Theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Phú Hòa lần thứ XIV, đến năm 2015 diện tích lúa chất lượng cao toàn huyện đạt 50% tổng diện tích. Phòng NN-PTNT huyện Phú Hòa đang nhập và sản xuất thử nghiệm các loại giống lúa cao sản.
Mô hình sản xuất lúa nông hộ của huyện Phú Hòa - Ảnh: H.NAM
KHẢO NGHIỆM CÁC BỘ GIỐNG CAO SẢN
Vụ hè thu năm 2010, huyện Phú Hòa đã đưa vào sản xuất khảo nghiệm 4 loại giống lúa chất lượng cao gồm OM 4088, OM 6162, OM 6976 và OM 7347 được nhập từ trại giống Ô Môn của Viện Lúa đồng bằng Sông Cửu Long. Sau khi đưa vào sản xuất các giống lúa chịu được khô hạn, có hương thơm nhẹ, cơm mềm, hạt gạo trong, năng suất khá cao thích hợp cho việc thâm canh trên địa bàn huyện Phú Hòa. Ông Nguyễn Siêng, Phó Phòng NN-PTNT huyện Phú Hòa cho biết: “Vụ hè thu vừa qua, các xã có tham gia sản xuất khảo nghiệm giống lúa chất lượng cao được tổ chức gặt thí điểm thống kê. Để bảo đảm tính trung thực, các xã có mời các ban ngành và nhân dân chứng kiến, các giống lúa trên năng suất đạt vượt trội”. Ông Siêng phân tích: Các yếu tố cấu thành năng suất, đối với giống OM 6162 có số hạt chắc/ bông là 105 hạt, cao hơn các giống khác 20 hạt/bông; đặc biệt đối với giống OM 6976 là giống mới triển vọng, cây cứng, hạt gạo dài, đóng thóc dày cho năng suất trên 9 tấn/ha/vụ. Giống lúa này còn có một đặc điểm nữa là hàm lượng vi chất sắt trong hạt gạo khá cao, cơm mềm, ngọt.
Trước đó, Phòng NN-PTNT huyện Phú Hòa cũng đã du nhập và khảo nghiệm các giống lúa chất lượng có tiềm năng năng suất cao như giống ML 213, ML 4-2, ML 214, ML 216… đã được các địa phương đưa vào cơ cấu chính cho 2 vụ lúa. Riêng vụ đông xuân 2009-2010, khảo nghiệm 5 loại giống OM 4080, OM 5472, OM 6162, ML 4 tuyển và ML 13. Hầu hết các loại giống lúa được khảo nghiệm có đặc tính nông học phù hợp với việc sản xuất 2 vụ lúa/năm đạt năng suất, thu nhập cao. Theo thống kê của Phòng NN-PTNT huyện Phú Hòa, vụ hè thu này toàn huyện có 93,5 ha sản xuất theo mô hình sản xuất 2 vụ lúa chính/năm, năng suất bình quân đạt 81,4tạ/ha, trong đó có những HTX đạt cao hơn như Hòa Trị 2: trên 86 tạ/ha, Hòa Định Đông: 93 tạ/ha.
Việc đưa vào khảo nghiệm sản xuất giống lúa chất lượng cao còn làm giảm tình hình sâu bệnh gây hại cho cây lúa. Ông Nguyễn Phi Hổ, Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Định Tây cho biết: “Toàn xã có 500ha lúa nước, đa số ruộng cao. Trước đây nông dân sử dụng các loại giống đã bị thoái hóa, sâu bệnh gây hại nên năng suất thấp. Những năm qua, người trồng lúa đã sử dụng giống lúa sản xuất nông hộ nên năng suất vượt ngưỡng 80tạ/ha.
TÌM GIẢI PHÁP NHÂN RỘNG
Ông Nguyễn Như Thức, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Phú Yên: “Giống là yếu tố hàng đầu quyết định chất lượng và hiệu quả của quá trình sản xuất. Hiện nay, đa số các HTX NN đều nhận thức tốt về sản xuất lúa giống, tuy nhiên trong quá trình thực hiện còn hạn chế kinh phí nên chưa đầu tư đúng mức. Để chương trình lúa giống phát triển thực mạnh, các xã phải có phương án đầu tư khoản kinh phí để sản xuất thử nghiệm các giống lúa thành công nhân rộng trong nhân dân”.
Việc chuyển đổi cơ cấu giống tiến tới sử dụng các loại giống chất lượng cao để sản xuất đại trà nhằm mục đích nâng cao giá trị hạt gạo, đem lại lợi ích cho hộ nông dân. Qua khảo sát của Phòng NN-PTNT huyện Phú Hòa, gạo chất lượng cao tại Phú Yên giá bán 12.000 đồng/kg, trong khi đó gạo thường giá bán chỉ 6.800 đồng/kg thấp hơn gần một nửa. Như vậy nếu áp dụng sản xuất lúa chất lượng cao thì thu nhập của người trồng lúa tăng 10-30% so với sản xuất lúa thường. Tuy nhiên việc nhân rộng mô hình này tại các địa phương vẫn còn nhiều vướng mắc. Ông Nguyễn Quang Thu, Chủ nhiệm HTX NN thị trấn Phú Hòa nói: “Để nhân dân hiểu được tính hiệu quả của việc sử dụng giống lúa chất lượng cao trong sản xuất, bước đầu mỗi địa phương phải xây dựng một cánh đồng sản xuất lúa mô hình. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là diện tích manh mún. Trong khi đó, sản xuất lúa theo mô hình đòi hỏi tuân thủ quy trình kỹ thuật, cần phải bố trí một số diện tích lớn, dẫn đến khâu quy hoạch thường bị vướng do một bộ phận nhân dân không tham gia”.
Để việc sản xuất lúa chất lượng cao được nhân rộng trong nhân dân, Phòng NN - PTNT huyện Phú Hòa đã kiến nghị các ngành chức năng của huyện tích cực vận động nhân dân tham gia vào mô hình. Các cơ quan chức năng của tỉnh, trong thời gian tới cũng cần hỗ trợ nông dân đầu tư thiết bị, công nghệ nâng cao chất lượng sản phẩm; tăng cường chuyển giao kỹ thuật mới trong sản xuất lúa. Theo các chuyên gia nông nghiệp, để đảm bảo yếu tố bền vững trong sản xuất lúa hàng hóa cần có sự liên kết chặt chẽ của “bốn nhà”.
LÊ TRÂM
