Ðề tài “Nghiên cứu xây dựng mô hình bảo vệ và phát triển bền vững nguồn lợi sò huyết ở đầm Ô Loan” do Trung tâm Giống và Kỹ thuật thủy sản Phú Yên thực hiện hy vọng sẽ giúp hồi sinh loài sò huyết từng được cung tiến vua ngày trước.
Sò huyết Ô Loan. - Ảnh: N.CHUNG
Đầm Ô Loan (huyện Tuy An) có diện tích khoảng 1.570ha, là đầm nước lợ ven biển nên có nhiều loài thủy sản có giá trị kinh tế cao sinh sống như sò huyết, sò điệp, tôm, cua, ghẹ, cá hồng, cá mú… Tuy nhiên, nhiều năm qua, trên thị trường Phú Yên hầu như vắng bóng sò huyết Ô Loan, chỉ thấy xuất hiện sò huyết từ các tỉnh miền
TỪ THỰC TẾ ÐẾN ÐỀ TÀI KHOA HỌC
Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Chính (Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 3): “Sò huyết nói riêng và đối với động vật nhuyễn thể thân mềm hai mảnh vỏ nói chung có vai trò rất quan trọng đối với môi trường nước vì nó thu hút mùn bã chất hữu cơ và chất thải trong đầm. Hơn nữa, sò huyết Ô Loan là đặc sản không chỉ ở Phú Yên mà du khách ngoài tỉnh đến đây đều muốn thưởng thức. Hiện tại sò huyết ở đầm Ô Loan đã hồi sinh, chính quyền địa phương cần vận động ngư dân vừa khai thác vừa bảo vệ loài sò huyết đặc sản này…”.
Trước thực trạng đáng báo động ấy, cuối năm 2008, Trung tâm Giống và Kỹ thuật thủy sản Phú Yên đã đăng ký đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh “Nghiên cứu xây dựng mô hình bảo vệ và phát triển bền vững nguồn lợi sò huyết ở đầm Ô Loan”. Bà Lê Thị Hằng Nga, chủ nhiệm đề tài, cho biết: “Xuất phát từ thực tế của địa phương là muốn bảo tồn và phát triển bền vững nguồn sò huyết ở đầm Ô Loan, nên đề tài chủ yếu xây dựng mô hình với mục tiêu khôi phục lại đặc sản sò huyết ở đầm Ô Loan. Ngoài ra, đề tài còn khôi phục tính đa dạng sinh học và bảo tồn các giống loài quý hiếm đang có nguy cơ bị tuyệt chủng…”. Sau nhiều cuộc hội thảo, cuối năm 2009 đề tài bắt đầu triển khai thực hiện và thả nuôi 450kg sò giống kích cỡ khoảng 500 con/kg và 193kg sò giống bố mẹ kích cỡ khoảng 50-60 con/kg tại khu vực Hòn Khô (xã An Hải) và Hòn Lao (xã An Hiệp). Bà Lê Thị Hằng Nga cho biết: “Số sò huyết giống được chọn thả nuôi có nguồn gốc từ tỉnh Bến Tre là cùng loài với sò huyết ở đầm Ô Loan (Anadara granosa). Vấn đề sò huyết Bến Tre có đảm bảo đạt chất lượng như sò huyết Ô Loan cũng được khẳng định tại các cuộc hội thảo bàn về đề tài này…”. Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Chính, nghiên cứu viên cao cấp Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 3 Nha Trang, cho biết: “Chất lượng sò huyết Bến Tre và sò huyết Ô Loan là khác nhau vì hai môi trường sống khác nhau. Tuy nhiên, thủy nhưỡng ở đầm Ô Loan rất tốt, chất đáy phù hợp với sự sinh sản, phát triển của sò huyết, nên nếu đưa sò huyết giống từ Bến Tre (cùng loài) về thả nuôi ở đầm Ô Loan thì chất lượng thịt của chúng cũng giống như sò huyết ở tại đầm Ô Loan…”.
Thu mua sò huyết ở đầm Ô Loan. - Ảnh: N.CHUNG
ÐƯỢC HỒI SINH
Sau một thời gian dài vắng bóng, khoảng đầu tháng 12/2010, sò huyết ở đầm Ô Loan xuất hiện trở lại với số lượng nhiều. Tính bình quân mỗi ngày lúc nước ròng (thủy triều xuống) bà con sinh sống quanh đầm khai thác khoảng 400-600kg sò huyết. Bà Châu Thị Sang, 54 tuổi, ở thôn Phú Sơn, xã An Ninh Đông, cho biết: “Người dân thôn Phú Sơn chúng tôi sống chủ yếu nhờ vào đánh bắt thủy sản ở đầm Ô Loan, sò huyết xuất hiện người dân ở đây mừng lắm, bình quân mỗi ngày tôi bắt được khoảng 3-4kg, kiếm được khoảng trên 300.000 đồng…”. Ông Ngô Văn Yêm, Phó Chủ tịch UBND xã An Hải, nói: “Đợt này sò huyết xuất hiện rất dày và nhiều loài thủy sản có giá trị kinh tế cao xuất hiện nhiều trở lại. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho ngư dân sống quanh đầm”.
Bà Lê Thị Nở, Giám đốc Trung tâm Giống và Kỹ thuật thủy sản Phú Yên, cho biết: “Sò huyết xuất hiện ở môi trường tự nhiên nhiều như hiện nay ở đầm Ô Loan là do môi trường nước trong đầm rất tốt, thuận tiện cho so huyết sinh sôi nảy nở. Tuy nhiên, gần 200kg sò giống bố mẹ của đề tài cũng góp phần làm cho nguồn sò huyết đầm Ô Loan được hồi sinh…”.
NGỌC CHUNG
