 |
| Chuẩn bị vận chuyển bò mua từ buôn Bầu, xã Ea Trol (huyện Sông Hinh) đi tiêu thụ. - Ảnh: T.HƯƠNG |
BÒ CHẾT VÌ THIẾU ĂN
Vài năm trở lại đây, khi giá nông sản tăng cao, đặc biệt là giá mía và sắn, nông dân ồ ạt phát rẫy trồng hai loại cây này. Vì vậy đồng cỏ tự nhiên ngày càng bị thu hẹp. Ông Niê Y BLý, Chủ tịch UBND xã Ea Bia, cho biết: “Tổng đàn trâu, bò của xã khoảng 2.800 con, nhưng hiện nay xã không còn bãi cỏ rộng nào để bà con chăn thả gia súc. Thức ăn cho trâu bò vô cùng khan hiếm, bò thường xuyên bị đói, suy kiệt, gặp thời tiết không thuận lợi rất dễ chết. Từ sau Tết Nguyên đán đến nay, bò chết rất nhiều, mỗi hộ chăn nuôi có từ 5-10 con bò bị chết, đa số là bò nghé từ 2-3 năm tuổi, tập trung ở các buôn Dành A, Dành B, Krông, Sung… Đến thời điểm này, đàn bò của địa phương đã chết khoảng 600 con”.
Tình trạng bò chết hàng loạt không chỉ xảy ra ở xã Ea Bia mà ở hầu hết các xã có đàn bò tương đối lớn và tập trung ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Ông Ma Lách ở xã Ea Trol cho biết: “Đàn bò hơn 20 con của gia đình tôi vì không có cỏ ăn nên suy kiệt cơ thể, sức đề kháng kém. Hai tuần nay, 10 con bò nghé trong đàn lần lượt lăn ra chết, gia đình tính bán bớt một số bò ốm yếu để giảm thiệt hại”. Theo UBND xã Ea Trol, tổng đàn trâu, bò của xã còn khoảng 2.900 con, giảm từ 38-39% so với các năm trước. Hơn hai tháng qua, toàn xã có khoảng 200 con bò bị chết, đa số là bò của bà con ở buôn Ly, buôn Bầu; nguyên nhân chính là thiếu thức ăn và thời tiết không thuận lợi. Còn ở xã Ea Bar, trong gần 4 tháng nay đã có khoảng 250 con bò bị chết, phần lớn là ở các buôn của đồng bào dân tộc thiểu số như: buôn Thứ, buôn Trung, buôn Trinh… Ksor Y Hét, Chủ tịch UBND xã Ea Bar nói: “Vừa qua, đàn bò của bà con trong xã liên tục bị chết, nhiều hộ chăn nuôi đã bán tháo bò hoặc chuyển đàn bò đến vùng còn cỏ ở thôn Chư Plôi để nuôi”.
LÁI BUÔN GOM HÀNG
Trước đây, khi số bò chết còn ít, bà con xẻ thịt, chia nhau. Nhưng gần đây, bò chết với số lượng lớn, các hộ chăn nuôi đành bán tháo cho thương lái với giá rẻ như cho. Bà Ale Hgái ở buôn Thu, xã Ea Trol, cho biết: “Mới đây, ba con bò từ 2-3 tuổi của nhà tôi bị chết, kêu phường buôn đến mua họ chỉ trả cho chúng tôi được 500.000 đồng. Biết là bị ép giá, nhưng không bán thì cũng không biết làm gì cho hết, vì nhà ai cũng có bò chết nên đâu thể chia thịt”.
Bởi giá một con bò chết chỉ bằng một kilogam thịt bò tươi nên các phường buôn ngày đêm “canh gác” tại các buôn để tranh nhau mua. Người bán bò chết chỉ cần “alo” một tiếng là 10 phút sau, lái buôn có mặt ngay. Và rất nhiều quầy bán thịt bò chết xuất hiện ở huyện Sông Hinh, tập trung tại ngã ba Tân Yên (xã Ea Ly), dọc khu sáu hộ trên ĐT654 thuộc khu phố 10, thị trấn Hai Riêng… Nhưng bà N.T.T.M, một người buôn bò chết, cho biết: “Các hàng “thịt chết” này chỉ tiêu thụ phần nhỏ, còn đa số thịt được chuyển đến các huyện, thành phố đông dân cư để tiêu thụ”.
Trạm Thú y huyện Sông Hinh cho biết: Hiện nay trên địa bàn huyện có 10 lò mổ gia súc được cấp phép, trong đó chỉ có 6 lò mổ hoạt động thường xuyên và được trạm giám sát chặt chẽ nên không có trường hợp mổ bò chết để đưa đi tiêu thụ. Gần đây bò nghé chết nhiều nhưng bà con lại không báo cho cơ quan Thú y hay các đơn vị có liên quan để có biện pháp xử lý mà lại giấu giếm bán bò bị chết để vớt vát lại ít vốn nên mới có việc thịt bò chết bán trôi nổi trên thị trường.
GIÁ BÒ RẺ MẠT
“Chưa bao giờ giá bò giống lại rẻ như hiện nay, một con bê chừng một tuổi, nặng khoảng 35-40kg chỉ bán được 400.000 đồng”. Đó là lời than thở của một nông dân ở huyện Sông Hinh khi chúng tôi hỏi về giá bò họ bán cho thương lái để giảm đàn. Trước đây, một nghé con chừng 3 tháng đã có giá trên một triệu đồng, còn hiện nay, nếu không giảm đàn thì sẽ càng thiệt hại. Nắm được điều này nên các thương lái tranh thủ ép giá. Ông Kso Y Lanh ở buôn Bầu, xã Ea Trol chỉ tay theo ba con bê đang được lái buôn đưa lên xe chở đi, nói: “Vì thiếu cỏ nên gần chục con bò của gia đình đã chết, bán hết cho phường buôn chỉ gần 2 triệu đồng, chứ để lại sợ chết thêm nữa. Ba con bê gần 2 tuổi đó chỉ bán được 1,2 triệu đồng, nhưng dù sao vẫn đỡ hơn khi bán bò chết”. Bà Ale Hgái ở buôn Thu, xã Ea Trol, cho biết: “Cách đây ba ngày, nhà tôi bán 3 cặp bò, mỗi cặp gồm một bò mẹ và một con nghé hơn một tuổi với giá 6 triệu/cặp, chưa bằng một nửa giá bán cách đây vài năm”. Còn bà T.T.H, một người buôn bò, cho biết: “Hơn một tháng nay, ngày nào tôi cũng vào các buôn làng để tìm mua bò, có ngày mua được gần chục con. Số bò này tôi mang về chăm sóc, vỗ béo và bán lại cho các hộ chăn nuôi ở dưới xuôi”. Tại điểm giao nhau giữa ĐT645 và đường rẽ vào xã Ea Bia, nhiều ngày nay cứ vào buổi sáng sớm và chiều tối, các xe chở bò nườm nượp vận chuyển bò về xuôi.
TUYẾT HƯƠNG - ANH NGỌC
