Gần đây ngư dân đánh bắt cá ngừ cả vào mùa sinh sản, khi cá mang trứng vào gần bờ đẻ. Đây là nguyên nhân khiến cho lượng cá ngừ đại dương, một hải đặc sản của miền Trung có giá trị kinh tế cao, bị suy giảm trầm trọng. Ngoài ra, nghề câu cá ngừ cũng không thoát được “quy luật” được mùa rớt giá, còn mất mùa thì tàu nằm bờ, mà trong đó có nguyên nhân là kiểu làm ăn chụp giật...…
Ngư dân Phú Yên rất thiện nghệ câu cá ngừ đại dương. Tuy công việc nhiều nguy hiểm, nhưng bù lại thu nhập cao hơn gấp bội so với các nghề khai thác gần bờ như giã cào, mành, rê… Năm ngoái, khi giá xăng dầu “lên cơn sốt”, phần lớn các tàu khai thác đều nằm bờ, nhưng riêng nghề câu cá ngừ đại dương do trúng mùa nên vẫn duy trì được. Theo tính toán của ông Võ Châu, Giám đốc Sở Thuỷ sản Phú Yên, mỗi tàu câu cá ngừ đại dương có năng suất trên 1,1 tấn/chuyến biển trở lên là ngư dân vẫn có thu nhập, cho dù giá dầu diezel đã lên đến 7.900 đồng/lít, kéo theo nước đá, mồi câu, thực phẩm cũng tăng giá theo.
Sản lượng cá ngừ ngày càng suy giảm - Ảnh: DTX
Anh Phan Thuấn, một ngư dân chuyên câu cá ngừ đại dương ở phường Phú Lâm, TP Tuy Hoà phàn nàn: “Tháng trời yên biển lặng mà tàu vẫn không ra khơi vì năm nay lượng cá ít, cộng với giá xăng dầu tăng nên chắc chắn đi chỉ có lỗ”. Năng suất bình quân của mỗi tàu câu cá ngừ đại dương ở Phú Yên từ đầu vụ đến nay chỉ đạt 0,91 tấn/chuyến biển, như vậy là ngư dân lỗ hơn 13 triệu đồng/chuyến. Sản lượng khai thác cá ngừ đại dương của cả tỉnh Phú Yên trong 5 tháng đầu năm chỉ đạt 2.190 tấn, bằng 72% so với cùng kỳ năm trước. Các ngư dân cho biết, năm nay lượng cá ngừ chỉ bằng 60 – 70% năm ngoái, phân bố thưa nên hiệu quả đánh bắt giảm. Trong khi đó, mỗi con tàu trị giá 600 – 700 triệu đồng kèm theo hơn chục lao động bỗng dưng “thất nghiệp”, không chỉ thiệt hại về kinh tế mà còn tiềm ẩn những vấn đề xã hội.
Sản lượng cá ngừ có thể dao động theo mùa vụ, thời tiết. Song một vấn đề đáng lo ngại được nhiều nhà chuyên môn cảnh báo đó là lượng cá ngừ đang có xu hướng giảm trong vài năm gần đây. Các chuyên gia nhận xét: “Gần đây bỗng rộ lên phong trào đánh bắt cá ngừ cả vào mùa sinh sản, cá mang trứng vào gần bờ đẻ. Ra chợ có thể thấy người ta bày bán trứng cá ngừ rất nhiều, giá 1 kg từ 5.000 – 7.000 đồng. Đây là một nguyên nhân khiến cho lượng cá đang ngày càng giảm”. Một lý do nữa khiến con cá mang trứng bị tận diệt là giá nhiên liệu tăng, nhiều tàu chuyển sang hoạt động gần bờ, tìm chỗ cá đẻ để khai thác nhằm giảm chi phí.
Theo Bộ trưởng Bộ Thuỷ sản Tạ Quang Ngọc, trong chuyến thị sát tình hình nghề câu cá ngừ đại dương ở một số tỉnh miền Trung đã nhấn mạnh: “Chúng ta không còn cơ hội để tăng mãi sản lượng mà cần cơ cấu lại ngành nghề để nâng giá trị sản phẩm”. Có một thực tế là phương pháp bảo quản cá sau thu hoạch hiện nay rất lạc hậu, làm giảm chất lượng và thất thoát về giá trị. Ngoài ra, trong khâu tổ chức đánh bắt có nhiều nguyên nhân làm giảm hiệu quả như chất lượng thông tin dự báo ngư trường không cao, trình độ ngư dân đi biển còn hạn chế, hậu cần dịch vụ và thông tin trên biển kém nên không bám biển dài ngày được.
Các nguyên nhân yếu kém đều đã được chỉ ra, một chiến lược phát triển dài hơi cũng đã hoàn thành. Vấn đề là triển khai thực hiện nhằm đạt hiệu quả. Ông Chu Tiến Vĩnh, Cục trưởng Cục Khai thác và Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản (Bộ Thuỷ sản), cho biết: Quy định hạn chế đánh bắt các loài cá trong mùa sinh sản đã có, nhưng trên thực tế việc thực hiện chưa nghiêm. Bộ Thuỷ sản đã có chủ trương xây dựng thương hiệu con cá ngừ ở miền Trung, giống như cá tra, cá basa ở đồng bằng Sông Cửu Long. Tuy nhiên, nếu chúng ta không biết bảo vệ nguồn lợi cá ngừ thì việc xây dựng thương hiệu cũng chỉ là điều vô nghĩa.
Theo VOV
