Từ năm 2002 đến nay, dự án hạ tầng cơ sở nông thôn dựa vào cộng đồng sử dụng nguồn vốn của Ngân hàng thế giới (WB) đã được triển khai thực hiện tại Phú Yên. Thành quả ban đầu của dự án là cải thiện đáng kể bộ mặt của các xã vùng sâu vùng xa.

Trường THCS xã Hòa hội (Phú Hòa) được xây dựng từ nguồn vốn của chương trình cơ sở hạ tầng nông thôn dựa vào cộng đồng – Ảnh: N.T

 

NGƯỜI DÂN TỰ LỰA CHỌN NHIỀU CÔNG TRÌNH THIẾT THỰC

Theo Sở Kế hoạch - Đầu tư Phú Yên trong giai đoạn đầu toàn tỉnh chỉ có 16 xã thuộc các huyện Đồng Xuân (4 xã), Sơn Hòa (3 xã), Tuy An (2 xã), Phú Hòa (1 xã) và Sông Hinh (6 xã) được thụ hưởng dự án. Trong tháng 7/2005 và tháng 10/2006, Ban quản lý dự án hạ tầng cơ sở nông thôn dựa vào cộng đồng cùng WB đã bổ sung thêm 7 xã, gồm: Suối Bạc, Sơn Phước (huyện Sơn Hòa); Sơn Giang (huyện Sông Hinh); An Xuân (huyện Tuy An); Xuân Long (huyện Đồng Xuân), Sơn Thành Tây, Hòa Thịnh (huyện Tây Hòa), nâng tổng số xã ở Phú Yên tham gia dự án là 23 xã. Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn dựa vào cộng đồng nhằm mục tiêu tăng cường năng lực cán bộ dự án xã; xây dựng các công trình có qui mô nhỏ ở thôn, buôn do nhân dân lựa chọn; tăng thu nhập cho người nghèo bằng cách tạo việc làm thông qua xây dựng hạ tầng cơ sở nông thôn tại địa phương.

Theo Sở Kế hoạch - Đầu tư, đến nay dự án hạ tầng cơ sở nông thôn dựa vào cộng đồng đã triển khai xây dựng 18 công trình liên xã và 210 công trình cấp xã. Trong đó, có 13 công trình liên xã và 165 công trình cấp xã đã hoàn thành, đưa vào sử dụng, số còn lại đang được tiếp tục thực hiện. Các hạng mục công trình gồm: đường giao thông, thủy lợi, nước sinh hoạt, điện, hội trường, trường học, nhà trẻ, trạm y tế, chợ... Tổng kinh phí đầu tư cho dự án này trên 72 tỉ đồng, trong đó nguồn vốn của WB là 45 tỉ đồng, ngoài ra còn có vốn đối ứng, vốn do dân đóng góp. Theo đánh giá của nhiều địa phương thuộc dự án, hầu hết các công trình được đầu tư đã phát huy hiệu quả, đặc biệt là cải thiện đáng kể đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân, nhất là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều nơi trước đây thiếu điện, thiếu nước sinh hoạt, thiếu trường, không có nơi hội họp thì này đã được đáp ứng phần lớn nhu cầu thông qua dự án. Đặc biệt, trong dự án này, người dân địa phương được sự hỗ trợ chuyên môn từ cấp huyện và tỉnh thông qua các cuộc họp công khai đã góp ý kiến quyết định lựa chọn công trình. Do đó, hầu hết các công trình được triển khai xây dựng đều rất thiết thực. Ngoài ra, thông qua dự án này, năng lực chuyên môn của một số cán bộ cấp xã được nâng lên rõ rệt, bước đầu tiếp cận được qui trình quản lý dự án, nắm được thủ tục xây dựng cơ bản từ khâu chuẩn bị đến khi kết thúc dự án đối với các hạng mục công trình do xã làm chủ đầu tư. Đây cũng là mục tiêu hàng đầu mà dự án này đặt ra.

TIẾN ĐỘ CHẬM DO NHIỀU VƯỚNG MẮC

Tuy nhiên theo đánh giá của Sở Kế hoạch - Đầu tư, tiến độ thực hiện các công trình thuộc dự án vẫn chậm hơn so với kế hoạch. Nguyên nhân là do công tác quản lý đầu tư xây dựng ở một số xã còn lúng túng, triển khai chậm nhất là khâu chuẩn bị hồ sơ, mặc dù cán bộ xã được tập huấn và có nhiều cố gắng trong quá trình tổ chức thực hiện. Thêm vào đó từ khi triển khai thực hiện dự án, Chính phủ liên tiếp ban hành nhiều thông tư hướng dẫn điều chỉnh dự toán xây dựng công trình nên nhiều công trình dù đã hoàn chỉnh hồ sơ nhưng chưa tổ chức đấu thầu phải tiến hành điều chỉnh, thậm chí là phê duyệt lại. Một khó khăn khác là do địa bàn dự án rộng, lại thuộc vùng sâu, vùng xa nơi đó trình độ dân trí không đồng đều nên việc tiếp thu kiến thức, nắm bắt thông tin dự án còn hạn chế. Phần lớn các công trình này có mức đầu tư nhỏ, lại nằm rải rác ở các thôn, buôn, giao thông khó khăn, nhất là vào mùa mưa bão, nên các đơn vị có liên quan không mặn mà. Nhiều chức danh trong ban điều phố ở một số xã có sự thay đổi, những người mới thay thế lúng túng trong việc quản lý, điều hành dự án. Kinh phí của công tác duy tu, bảo dưỡng, quản lý công trình thiếu nên một số công trình nhanh xuống cấp. Giá vật liệu xây dựng tăng đột biến làm một số công trình bị chậm tiến độ hoặc đình trệ thi công.

Theo kế hoạch, nguồn vốn của WB sẽ được đóng vào giữa năm 2009 và toàn bộ dự án hạ tầng cơ sở nông thôn dựa vào cộng đồng tại Phú Yên sẽ kết thúc vào giữa năm 2010. Hiện Sở Kế hoạch - Đầu tư Phú Yên cùng các huyện có dự án đang tích cực đôn đốc các xã khẩn trương hoàn thành các hạng mục công trình đang triển khai nhằm sớm phát huy hiệu quả dự án đối với nhân dân vùng được thụ hưởng.

NHÃ NHÀN