Cùng với cả nước, tỉnh Phú Yên đưa ra định hướng phát triển nông nghiệp trong 5 năm tới là tiếp tục ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến vào sản xuất để thích ứng với việc chống lại biến đổi khí hậu nâng cao năng suất, vượt qua cuộc khủng hoảng lương thực luôn đe dọa.

 

Huấn luyện nông dân tạo chọn giống lúa chịu mặn, chịu phèn thích ứng với biến đổi khí hậu - Ảnh: H.NAM

 

ĐẶT MỤC TIÊU NÂNG CAO SẢN LƯỢNG LƯƠNG THỰC

 

Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hợp Quốc (FAO) ước tính trong 4 thập niên tới, số dân thế giới sẽ tăng thêm khoảng 2,3 tỉ người. Để đáp ứng nhu cầu lương thực của 9,1 tỉ người vào năm 2050, lượng lương thực cần thiết sẽ nhiều hơn 70% so với sản lượng nông nghiệp hiện nay của thế giới. Tại nước ta, hiện nay diện tích đất sản xuất nông nghiệp có 24,997 triệu ha, giảm hơn 300 nghìn ha so với kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2006-2010...

Theo Sở NN-PTNT Phú Yên, toàn tỉnh có khoảng 26.000ha đất sản xuất lúa hai vụ, sản lượng lương thực ổn định trên 350.000 tấn/năm, đảm bảo lương thực cho hơn 86 vạn người. Các huyện có diện tích gieo trồng lúa 2 vụ cao như Tây Hòa: 6.516 ha, Phú Hòa: 5.518 ha, Đông Hòa: 4.600 ha… có bình quân lương thực đầu người 600 – 700kg/năm. Song, đứng trước bối cảnh mới của nền kinh tế toàn cầu, vấn đề an ninh lương thực nhiều thách thức, mà trước hết là những hiểm họa do biến đổi khí hậu, lũ lụt, hạn hán... nên Phú Yên đặt ra giải pháp phát triển nông nghiệp để tăng giá trị trên một đơn vị diện tích là yêu cầu đặt ra hiện nay.

 

Các huyện, thành phố, thị xã đã đưa ra mục tiêu phát triển ngành nông nghiệp tăng năng suất, góp phần vào việc tăng sản lượng lương thực toàn tỉnh. Nghị quyết của Đảng bộ huyện Phú Hòa lần thứ XIV, đến năm 2015: Sản lượng lương thực đạt 80 ngàn tấn (hiện nay 70 ngàn tấn). 100% tổng diện tích sản xuất phải sử dụng giống lúa xác nhận, trong đó 50% giống lúa chất lượng cao.

Để đạt được mục tiêu đề ra, mỗi năm Phòng NN-PTNT huyện Phú Hòa du nhập và khảo nghiệm các giống lúa để chọn ra bộ giống thích hợp với đặc tính nông học phù hợp trên từng cánh đồng thay thế dần bộ giống đã bị thoái hóa. Sau khi đưa vào sản xuất các giống lúa chịu được khô hạn, thích hợp cho việc thâm canh trên địa bàn huyện Phú Hòa. Theo Phòng NN-PTNT huyện Phú Hòa, vụ hè thu này toàn huyện có 93,5ha, sử dụng giống lúa mới năng suất bình quân đạt 81,4tạ/ha. Ông Lương Công Dũng, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Phú Hòa cho biết, ngoài một số xã lâu nay có năng suất lúa đạt cao như xã Hòa Trị, Hòa Thắng, thì nay tại Hòa Hội- một xã miền núi cũng giành năng suất vượt trội lên đến 80tạ/ha. Sở dĩ năng suất lúa tại xã Hòa Hội tăng cao là do nông dân đưa vào sản xuất giống lúa mới chất lượng cao thay lúa thịt.

 

Không chỉ huyện Phú Hòa, thời gian qua, các chương trình, dự án đưa tiến bộ khoa học xuống đồng ruộng đã được triển khai tại các huyện Tuy An, Đông Hòa và TP Tuy Hòa, như chương trình 3 giảm, 3 tăng; bốn nhà cùng ra đồng; sản xuất giống nông hộ; chương trình Bucap và mới đây nhất là chương trình 1 phải 5 giảm do Bộ NN-PTNT triển khai đã góp phần đáng kể trong việc tăng năng suất, sản lượng lúa. Ông Nguyễn Như Thức, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Phú Yên cho rằng: “Nông dân trồng lúa Phú Yên đã đến lúc cần thay đổi mạnh mẽ việc sử dụng giống lúa. Vì vậy, các thành phần kinh tế cần đầu tư vào ngành giống để thúc đẩy công tác giống tại địa phương là nhân tố quyết định đến an ninh lương thực”.

 

TÌM GIẢI PHÁP GIỮ VỮNG AN NINH LƯƠNG THỰC

 

Năm nay với sản lượng 350.000 tấn, vượt 2,83% so kế hoạch, đạt bình quân 386 kg/người/năm, Phú Yên có đủ điều kiện để đảm bảo an ninh lương thực. Tuy nhiên lo ngại trong thời gian đến tình hình mất đất nông nghiệp do lũ lụt tàn phá hằng năm, bên cạnh đó, do đất nông nghiệp được chuyển sang phục vụ những mục đích khác và sự suy thoái nghèo kiệt đất trồng lúa, ô nhiễm môi trường là những nhân tố đang hàng ngày hàng giờ đe dọa an ninh lương thực. Đặc biệt, Phú Yên có tới hàng vạn người trong nhóm bốn đối tượng người dân thường mất an ninh lương thực là dân cư vùng biển, buôn bán nhỏ, lao động thời vụ hoặc công nhân làm việc không ổn định và đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi khó khăn…

 

Theo phân tích của các nhà khoa học, các kỹ sư thuộc ngành NN-PTNT tỉnh Phú Yên, một số điểm yếu cần khắc phục hiện nay là vẫn còn nhiều nông dân trồng lúa không thực hiện theo khuyến cáo của cán bộ khoa học nên năng suất, chất lượng thấp. Để vượt qua cuộc khủng hoảng lương thực luôn đe dọa, cùng với cả nước, tỉnh Phú Yên cần chủ động giải quyết mọi vấn đề khó khăn đặt ra liên quan đến an ninh lương thực, chủ động ứng phó với những biến động trong bối cảnh mới của nền kinh tế toàn cầu. Vừa qua, tại An Ninh Tây (Tuy An), 20 học viên là chủ nhiệm, phó chủ nhiệm hợp tác xã cùng nông dân tham gia lớp học tạo chọn các giống lúa chịu mặn, chịu phèn thích ứng với biến đổi khí hậu. Đây là lớp học do SEARICE tổ chức nhằm nâng cao năng lực cộng đồng vùng châu Á có trụ sở đóng tại Philippines, hỗ trợ thực hiện tại Việt Nam lần đầu tiên, và là lớp thứ ba được tổ chức đồng thời tại Thái Lan và Philippines. Từ khi tham gia lớp huấn luyện, các học viên nắm được kỹ thuật chọn tạo giống chịu mặn, chịu phèn, sử dụng cơ cấu giống, bố trí thời vụ thích hợp và đặc biệt là biết được các đặc tính giống lúa thích ứng với vùng đất này. Điều đáng nói là lớp học giúp thay đổi thói quen của người nông dân phục vụ cho lợi ích cộng đồng. Trong thời gian đến ngành nông nghiệp nên đầu tư mở các lớp huấn luyện về thích ứng biến đổi khí hậu để nông dân sản xuất lúa an toàn, bền vững trước những đe dọa biến đổi khí hậu hiện nay.

 

MẠNH HOÀI NAM