Trồng dưa rơi vào thời điểm nắng hạn gay gắt nên nông dân xã An Chấn (Tuy An), An Phú (TP Tuy Hòa) đã đào giếng rồi gánh tưới nước. Mô hình này vừa tiết kiệm điện, vừa giảm chi phí đầu tư trong sản xuất.

Nông dân xã An Chấn chuyển đổi mô hình trồng lúa sang trồng dưa gang giữ nguyên gốc rạ. - Ảnh: H.NAM

Sau khi trúng mùa khoai lang Nhật, giờ đây nông dân các thôn Xuân Dục, Chính Nghĩa (xã An Phú, TP Tuy Hòa) lại chuyển sang trồng dưa gang. Đây là mô hình xen canh lúa - khoai - dưa đem lại thu nhập cao cho nhiều hộ nông dân ở địa phương này. Việc trồng dưa gang vụ này đòi hỏi có nguồn nước tưới dồi dào, song nông dân không dùng mô tơ điện bơm tưới mà chỉ đào giếng rồi gánh tưới. Ông Lê Trọng Tính ở thôn Xuân Dục, cho biết: “Nếu mua mô tơ, giá trên 1,5 triệu đồng. Chúng tôi đào giếng cạnh ruộng, tranh thủ chiều tối gánh nước tưới dưa để giảm chi phí”. Theo nhiều người dân, khi sử dụng mô tơ điện, ngoài các khoản chi phí trên, người trồng dưa phải “cõng” các khoản chi phí như dây dẫn điện, thiết bị khác và cả khoản tiền điện đang tăng giá.

Điều đáng lo ngại nữa là tại các vùng chuyên trồng rau, dưa như Ngọc Lãng (TP Tuy Hòa), Mỹ Phú 1, xã An Hiêp (Tuy An), hầu hết người trồng rau màu đều sử dụng máy bơm tưới nên đường dây điện giăng dọc ngang trên ruộng, trong khi đó các trụ chống đỡ dùng bằng tre sau một thời gian mục, đổ ngã rất nguy hiểm. Bên cạnh đó, điện đang tăng giá nên tổng các khoản chi phí là không nhỏ đối với người trồng dưa. Chị Lê Thị Thanh Hương, một người trồng dưa ở thôn Chính Nghĩa, phân tích: “Giá điện tăng như hiện nay, mỗi vụ dưa “ngốn” ít nhất gần 500.000 đồng tiền điện. Thay vì bỏ ra số tiền đó, tôi tranh thủ gánh nước tưới lấy công làm lời”.

Tại cánh đồng Đụn, đồng Mốc (xã An Chấn, huyện Tuy An), nông dân chuyển đổi gần 100ha lúa kém hiệu quả sang trồng dưa gang. Ông Nguyễn Đức ở xã An Chấn, cho hay: “Lâu nay, sản xuất vụ hè thu ở các cánh đồng này nhờ trạm bơm điện Phú Vang thuộc hệ thống thủy nông Đồng Cam bơm tưới. Những năm gần đây, do thiếu nước nên việc sản xuất lúa vụ hè thu rất bấp bênh. Có năm lúa thiếu nước khiến năng suất thấp, không đủ chi phí”. Sau khi thu hoạch lúa, nhiều nông dân tận dụng nền rạ và rơm để phủ trồng dưa gang. Với cách trồng dưa này, vào thời điểm dưa có giá 10.000 12.000 đồng/kg như hiện nay thì hiệu quả mang lại khá cao, thu gần 15 triệu đồng/ha.

Theo Sở NN - PTNT Phú Yên, do thiếu nguồn nước nên các địa phương cần triển khai kế hoạch chỉ sản xuất lúa vụ hè thu trên những diện tích đảm bảo đủ nước tưới suốt vụ để tránh xảy ra hạn hán cục bộ. Đối với những diện tích không đủ nước tưới, người dân nên chuyển sang trồng bắp lai, họ đậu các loại và những hoa màu cần ít nước nhưng đạt hiệu quả cao.

LÊ TRÂM