại do chuột gây ra. Trong thời gian đánh bả phải nhốt gia súc và gia cầm. Đánh bả xong phải thu gom hết bả độc để xử lý.
Thuốc làm bả độc chia làm nhiều nhóm: Nhóm độc cấp tính: phổ biến là Phosphur kẽm như Zinphos 20 % và Fokeba 20%.. Thuốc làm chuột chết nhanh, rất độc với người và động vật khác nên cần tuân thủ các quy định của Nhà nước khi sử dụng. Các thuốc này đã bị hạn chế sử dụng tại Việt
Diệt chuột là công việc của tập thể, thường xuyên liên tục, vì vậy cần huy động cộng đồng cùng tham gia thì hiệu quả mới cao. Đề nghị chính quyền, địa phương quan tâm chỉ đạo, đồng thời có chính sách động viên khen thưởng những tập thể, cá nhân tích cực để tạo phong trào diệt chuột thường xuyên và đồng loạt trong nhân dân.
Chi cục Bảo vệ thực vật Phú Yên
