Diện tích mía ở Phú Yên đã giảm hơn 2.200 ha trong niên vụ 2008- 2009. Thực trạng này đòi hỏi các doanh nghiệp mía đường phải có chính sách đầu tư tích cực để khôi phục lại diện tích mía. Tăng suất đầu tư trực tiếp cho nông dân là một trong những biện pháp đã đem lại hiệu quả thiết thực, vùng nguyên liệu của các nhà máy đường ở Phú Yên tăng thêm 2.500 ha.

Nông dân Sơn Hòa thu hoạch mía – Ảnh: N.TRƯỜNG

Kết thúc niên vụ mía đường 2008-2009, hai công ty mía đường trên địa bàn Phú Yên sản xuất chưa đến 54.000 tấn đường, giảm gần 20% so với niên vụ trước. Nguyên nhân là do diện tích mía từ 20.330 ha giảm xuống còn 18.120 ha, năng suất giảm 5 tấn/ha nên nguyên liệu mía về các nhà máy chỉ 608.000 tấn, giảm hơn 150.000 tấn so vụ trước.

TĂNG SUẤT ĐẦU TƯ

Trước nguy cơ thiếu nguyên liệu cho những vụ sản xuất tới, các doanh nghiệp mía đường ở Phú Yên đã đề ra chính sách đầu tư, tiêu thụ mới nhằm “kéo” nông dân trở lại với cây mía. Theo tính toán của Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa, mỗi ha mía trồng mới thực hiện đúng các quy trình kỹ thuật thâm canh cần đầu tư 15 triệu đồng nên công ty này quyết định tăng suất đầu tư trồng mới từ 9 triệu đồng lên 15 triệu đồng/ha, bao gồm 10 tấn mía giống, 2 - 4 tấn phân vi sinh, 300 kg phân NPK, chi phí làm đất 1,5 triệu đồng, công chăm sóc 1,5 triệu đồng. Việc thu hồi vốn đầu tư được chia ra hai vụ: vụ mía tơ thu hồi 70% vốn, phần còn lại thu hồi vụ sau. Trong đó, lượng giống mía do công ty đầu tư sẽ được thu hồi bằng mía nguyên liệu khi thu hoạch. Ngoài ra, Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa còn hỗ trợ không hoàn lại một tấn phân vi sinh bón lót/ha, công vận chuyển mía giống 180.000 đồng/ha. Đối với mía lưu gốc, mức đầu tư cũng tăng suất đầu tư từ 5 triệu lên 8 triệu đồng/ha bằng phân bón, công chăm sóc. Mặt khác, công ty cũng sẽ bảo hiểm mía đạt 9 chữ đường, bao tiêu toàn bộ sản phẩm mía cây theo giá thị trường theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về chính sách khuyến khích tiêu thụ nông sản hàng thông qua hợp đồng.

Ông Lê Tấn Đàm, Trưởng phòng Nguyên liệu - Vận tải Công ty cổ phần mía đường Tuy Hòa, cho biết thời điểm này đã kết thúc thời vụ trồng mía cho niên vụ 2009- 2010, công ty đã đầu tư gần 30 tỉ đồng, gấp ba lần so với mức đầu tư niên vụ trước, trồng mới được hơn 1.100 ha gồm 580 ha trồng lại trên diện tích mía phá gốc, 530 ha trồng trên đất mới chuyển đổi từ cây trồng khác; đồng thời còn đầu tư chăm sóc hơn 1.600 ha mía lưu gốc. Với chính sách đầu tư tích cực đó, vùng nguyên liệu mía của Công ty cổ phần Mía đường Tuy Hòa (chủ yếu thuộc hai huyện Sông Hinh và Tây Hòa) đã tăng từ 2.745 ha lên 3.250 ha. Với vùng nguyên liệu tăng thêm 500 ha, trong vụ ép 2009- 2010, công ty sẽ có ít nhất 150.000 tấn mía, tăng 40.000 tấn so với vụ vừa qua, đảm bảo nguyên liệu cho nhà máy có công suất 1.250 tấn mía/ngày hoạt động có hiệu quả.

TĂNG CHÍNH SÁCH ĐẦU TƯ - TIÊU THỤ

Đối với Công ty TNHH Công nghiệp KCP- Việt Nam, chính sách đầu tư cho nông dân trồng, chăm sóc mía được thực hiện bằng nhiều hình thức như cung cấp giống, phân bón hoặc tiền mặt, bình quân 5 triệu đồng/ha. Bên cạnh đó, công ty này còn có chính sách khuyến khích trồng mía khác như hỗ trợ không hoàn lại 1,5 triệu đồng/ha cho nông dân chuyển đất lúa bấp bênh sang trồng mía, hỗ trợ 2 triệu đồng/ha trồng mía rải vụ vào tháng 5 và tháng 6, hỗ trợ 500.000 đồng/ha thay giống mía địa phương năng suất thấp bằng giống mía cao sản… Ông R. Subbaiah, Tổng giám đốc Công ty TNHH Công nghiệp KCP- Việt Nam, cho biết: Với chính sách đầu tư mới có 4.200 ha mía gốc lâu năm được nông dân phá dỡ trồng lại, đồng thời thêm 2.100 ha trồng các loại cây trồng khác được nông dân chuyển sang trồng mía. Từ đó, vùng nguyên liệu mía của công ty đã nâng lên gần 14.000 ha, trong đó huyện Sơn Hòa có gần 9.000 ha. Tính ra, công ty đã đầu tư 42 tỉ đồng bằng giống, phân bón và đang chuẩn bị 30 tỉ đồng để đưa đến nông dân có vốn chăm bón cây mía. Ông R. Subbaiah cho biết thêm: 95% diện tích mía thuộc vùng nguyên liệu của công ty đã được công ty ký hợp đồng tiêu thụ. Như vậy niên vụ 2009-2010, công ty sẽ có khoảng 700.000 tấn mía nguyên liệu đáp ứng cho hai nhà máy đường Sơn Hòa và Đồng Xuân hoạt động đạt công suất 6.000 tấn/ngày. Ông Trần Văn Muôn, ở xã Sơn Nguyên (Sơn Hòa), nói: “Gia đình tôi có 4 ha trồng mía đã nhận đầu tư và hợp đồng tiêu thụ mía với Công ty KCP từ nhiều năm nay. Công ty cung cấp giống tốt, phân bón kịp thời, hỗ trợ bơm tưới nên năng suất mía đạt 100 tấn/ha. Vụ này, tôi đã nhận 9 tấn phân NPK, 15 triệu đồng tiền mặt. Nói chung nhờ chính sách đầu tư của công ty mà nhiều bà con miền núi còn khó khăn như chúng tôi có điều kiện chăm sóc mía phát triển tốt, đem lại hiệu quả kinh tế cao, yên tâm gắn bó với cây mía”.

Nông dân xã Sơn Giang (Sông Hinh) trồng mới cây mía theo đầu tư của Công ty Cổ phần Mía đường Tuy Hòa. - Ảnh: N.TRƯỜNG

Nhiều ý kiến cho rằng việc phát triển bền vững vùng nguyên liệu mía ở Phú Yên vẫn còn có những khó khăn nhất định. Thực tế phần lớn diện tích trồng mía chưa chủ động được nước tưới nên năng suất bấp bênh (năng suất mía Phú Yên chỉ đạt bình quân 44 tấn/ha); mặt khác chi phí cho thu hoạch, vận chuyển mía về nhà máy quá cao làm giảm lợi nhuận của người trồng mía. Khi có cây trồng khác có hiệu quả kinh tế hơn, người dân sẽ lại quay lưng với cây mía. Do đó, bên cạnh chính sách đầu tư- tiêu thụ mới được nông dân hưởng ứng, các doanh nghiệp cần phối hợp với chính quyền địa phương đầu tư hạ tầng thủy lợi, giao thông vùng mía, đưa các tiến bộ kỹ thuật vào các khâu trồng, chăm sóc, thu hoạch mía.

NGUYÊN TRƯỜNG