Sự lo ngại mấy tháng nay cuối cùng cũng đã xảy ra: một ổ dịch heo tai xanh với 124 con heo mắc bệnh đã được phát hiện tại thôn Giai Sơn (xã An Mỹ, huyện Tuy An). Nói lo ngại bởi từ đầu tháng 5 đến nay, từ tỉnh đến các địa phương đã thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn chặn dịch bệnh này trên heo khi một số địa phương giáp ranh như Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa đã công bố dịch. Dịch heo tai xanh đã xảy ra và có lẽ là không dừng lại ở 124 con heo của gia đình ông Võ Đình Sang.
Trên các văn bản chỉ đạo của tỉnh, của các huyện, thị xã, thành phố, của ngành Thú y… đều sử dụng những tính từ như “chủ động”, “quyết liệt”, “kiên quyết”… đối với việc phòng chống dịch heo tai xanh. Chúng ta đã kịp thời lập ra các trạm kiểm dịch, phân phối và phun thuốc tiêu độc khử trùng phòng chống dịch tại các địa phương… Song, vấn đề đặt ra là tại sao chúng ta đã “chủ động”, “kiên quyết”, “quyết liệt” như vậy trong một thời gian dài mà dịch bệnh vẫn xảy ra? Nếu xâu chuỗi những cảnh báo song hành với việc phòng chống dịch heo tai xanh thời gian qua ở các địa phương và ngành trong tỉnh mà báo chí đã từng nêu, thì thấy rằng việc dịch heo tai xanh xuất hiện ở Phú Yên là điều khó tránh khỏi!
Sự lơ là và làm chưa hết trách nhiệm nếu không muốn nói thẳng ra là thiếu trách nhiệm là hai nguyên nhân chính yếu của vấn đề. Ngành Thú y tỉnh, huyện Tuy An đã mổ heo khám nghiệm để kiểm tra và ba nhân viên thú y từ tỉnh đến cơ sở được phân công giám sát số heo bệnh ở nhà ông Võ Đình Sang trong một thời gian dài nhưng không phát hiện được bệnh tai xanh trên đàn heo này, cho đến khi người nuôi xót ruột tự mang heo đi xét nghiệm thì mới “ra” bệnh. Với diễn biến này, không ai có thể nghĩ rằng ngành Thú y và các cán bộ thú y trên đã làm hết trách nhiệm và làm đúng quy định! Người ta tự hỏi rằng vì sao một tổ chức chuyên ngành như thế mà mổ heo kiểm tra lại chỉ nghi là heo mắc tả, không mảy may nghĩ đến bệnh heo tai xanh? Và nếu nghi ngờ triệu chứng hai căn bệnh này giống nhau, vì sao không đưa mẫu bệnh phẩm đi xét nghiệm? Nếu 3 cán bộ thú y giám sát chặt chẽ thì sao người dân lén đem heo đi xét nghiệm họ lại không biết?
Sự thiếu trách nhiệm và lơ là trong công tác phòng chống dịch heo tai xanh còn thể hiện ở chỗ sự phối hợp thiếu đồng bộ, ít nhiệt tình của các lực lượng liên ngành. Ở một trạm kiểm dịch vùng giáp ranh huyện Sơn Hòa với tỉnh Gia Lai, lực lượng cảnh sát giao thông tham gia trong đội liên ngành mấy lần vắng mặt, gây khó khăn cho công tác dừng xe vận chuyển gia súc từ vùng dịch đến để kiểm tra, kiểm dịch. Sự lơ là còn đến từ phía người chăn nuôi khi có rất nhiều người nuôi heo đàn nhưng lại không tiêm phòng bất cứ loại vắc xin phòng dịch nào, dù ngành Thú y nhiều lần nhắc nhở, vận động. Thêm nữa, như Chi cục trưởng Chi cục Thú y Phú Yên Nguyễn Minh Hòa trả lời báo chí, theo quy định phải theo dõi đàn heo mắc bệnh 12 ngày mới quyết định đem mẫu nghi mắc bệnh tai xanh đi kiểm nghiệm; nhưng rõ ràng quy định đó là bất cập bởi trong khoảng thời gian đó, nếu thực sự heo mắc bệnh tai xanh thì tốc độ lây lan rất nhanh, không chỉ làm chết cả đàn mà có thể lây sang khu vực lân cận… Vậy sao ngành Thú y tỉnh không nghiên cứu đề xuất cấp có thẩm quyền khắc phục bất cập này, hoặc chủ động kiểm tra mẫu heo bệnh trước thời gian?
Rõ ràng, việc chống dịch heo tai xanh ở Phú Yên giờ đây phải quyết liệt, trách nhiệm và chủ động hơn nữa. Chống dịch phải đi liền với chống bệnh lơ là, bệnh thiếu trách nhiệm thì mới có thể sớm dập dịch hiệu quả, giảm thiệt hại cho người chăn nuôi và cho cả Nhà nước.
QUỐC THANH
