Để chuẩn bị cho vụ sản xuất hè thu 2022 sắp tới, hiện các địa phương, Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam đang tập trung nạo vét kênh mương, khai thông dòng chảy, chủ động đánh giá nguồn nước và sẵn sàng các phương án chống hạn.

Tập trung nạo vét, sửa chữa kênh

Theo Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam (Công ty Đồng Cam), vụ hè thu 2022, đơn vị này phục vụ cấp nước tưới cho hơn 18.000ha lúa trên toàn tỉnh. Để có thể cấp nước thông suốt đến các khu đồng, ngay sau khi kết thúc vụ đông xuân, công ty đã triển khai cho các trạm nhanh chóng thực hiện nạo vét, gia cố kênh.

Trưởng trạm Thủy nông kênh Bắc Huỳnh Quốc Việt cho biết: Ngay sau khi cắt nước, trạm đã tổ chức kiểm tra, khảo sát toàn bộ hệ thống kênh Bắc, lập kế hoạch nạo vét và sửa chữa cụ thể tại từng vị trí. Từ ngày 15/4, toàn bộ 45 công nhân của trạm đã được phân thành nhiều tổ triển khai nạo vét, phát dọn lòng kênh và gia cố những khu vực mái kênh bị sạt lở. Đến nay, chúng tôi đã gia cố đắp đất được khoảng 40 vị trí sạt lở với tổng khối lượng 200m³ đất, nạo vét khoảng 400m³ đất bùn, rác thải ứ đọng trong lòng kênh, đồng thời cũng hoàn thành việc phát dọn lòng kênh từ đập đầu mối kênh chính Bắc thuộc xã Hòa Hội đến thị trấn Phú Hòa (huyện Phú Hòa).

Tương tự, những ngày qua, công nhân của Trạm Thủy nông kênh Nam cũng tất bật nạo vét, phát dọn lòng kênh. Theo ông Lê Thành Danh, Trưởng trạm Thủy nông kênh Nam, toàn bộ hệ thống kênh Nam (tất cả các cấp kênh) dài khoảng 126km nên việc nạo vét, gia cố tốn rất nhiều thời gian. Vì vậy, ngay khi đóng nước, trạm đã nhanh chóng tổ chức triển khai cùng lúc nhiều phần việc. Hiện chúng tôi đã nạo vét được hơn 300m³, đắp gia cố được 110m³ và phát dọn hơn 4km kênh chính các cấp, đảm bảo cho việc cấp nước tưới thông suốt về các xứ đồng trong vùng tưới của trạm.

Tại huyện Tuy An, các HTX, bà con nông dân địa phương này cũng khẩn trương vệ sinh đồng ruộng, nạo vét kênh mương nội đồng, chuẩn bị cho vụ sản xuất gần kề. Ông Nguyễn Trọng Hùng, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Tuy An, cho hay: Vụ hè thu 2022, toàn huyện Tuy An sẽ sản xuất hơn 2.000ha lúa. Để sẵn sàng cho vụ canh tác, địa phương đã yêu cầu các HTX chủ động nạo vét kênh mương nội đồng, hướng dẫn bà con vệ sinh đồng ruộng, chuẩn bị cày đồng để tiến hành gieo sạ theo đúng lịch thời vụ từ 20/5-16/6. Riêng xã An Hiệp, qua theo dõi có khoảng 29ha đất trồng lúa ở các khu vực cao, xa thường xuyên thiếu nước tưới, xảy ra khô hạn nên vụ này sẽ chuyển sang trồng các loại cây trồng cạn để tránh hạn.

Công nhân Trạm Thủy nông kênh Nam phát dọn lòng kênh chính Nam. Ảnh: NGUYỄN CHƯƠNG

Chủ động các phương án chống hạn

Theo Công ty Đồng Cam, nhờ những đợt mưa vừa qua nên lượng nước ngầm được bổ sung, lưu lượng nước về các hồ chứa đạt khá, hiện hầu hết các hồ chứa do công ty quản lý đều đạt cao trình thiết kế. Tuy nhiên, theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, Đài Khí tượng thủy văn Phú Yên thì từ nay đến tháng 8/2022, dòng chảy các sông, suối trên địa bàn tỉnh thay đổi, có xu thế giảm dần, thấp hơn so với trung bình nhiều năm cùng kỳ. Tại các hệ thống thủy nông và các hồ chứa nước sẽ giảm, nguy cơ xảy ra thiếu nước sẽ rất cao, gây nhiều khó khăn cho công tác điều tiết tưới.

Ông Nguyễn Văn Nhành, Phó Giám đốc Công ty Đồng Cam, cho biết: Để không bị động khi xảy ra khô hạn trong vụ tưới, công ty đã kiểm tra, đánh giá thực tế nguồn nước ở đầu mối các hệ thống thủy nông, các nguồn nước dự phòng từ sông suối, ao hồ, nước ngầm để có kế hoạch giữ nước, trữ nước hiệu quả. Đồng thời chủ động xây dựng các phương án chống hạn cụ thể cho từng khu đồng.

Theo Trưởng trạm Thủy nông kênh Nam Lê Thành Danh, vụ hè thu 2022, trạm sẽ phục vụ tưới cho khoảng 7.700ha lúa. Trong đó có những khu đồng thuộc vùng lõm thường xuyên xảy ra hạn nếu đầu nguồn bị hụt nước như: xã Hòa Thành, Hòa Tân Đông và các phường Hòa Vinh, Hòa Hiệp Bắc, Hòa Hiệp Trung (TX Đông Hòa), phường Phú Lâm (TP Tuy Hòa)... Trạm đã chủ động xây dựng phương án giải hạn cho khu vực này với việc vận hành trạm bơm Đồng Bò bơm nước từ sông Đồng Bò tiếp vào kênh chính Nam để bổ sung cho các khu vực trên. Ngoài ra, trạm cũng sẽ lắp đặt thêm trạm bơm dã chiến trên sông Bàn Thạch để giải hạn cho một số khu đồng thuộc phường Hòa Vinh. Lắp trạm bơm trên kênh tiêu Cầu Cháy bơm nước kênh tiêu chống hạn cho xã Hòa Đồng. Xã Hòa Mỹ Đông cũng sẽ lắp 3 trạm bơm tại các kênh tiêu và bầu Hương để lấy nước giải hạn cho các khu đồng Diều Gà Phú Thọ, Bầu Trạnh, Vườn Đình, Đồng Cờ, Đồng Xe...

Phía kênh Bắc, trạm này cũng đã sẵn sàng mọi phương án ứng phó trong tình huống xảy ra hạn khi vào kỳ cấp nước cao điểm hoặc thiếu nước nguồn. Trạm bơm điện dã chiến xi phông Bến Lội (xã Hòa Trị) sẵn sàng khởi động bất cứ lúc nào để bơm nước bổ sung cho trạm bơm Phú Vang chống hạn vùng đồng xã An Chấn (huyện Tuy An), An Phú, Bình Kiến (TP Tuy Hòa). Hai trạm bơm dã chiến khác tại cầu máng Gò Chòi và cầu máng Sáu Đàm (xã Hòa Trị) cũng sẽ hỗ trợ tưới chống hạn cho xứ đồng Gò Chòi, Gò Vàng... của xã Hòa Trị. Ngoài ra, trạm cũng đã chuẩn bị sẵn sàng 55 máy bơm công suất nhỏ để bơm nước từ các giếng khoan, ao hồ, sông suối trong các vùng tưới để chống hạn cho các cánh đồng cao, xa nguồn tưới. 

THỦY TIÊN