Thời gian qua, nuôi trồng thủy sản phải đứng trước nhiều thách thức, rủi ro về bệnh hại, môi trường ô nhiễm, giá cả tiêu thụ không ổn định. Đặc biệt, yêu cầu về sản phẩm sạch của các thị trường xuất khẩu ngày càng khắt khe, đòi hỏi người nuôi phải sản xuất các loại tôm sạch bệnh, không có dư lượng thuốc, đảm bảo tiêu chuẩn.
Ngư dân dùng trùn cho tôm ăn mau lớn, sạch bệnh. - Ảnh: HUỲNH VĂN VŨ
Trước tình hình đó, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Phú Yên đã đầu tư nghiên cứu quy trình nuôi trồng thủy sản sạch và nhân rộng các mô hình này trên các vùng nuôi của tỉnh, bằng phương pháp sử dụng phân trùn để gây màu nước, ổn định tảo, cho thủy sản nuôi ăn thức ăn bổ sung “trùn thịt sấy khô”, “dịch trùn” để tăng sức đề kháng, phòng trừ bệnh hại, hạn chế sử dụng hóa chất, kháng sinh.
TÁC DỤNG CỦA CON TRÙN TRONG NUÔI TÔM SẠCH
Con trùn có tác dụng làm sạch môi trường, hạn chế virút, vi khuẩn phát triển, ngăn cản mầm bệnh trên tôm, cá nuôi. Theo các nhà khoa học của Viện Môi trường nước quốc gia, trùn đất có khả năng làm sạch nước bị nhiễm bẩn. Trùn đất một khi được cho vào ao hồ bị nhiễm bẩn sẽ phát triển trong vô số những rãnh nhỏ nằm ở lớp đất bùn dưới đáy nước, đồng thời mang theo ôxy cần thiết để làm sinh sôi các loại vi khuẩn và ăn các chất bẩn có trong nước. Chỉ cần phát triển trùn đất với số lượng từ 20.000 – 30.000 con có thể làm sạch một diện tích nước 10.000 m2. Trong phân trùn có rất nhiều kén, 1 kén chứa trung bình từ 1 - 20 trứng (trung bình là 7 trứng), nở ra trùn con trong vòng 14 - 21 ngày, ăn hết các chất bẩn làm sạch môi trường ao nuôi. Đặc điểm chính của phân trùn làm môi trường ao nuôi trong sạch, tảo ổn định do tác dụng của các vi khuẩn có lợi có trong phân trùn: Vi khuẩn cố định đạm, vi khuẩn nitơ hóa ..., các chỉ tiêu môi trường ao nuôi ổn định làm tôm, cá nuôi khỏe mạnh, nhanh lớn.
Dịch trùn được sản xuất bằng cách chế biến từ trùn thịt tươi nhằm lấy ra tốt nhất lượng vi khuẩn Bacillus, các chất dinh dưỡng: Đạm, khoáng, acid amin, vitamin B, B3, B6, B12, B15… có trong con trùn. Khi cho tôm, cá nuôi ăn thức ăn công nghiệp, bổ sung dịch trùn sẽ kích thích thèm ăn, bổ sung vi khuẩn Bacillus cho tôm, cá nuôi, kích thích tiêu hóa, hấp thụ các chất dinh dưỡng trong con trùn, động vật nuôi sẽ rất khó bị các bệnh về gan, đường ruột …
KẾT QUẢ SỬ DỤNG TRÙN TRONG NUÔI TÔM
Các năm qua, 100% các ao mô hình đều đạt hiệu quả cao, ổn định, kết quả của một số mô hình tiêu biểu như sau:
Mô hình 1: Trường hợp các ao nuôi chung quanh bị phân trắng. Hộ thực hiện: ông Nguyễn Khắc Huy, ở xã Xuân Cảnh (TX Sông Cầu), với diện tích ao nuôi tôm sú 3.000 m2. Ông Huy gây màu nước bằng phân trùn, khi tôm được 1 tháng tuổi cho ăn thức ăn bổ sung dịch trùn. Mặc dù tại khu vực TX Sông Cầu, tôm nuôi bị bệnh phân trắng lây lan trên diện rộng, nhưng ao mô hình tôm nuôi bằng trùn vẫn phát triển tốt, tỉ lệ sống 95,33%, thu hoạch đạt sản lượng 780 kg, doanh thu hơn 54 triệu đồng
Mô hình 2: Ao nuôi tôm nền đáy cát khó gây màu nước. Hộ thực hiện: ông Trần Văn Sinh, ở phường 6 (TP Tuy Hòa), với diện tích ao nuôi tôm chân trắng 3.400 m2. Gây màu nước bằng phân trùn, tảo ổn định, khi tôm được 1 tháng tuổi cho ăn thức ăn bổ sung trùn thịt sấy khô, dịch trùn. Kết quả nhận thấy tôm nuôi phát triển tốt, tỉ lệ sống 97,33%, sau gần 3 tháng nuôi thu hoạch đạt sản lượng 7,3 tấn, cỡ tôm 60 con/kg, doanh thu 438 triệu đồng, thực lãi 150 triệu đồng.
Có thể khẳng định rằng, con trùn có khả năng ngăn chặn được dịch bệnh trong nuôi trồng thủy sản. Do vậy, đề nghị các nhà khoa học quan tâm, nghiên cứu đầy đủ hơn về con trùn, giúp bà con các giải pháp kỹ thuật, quy trình hoàn chỉnh để áp dụng nuôi đạt hiệu quả, bền vững.
Kỹ sư HUỲNH VĂN VŨ
