Loại hình du lịch sinh thái ngày càng phát triển mạnh mẽ. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để vừa phát triển kinh tế thông qua loại hình này vừa bảo vệ các hệ sinh thái bền vững.

Du khách ngắm hoàng hôn trên biển ở khu du lịch Bãi Tràm (Sông Cầu) - Ảnh: HOÀI THƯƠNG

 

PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI BIỂN GẮN VỚI VĂN HÓA BẢN ĐỊA

Phú Yên có tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn khá phong phú, đa dạng. Nhiều khu vực còn khá nguyên sơ, môi trường cảnh quan trong lành gắn với đặc trưng về văn hóa vật thể, phi vật thể… là tiềm năng to lớn để Phú Yên phát triển du lịch sinh thái.

Về tài nguyên du lịch tự nhiên, Phú Yên có hai khu được xếp vào danh mục các khu bảo tồn thiên nhiên là khu bảo tồn thiên nhiên Krông Trai và khu rừng cấm bắc đèo Cả- được xem là hệ sinh thái rừng đặt trưng của Phú Yên. Hệ sinh thái cát biển như các bãi biển Tuy Hòa, Phú Thường, An Hải, Từ Nham, Xuân Hải, Long Thủy, gành Dưa… Hệ sinh thái đầm phá ven biển có đầm Ô Loan, đầm Cù Mông, vịnh Xuân Đài. Hệ sinh thái sông, suối, hồ có sông Ba, sông Hinh, sông Kỳ Lộ.... Các nguồn nước khoáng nóng như Phú Sen, Triêm Đức, Trà Ô, Lạc Sanh….

Về tài nguyên du lịch nhân văn, trải qua quá trình lịch sử, cộng đồng các dân tộc ở Phú Yên đã tạo nên nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị, nhiều lễ hội truyền thống, nhiều loại nhạc cụ độc đáo, làn điệu dân ca, dân vũ đặc sắc. Đó là những tiềm năng to lớn, là cơ sở cho phát triển du lịch sinh thái biển gắn với văn hóa bản địa.

Hiện nay Phú Yên đang có các dự án đầu tư theo loại hình du lịch sinh thái như khu du lịch sinh thái Sao Việt khai thác khu núi Thơm, khu du lịch Đá Bia khai thác suối Lớn gắn với khu rừng cấm bắc đèo Cả, khu du lịch Bãi Bầu khai thác bãi biển gắn với núi rừng gần quốc lộ 1D, khu du lịch Bãi Tràm khai thác dãy núi hình vòng cung ôm lấy bãi biển…. Ngoài ra, một số nhà đầu tư đang đăng ký đầu tư phát triển du lịch sinh thái tại suối nước khoáng Phú Sen, suối nước khoáng Triêm Đức, đầm Ô Loan, gành Đá Đĩa…

ĐỂ PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI BỀN VỮNG

Chú trọng quy hoạch

Khi quy hoạch xây dựng một khu du lịch sinh thái trước hết phải xác định mục tiêu là phát triển bền vững về du lịch, kinh tế; hạn chế tối đa tác động môi trường; tạo ra lợi ích cho cộng đồng địa phương; tạo ra lợi ích cho công tác bảo tồn. Các công trình được xây dựng phải đảm bảo ít ảnh hưởng nhất tới sự tồn tại, phát triển các hệ sinh thái tự nhiên, không được làm thay đổi thiên nhiên xung quanh. Nhà đầu tư phải cam kết tuân thủ các nguyên tắc bảo tồn, phát triển cộng đồng; trong đó phải thực hiện công tác đánh giá môi trường chiến lượt (ĐMC), đánh giá tác động môi trường (TĐM) theo đúng quy định.

Giảm thiểu sự ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên khi triển khai mặt bằng

Giảm thiểu sự ảnh hưởng đến các đặc điểm tự nhiên, tránh chặt phá các cây to, cây lâu năm; duy trì thảm thực vật để gạn lọc, giảm thiểu cặn lắng; hạn chế dùng phương tiện đi lại gây ô nhiễm. Nên tính đến việc sử dụng tán cây để che phủ bớt đường mòn, công trình, phải được bố trí tránh xa những khu vực có khả năng xảy ra sạt lở, hoặc trực tiếp ngăn cản các dòng chảy tự nhiên, kiểm soát xói mòn…

Khu du lịch sinh thái Núi Thơm - Ảnh:D.T.XUÂN

 

Kỹ thuật xây dựng, vật liệu phù hợp với môi trường

Tận dụng kỹ thuật xây dựng, vật liệu phù hợp với môi trường. Hình dáng của công trình phải hài hòa với cảnh quan thiên nhiên. Cần ưu tiên chú ý đến sự duy trì hệ sinh thái hơn là việc phô trương mỹ thuật thiết kế. Các công trình dịch vụ du lịch nên ưu tiên sử dụng các vật liệu của địa phương như đá, gỗ, tre, gạch... Tránh sử dụng các vật liệu có màu sắc tương phản với tự nhiên. Cần tiến hành nghiên cứu, dự báo về lượng khách, công suất sử dụng trước khi tiến hành xây dựng các cơ sở lưu trú để đảm bảo hiệu quả kinh doanh đồng thời tránh quá tải ảnh hưởng đến các khu vực tự nhiên khác. Khuyến khích sử dụng các công nghệ sinh thái trong thiết kế các công trình dịch vụ du lịch. Cơ sở lưu trú cần được trang bị đầy đủ, sạch sẽ, thuận tiện. Hệ thống đường giao thông phải được thiết kế sao cho khách du lịch có khả năng tiếp cận gần nhất để quan sát các hệ sinh thái động thực vật.

Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên cho du khách

Cung cấp cho khách các tài liệu tham khảo tại chỗ cho việc nghiên cứu môi trường. Thiết lập các biển báo, nội quy, chỉ dẫn ở đầu đường mòn để đề cao ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên (có trung tâm giáo dục cho du khách, cung cấp các thông tin cần thiết về hoạt động du lịch, môi trường tại khu vực). Phải giám sát cẩn thận các hoạt động tham quan, du lịch ở khu vực du lịch sinh thái. Giáo dục, trang bị các kiến thức phù hợp cho các hướng dẫn viên du lịch, các nhân viên khác.   

Đào tạo kỹ năng môi trường cho nhân viên du lịch

Phát triển du lịch sinh thái đòi hỏi đội ngũ cán bộ làm việc trong ngành du lịch phải có trình độ nghiệp vụ cao, phải có khả năng giải thích, thuyết phục du khách bảo vệ những tài nguyên tự nhiên, nhân văn của khu vực; phải nắm được các thông tin đầy đủ, chính xác về đặc điểm đa dạng sinh học, về các giá trị văn hoá nhân văn truyền thống, phải có ý thức, trách nhiệm nghề nghiệp cao. Vai trò hướng dẫn viên du lịch có ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành công hay thất bại của hoạt động du lịch sinh thái.

 Du lịch sinh thái là một lĩnh vực kinh doanh phát triển mạnh trong những năm gần đây và là một xu hướng tích cực đảm bảo cho sự phát triển du lịch bền vững gắn liền với việc bảo tồn thiên nhiên, môi trường, các giá trị nhân văn giàu bản sắc văn hóa của mọi dân tộc thông qua nhận thức của xã hội, của cộng đồng. Phú Yên đã hội đủ các điều kiện để tự mình lựa chọn, quyết định hướng phát triển du lịch nhanh, bền vững với nét riêng.

PHẠM VĂN BẢY