Giá cá ngừ đại dương ở Phú Yên - luôn thấp hơn các tỉnh lân cận khiến hoạt động khai thác của ngư dân khó có lợi nhuận. Các đại lý mua cá ngừ nói rằng giá cá thấp là do chất lượng cá thấp, cách bảo quản không đảm bảo. Trong khi đó, thực tế cho thấy phần lớn ngư dân ứng tiền trước từ các đầu nậu nên sản phẩm bán ra luôn bị ép giá cũng như phân loại phẩm cấp. Do đó, ngoài cải tiến kỹ thuật, ngư dân đang cần sự can thiệp của các cơ quan chức năng về quản lý giá.

Đông lạnh cá ngừ đại dương để vận chuyển đi xuất khẩu - Ảnh: D.T.XUÂN

 

NGƯ DÂN BỊ ÉP VẪN PHẢI BÁN 

Thời gian qua, giá cá ngừ ở Phú Yên luôn thấp hơn ở hai tỉnh Bình Định, Khánh Hòa 30.000 - 40.000 đồng/kg. Thực tế cho thấy quan hệ giữa hai bên mua và bán thường ở trong thế bị ràng buộc chứ không phải thuận mua vừa bán. Nghịch lý này gây bức xúc cho ngư dân. Tại hội thảo nâng cao chất lượng, giá trị cá ngừ đại dương do Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật phối hợp với Hiệp hội Cá ngừ Phú Yên tổ chức mới đây, nhiều ngư dân đã bày tỏ nỗi đắng cay của mình. Ông Nguyễn Hùng (ở phường Phú Đông, TP Tuy Hòa) xót xa: “Trong khi giá cá ở các tỉnh Bình Định, Khánh Hòa ở mức 120.000- 130.000 đồng/kg thì ở Phú Yên chỉ 80.000 - 90.000 đồng/kg. Ngư dân chúng tôi có mối quan hệ gắn chặt với ba chủ nậu: mua cá, cung cấp đá, cung cấp dầu. Họ cho chúng tôi ứng trước tiền nên khi có sản phẩm, chúng tôi không thể bán nơi khác được. Bên cạnh đó, ngư dân mua nợ nguyên liệu với giá cao hơn thị trường vì phải trả cả tiền lãi nên phí tổn dội lên cao thêm, hoạt động không có hiệu quả”.

Giải thích sự chênh lệch giá trên, bà Trịnh Thị Ngọc Sâm, Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Vinh Sâm, Phó chủ tịch Hiệp hội Cá ngừ Phú Yên, nói: “Cách sơ chế cá cũng như đá dùng để ướp cá của ngư dân Phú Yên không đạt chất lượng. Trong khi đó, các tỉnh bạn vào vụ sớm hơn, nguyên liệu khan hiếm và bảo quản tốt nên giá cao hơn”. Nhiều ngư dân đã phản ứng lại cách giải thích trên, họ cho rằng các điểm mua cá biện hộ cho việc o ép trong mua bán. Ông Phạm Đạn, chủ tàu PY 92447 ở phường 6 (TP Tuy Hòa), bức xúc: “Có lúc chúng tôi ra khơi ba ngày, gặp thời tiết xấu phải quay về nhưng giá cá vẫn bằng các tàu khác đã khai thác cả tháng. Nhiều khi chẳng cần phân loại, họ mua “sô” với giá 20.000 – 30.000 đồng/kg, chúng tôi cũng đành phải “bóp bụng” “đẩy” hàng chứ biết sao?”.

Nhiều ý kiến cho rằng do cách phân loại cá không rõ ràng, giám định chất lượng chỉ dựa vào cảm quan của bên mua nên dù cá được bảo quản tốt, đúng quy trình, đưa vào bờ sớm vẫn không bán được với giá tương xứng. Các đầu nậu đã liên minh ép phẩm cấp, “phán” lượng cá dạt nhiều thì ngư dân chỉ có nước “ngậm bồ hòn”.

Thực tế, phần lớn tàu thuyền của ngư dân Phú Yên trang bị hầm gỗ, khả năng thất thoát nhiệt cao, chất lượng nước đá xay để bảo quản chưa đảm bảo độ đông cứng cần thiết nên khi đi dài ngày trên biển khó đảm bảo chất lượng sản phẩm. Một khó khăn khác là dịch vụ hậu cần nghề cá ở Phú Yên hầu như chưa có gì, cảng cá không có kho lạnh bảo quản sản phẩm nên khi ngư dân đưa sản phẩm về buộc phải bán ngay trong ngày. 

Vận chuyển cá ngừ đại dương Phú Yên đi xuất khẩu – Ảnh: N.LƯU

 

CẦN HỖ TRỢ NHIỀU HƠN CHO NGƯ DÂN

Ông Trần Phương, ngư dân xã An Ninh Tây (huyện Tuy An) nói: “Để nâng cao chất lượng, giá cá ngừ đại dương, ngư dân cần được đầu tư tàu có công suất lớn, trang bị các phương tiện hiện đại, có tổ chức khai thác hợp lý, có tàu dịch vụ để cung ứng dầu, mua sản phẩm ngay trên biển”. 

Ông Lê Văn Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Bá Hải ở khu công nghiệp An Phú (TP Tuy Hòa), cho rằng: “Tỉnh Phú Yên nên xây dựng một bến cá chuyên dùng đạt điều kiện vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm; đồng thời có một trung tâm giám định chất lượng, bán đấu giá cá để tạo điều kiện cho ngư dân nắm bắt thông tin thị trường, kịp thời đưa cá vào đúng thời điểm có giá cao”. Bà Trịnh Thị Ngọc Sâm đề xuất: “Bộ Nông nghiệp- Phát triển nông thôn nên có tiêu chuẩn quy định cụ thể về chất lượng cá ngừ đại dương. Các cơ quan chức năng cần hỗ trợ Hiệp hội cá ngừ Phú Yên hướng dẫn cho ngư dân cách bảo quản sau thu hoạch để nâng cao giá trị của cá ngừ đại dương. Để tháo gỡ những khúc mắc đang tồn tại, các đơn vị hoạt động khai thác, chế biến, các tổ chức liên quan cùng ngư dân cần có sự hợp tác, hỗ trợ nhau về kinh tế, kỹ thuật trong sản xuất, kinh doanh”.

MINH NGUYỆT