Theo đề án xuất khẩu lao động của tỉnh, đến năm 2010 Phú Yên sẽ có trên 1.000 lao động làm việc có thời hạn ở nước ngoài. Thế nhưng, đến nay mục tiêu này không thể thực hiện được. Vì sao bức tranh xuất khẩu lao động ẩn chứa những “mảng tối” như vậy?.
Rất ít khách hàng vay vốn để đi làm việc ở nước ngoài tại Agribank Phú Yên - Ảnh: Q.THUẦN
MỨC VAY THẤP
Thiếu vốn là một trong những nguyên nhân khiến nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài của nhiều lao động không thể thực hiện. Bà Nguyễn Bích Hằng, cán bộ tuyển dụng lao động Công ty Nidec Sankyo TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện mức cho vay đối với người lao động thuộc hộ nghèo, hộ chính sách tối đa 30 triệu đồng/người tại Ngân hàng Chính sách xã hội. Còn đối với người lao động thuộc diện khác, mức cho vay tối đa không phải thế chấp của Ngân hàng Nông nghiệp - Phát triển nông thôn (Agribank) chỉ là 20 triệu đồng/người. Mức cho vay như vậy là quá thấp, chỉ đủ chi phí cho người lao động tại thị trường “dễ tính” như
Theo lý giải của các công ty tham gia tuyển dụng lao động tại các phiên giao dịch việc làm trên địa bàn tỉnh vừa qua, ngoài chi phí xuất cảnh, người lao động còn phải lo thêm nhiều khoản khác như học nghề, ngoại ngữ, giáo dục định hướng, khám sức khỏe... Vì thế, các ngân hàng không nên ấn định một mức vay cứng nhắc 20 hay 30 triệu đồng/lao động. Đối tượng vay vốn để đi xuất khẩu lao động chủ yếu là người nghèo, nếu họ chỉ được vay như vậy bắt buộc họ phải vay lãi suất cao bên ngoài để trang trải chi phí khi xuất cảnh. Ông Hoàng Tự Đức, Giám đốc Trung tâm Giới thiệu việc làm (Sở Lao động - Thương binh - Xã hội Phú Yên) nói: Ngân hàng cần linh hoạt trong chính sách cho vay. Phân chia mức vay theo hai loại thị trường: chi phí thấp, thu nhập thấp và chi phí cao, nhưng thu nhập cao để định lượng mức cho vay hợp lý, tạo điều kiện tối đa cho người lao động
NGÂN HÀNG GẶP KHÓ
Theo các chuyên gia ngân hàng, cho vay xuất khẩu lao động là mối quan hệ giữa bên cho vay (ngân hàng) và bên đi vay là người lao động hoặc đại diện gia đình của người lao động. Nhưng việc cho vay nhiều hay ít, thu nợ tốt hay không lại phụ thuộc rất nhiều vào doanh nghiệp xuất khẩu lao động. Đại diện Agribank Phú Yên cho biết, hiện dư nợ cho vay vốn xuất khẩu lao động của chi nhánh chỉ đạt 379 triệu đồng, với 29 khách hàng. Còn tại chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội Phú Yên, dư nợ cho vay xuất khẩu lao động cũng chỉ xấp xỉ 1 tỉ đồng, với 61 khách hàng. Ông Đào Tấn Nguyên, Giám đốc chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tại Phú Yên cho biết, hàng năm chi nhánh giành khoản vốn hàng tỉ đồng để người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài vay, thế nhưng không năm nào giải ngân hết nguồn vốn, vì người lao động không thuộc diện hộ nghèo và đối tượng chính sách.
Nguyên nhân của tình trạng trên, ngoài chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, thiếu việc làm, người lao động phải về nước trước thời hạn, còn có một số người lao động thiếu ý thức trong việc trả nợ vay. Sở dĩ có tình trạng này một phần do sự phối hợp giữa chính quyền địa phương, các ban, ngành đoàn thể, doanh nghiệp xuất khẩu lao động chưa đồng bộ trong việc xử lý những trường hợp khó khăn, vướng mắc xảy ra… Để hạn chế tình trạng này, ngân hàng nên triển khai ký hợp đồng cam kết trách nhiệm với doanh nghiệp xuất khẩu lao động. Doanh nghiệp xuất khẩu lao động khi về địa phương tuyển dụng, không được phép thổi phồng về mức lương, tránh tình trạng người lao động chấp nhận vay vốn với mức cao để đi được thị trường tốt nhưng thực tế mức thu nhập lại không đủ cho người lao động trả nợ.
QUANG THUẦN
