Thôn Vinh Ba (xã Hòa Đồng, huyện Tây Hòa) có làng nghề đan đát nổi tiếng được hình thành từ hàng trăm năm trước. Sự tồn tại và phát triển của làng nghề truyền thống này không chỉ giữ được những nét văn hóa đặc trưng, mà còn góp phần giải quyết việc làm, ổn định đời sống cho người dân địa phương. Chính điều này đã giúp Vinh Ba giữ gìn và phát triển được thương hiệu chứ không mai một như nhiều làng nghề khác.
Sản phẩm của làng nghề đan đát Vinh Ba. - Ảnh: L.HẢO
Dạo quanh đường làng, lối xóm ở Vinh Ba, hình ảnh quen thuộc thường thấy là đàn ông chẻ tre, chuốt sợi, đàn bà, trẻ em ngồi quây quần đan đát. Từ đôi bàn tay khéo léo của những người thợ lành nghề nơi đây, các sản phẩm đan từ tre, nứa như bồ, thúng, nia, sàng, giỏ tre, vỉ tráng bánh… đã ra đời. Những sản phẩm này chẳng những có chỗ đứng trên thị trường Phú Yên, mà còn được tiêu thụ ở nhiều tỉnh thành trong khu vực.
Trước đây, cũng như nhiều làng nghề khác ở tỉnh ta, làng đan đát Vinh Ba có quy mô sản xuất nhỏ, công cụ thô sơ, nặng về lao động thủ công. Từ năm 2005, với sự ra đời của cơ sở đan đát thủ công mỹ nghệ Đồng Nhất tại đây, người làm nghề ở Vinh Ba đã mở rộng sản xuất thêm các mặt hàng giỏ xách, giỏ đựng hoa, giỏ đựng trái cây… phục vụ cho du lịch, hội nghị, quà tặng và xuất khẩu. Năm 2007, thông qua chương trình Khuyến công, hơn 300 lao động địa phương, trong đó có 20 người khuyết tật được hỗ trợ đào tạo lại nghề, sản xuất sản phẩm mới. Sau khi được nâng cấp, hoạt động sản xuất của làng nghề đi vào ổn định, chất lượng và độ tinh xảo của sản phẩm được nâng cao, được thị trường chấp nhận. Năm 2008, Vinh Ba chính thức được công nhận là làng nghề thủ công truyền thống của tỉnh.
Đứng trước sự cạnh tranh ngày càng gay gắt của cơ chế kinh tế thị trường, làng nghề đan đát Vinh Ba gặp phải một số vướng mắc. Đầu tiên là sự thiếu hụt nguồn nguyên liệu tre nứa tại địa phương, vì chưa chủ động trong khâu trồng mới nguyên liệu nên các cơ sở sản xuất phải đặt mua tre, nứa, cọng lá từ các tỉnh bạn với giá cao. Tiếp đến, khả năng chiếm lĩnh thị trường của các mặt hàng cùng loại làm bằng nhựa tổng hợp với giá rẻ hơn khiến các sản phẩm đan đát truyền thống mất dần chỗ đứng. Ông Trần Văn Luận, chủ Cơ sở Đan đát thủ công mỹ nghệ Đồng Nhất, trăn trở: “Tuy còn nhiều khó khăn nhưng những người có tâm huyết vẫn quyết giữ gìn và phát triển làng nghề do cha ông gây dựng. Chúng tôi cố gắng đầu tư công nghệ, làm ra nhiều sản phẩm với mẫu mã phong phú, đa dạng, giá cả hợp lý để tăng sức cạnh tranh trên thị trường”. Hiện tại, các cơ sở đan đát ở Vinh Ba đã tạo được công ăn việc làm cho hàng trăm lao động nhàn rỗi không chỉ ở Hòa Đồng mà còn ở các địa phương khác trong tỉnh. Mức thu nhập bình quân của một người thợ lành nghề là gần 2 triệu đồng/tháng, góp phần đưa mức thu nhập của cả làng nghề lên con số 2 tỉ đồng/năm, chiếm tỉ lệ khoảng 30% tổng giá trị sản xuất của toàn thôn.
Ông Mai Ne, Chủ tịch UBND xã Hòa Đồng cho biết định hướng sắp tới là tập trung phát triển các sản phẩm đan lát của làng nghề, cả về số lượng và mẫu mã hàng hóa. Địa phương sẽ tổ chức thêm nhiều lớp tập huấn, đào tạo tay nghề cho người lao động, đồng thời tổ chức các đoàn tham quan, học hỏi kinh nghiệm sản xuất ở các tỉnh bạn. Bên cạnh đó, chúng tôi cố gắng tạo mọi điều kiện để hỗ trợ nguồn vốn để mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư trang thiết bị máy móc, đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm để tăng khả năng cạnh tranh, mở rộng thị trường, góp phần đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
LÊ HẢO
