Thay đổi quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, VietGAP và áp dụng cơ giới hóa, công nghệ tiên tiến vào đồng ruộng là cách các HTX đang cùng thành viên hướng tới sản xuất an toàn để tăng giá trị nông sản.

Thay đổi nhận thức

Cho tới khi làm mô hình rau an toàn VietGAP với HTX Dịch vụ nông nghiệp Đông Hòa An (huyện Phú Hòa), 29 hộ dân mới hiểu sâu sắc khái niệm rau sạch, rau an toàn. Thành viên Nguyễn Thị Vân chia sẻ: Trước tôi cứ nghĩ, rau sạch là không phun, bón một chút phân thuốc nào. Tôi cũng làm thử, chỉ tưới nước cho cây, có sâu ăn thì tự tay bắt. Nhưng kết quả là rau nhanh già, lá và thân dễ bị sâu ăn nên xấu xí và chỉ trồng được 1-2 luống phục vụ bữa cơm gia đình. Nhìn rau sạch trong các siêu thị to khỏe xanh mướt, tôi cũng mong một ngày tự tay trồng được sản phẩm như vậy. Sau đó, tôi tham gia cùng HTX trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP. Tôi được học cách sử dụng phân thuốc đúng liều lượng theo đúng quy trình phát triển của cây. Nhờ đó, rau sau thu hoạch hình thức đẹp mà vẫn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

“Làm theo quy trình kỹ thuật tuy thời gian đầu vất vả do phải tự mình rèn để bỏ dần thói quen sử dụng phân thuốc theo cảm tính nhưng lại cho kết quả ngoài mong đợi, đó là vừa có sản phẩm đáp ứng nhu cầu khách hàng, vừa bảo vệ sức khỏe bản thân, lại góp phần giữ gìn môi trường sản xuất xanh sạch”, chị Vân nói.

HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Phong (huyện Tây Hòa) mất gần 5 năm giúp thành viên nâng cao năng lực từ sản xuất lúa thông thường sang quy trình trồng lúa hữu cơ. Ông Lương Công Xem, Phó Giám đốc HTX này cho biết: Để có được sản phẩm hữu cơ cần đáp ứng nhiều điều kiện nghiêm ngặt như: đất sản xuất sạch, không dư lượng hóa chất; có hệ thống thủy lợi tốt để chủ động tưới, tiêu nước cho từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa. Một tiêu chuẩn bắt buộc nữa là sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh. Bà con từ trước tới nay quen dùng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật vào đồng ruộng. Để thay đổi thói quen này, HTX phải thường xuyên phối hợp với các đơn vị chuyên môn thực hành từng bước từ kỹ thuật phòng trừ dịch hại tổng hợp đến làm thử mô hình chứng minh sử dụng phân hữu cơ sản lượng không thua kém mà chất lượng lúa cao hơn… Hiện HTX sản xuất lúa hữu cơ trên diện tích 2ha và đang tiếp tục chuyển giao kỹ thuật cho bà con để nâng diện tích sản xuất lên 10ha theo đúng quy hoạch. “Kỹ thuật khó tới đâu chỉ cần hướng dẫn bà con từ 1-2 lần là làm được. Cái khó là ở chỗ thay đổi nhận thức để thành viên hiểu và tiếp nhận phương pháp canh tác mới. Muốn vậy, chính HTX cũng phải thay đổi mình, có phương án triển khai theo lộ trình…”, ông Xem nhấn mạnh.

Tăng khả năng tiêu thụ

Tại các HTX nông nghiệp, hầu hết thành viên lấy sản xuất nông nghiệp là nguồn thu nhập chính. Vì vậy, muốn tăng giá trị nông sản buộc các HTX và thành viên phải nâng cao năng lực sản xuất để tạo ra sản phẩm chất lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường. Các HTX sẽ đồng hành cùng bà con trong tiêu thụ nông sản. Ông Hồ Quang Nam, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Đông Hòa An chia sẻ: Hiện nay, nhu cầu tiêu dùng của khách hàng là rau sạch. Nếu không nâng cao kỹ thuật sản xuất thì nông sản của bà con sẽ mất dần thị trường. Việc HTX hướng dẫn sản xuất cho bà con ngoài việc tạo điều kiện để bà con tiếp cận kỹ thuật sản xuất tiên tiến còn để thay đổi nhận thức, giúp thành viên bắt kịp xu thế phát triển mới của nông nghiệp hiện đại. Để hỗ trợ tiêu thụ, HTX còn mở cửa hàng bán và trưng bày sản phẩm, cung cấp dịch vụ shipper nếu khách hàng có nhu cầu mang rau tới tận nhà và đăng ký tham gia Chương trình OCOP để sản phẩm của bà con được hỗ trợ xúc tiến thương mại.

Với sản phẩm gạo hữu cơ, HĐQT HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Phong cũng đã đăng ký nhãn hiệu độc quyền và tích cực chào hàng trên các trang thương mại điện tử. Theo ông Lương Công Xem, chỉ khi sản phẩm được bán ra, thành viên mới có kinh phí tái đầu tư, hoàn thiện quy trình sản xuất theo hướng công nghệ hiện đại. HTX luôn coi tiêu thụ là khâu quyết định thành công của quá trình sản xuất nên luôn tìm cách đưa sản phẩm tiếp cận thị trường.

Ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Thời gian qua, các HTX đã thành công trong hướng dẫn bà con thực hiện lịch thời vụ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Giai đoạn hiện nay, để phù hợp với yêu cầu mới, các HTX tích cực nâng cao năng lực sản xuất cho thành viên theo hướng hiện đại, công nghệ cao. Sản xuất là khâu quan trọng đầu tiên của quá trình hình thành chuỗi liên kết giá trị. Các HTX muốn tạo ra sản phẩm độc quyền có chỗ đứng trên thị trường buộc phải hoàn thiện khâu sản xuất. 

BẠCH VÂN