Với 24ha đất đồi sản xuất, lão nông Tô Ðình Kền, 64 tuổi, ở thôn Tân Lập, xã Ðức Bình Ðông, huyện Sông Hinh đã dành hẳn một phần diện tích để trồng, bảo tồn nhiều loại cây gỗ quý hiếm như trắc, cà te, hương ,muồng đen… Ngoài ra, ông Kền còn sưu tầm hơn 30 loại cây ăn trái khắp cả nước để đưa về vườn cây của mình.

VƯỜN CÂY BẠC TỈ

Trong khu vườn rộng gần 24ha của gia đình ông Tô Ðình Kền, hơn 30 loại cây ăn trái từ khắp các vùng miền như măng cụt, chôm chôm, dừa, sầu riêng, thanh long, vú sữa, mãng cầu, cam, mít, bưởi, mắc ca, chuối, táo, bơ, ổi, xoài, sấu… đang phát triển tươi tốt. Mỗi loại, ông đều trồng nhiều giống khác nhau nhằm tạo sự đa dạng, phong phú. Ông quy hoạch rất cụ thể theo từng phân khu, từng loại cây trồng, như vườn cây ăn trái, vườn măng tre, vườn rau sạch, khu nuôi cá nước ngọt, chuồng chăn nuôi, rừng lâm nghiệp.

Theo ông Kền, khu vườn nói trên hình thành từ năm 2016, với toàn bộ diện tích được đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt. Không chỉ được bao quanh bởi một con suối, nước chảy quanh năm, ông Kền đào thêm 2 hồ chứa nước lớn để phục vụ cho việc tưới tiêu trong vườn. Thêm vào đó, gia đình ông chăm sóc vườn cây theo hướng hữu cơ, sinh học để đảm bảo cung cấp nguồn trái cây sạch cho thị trường. Khi cây ra trái, ông cẩn thận bọc từng trái non để tránh bị sâu bọ và các loại côn trùng tấn công. Ðể thuận tiện cho việc chăm sóc, thu hoạch, ông Kền làm đường bê tông nội đồng, giúp xe chở vật tư, nông sản có thể chạy thẳng đến từng phân khu. Ngoài ra, ông Kền còn tạo nhiều cảnh quan như khu vườn mai, hồ sen, vườn sim, vườn hồng, ao câu cá, khu rừng tự nhiên…

Sau hơn 4 năm chăm chút, vườn trái cây đã có những lứa trái bói, cho gia đình ông Kền nguồn thu nhập hơn 600 triệu đồng/năm và tạo việc làm cho 6 thanh niên người đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương, với thu nhập 200.000 đồng/người. Chỉ khoảng 2-3 năm nữa, dự kiến khu vườn này sẽ mang lại hàng chục tỉ đồng mỗi năm.

NƠI BẢO TỒN NHIỀU GIỐNG CÂY QUÝ HIẾM

Bước qua vườn cây ăn trái, chúng tôi như lạc vào một khu rừng nguyên sinh, với đầy đủ các loại cây gỗ quý hiếm như hương, trắc, cà te (gõ đỏ), muồng đen… Trong đó, một số diện tích rừng được ông giữ nguyên; số khác ông trồng dặm thêm nhiều cây gỗ quý hiếm. Hiện rừng cây của ông có giá hàng chục tỉ đồng, được ông giữ làm “của để dành” cho con cháu và cũng để thỏa đam mê lưu giữ, sưu tầm cây gỗ quý của mình.

Ðưa chúng tôi tham quan khu rừng gỗ quý, ông Kền tự hào khoe: Ðây đều là thành quả của tôi từ khi mới bắt đầu lập nghiệp. Khi ấy, khoảng năm 1998, tôi mua lại diện tích rừng từ 2 người dân ở địa phương, sau đó trồng hơn 1.000 cây gỗ hương và 1.000 cây gỗ cà te (thuộc nhóm 1a, nhóm gỗ nguy cấp, quý hiếm, nằm trong Sách đỏ Việt Nam).Thời điểm này, tôi còn đang làm việc tại công trình xây dựng thủy điện Sông Hinh nên nghĩ chỉ trồng để giữ đất, giữ vườn. Sau đó, thiên tai, mưa bão làm ngã đổ một số cây, nên hiện mỗi loại chỉ còn chừng 700 cây, đều đã có đường kính 50-60cm. Nhiều người hỏi mua nhưng tôi chưa nghĩ đến việc thu hoạch. Ngoài rừng trồng, ông Kền còn khoanh giữ hơn 1ha rừng tự nhiên. Nhiều năm nay, ông không hề phát dọn, chặt tỉa, mà để nguyên như một khu rừng nguyên sinh.

Men theo một lối mòn nhỏ, ông Kền đưa chúng tôi len lỏi qua những tán cây cao, rậm rạp, vào giữa khu rừng. Tại đây có rất nhiều cây gỗ thân lớn, mà ngay bản thân ông cũng chưa khám phá hết được. Giữa khu rừng là một dãy cây đa cổ thụ hàng trăm năm tuổi, với tán cây rộng lớn, kéo dài hàng trăm mét; thân cây 10 người ôm không xuể. Dưới gốc đa có những tảng đá lớn, tạo thành một cảnh quan vừa cổ xưa, vừa hùng vĩ. Ra khỏi khu rừng nhỏ, chúng tôi còn bắt gặp nhiều loài cây gỗ quý khác như muồng đen, trắc đỏ, mằng lăng... Ngoài ra, trong vườn cây của ông còn có cả một vườn mai hàng trăm gốc, đều trên 20 năm tuổi.

“Ngoài làm kinh tế, với tôi việc trồng cây còn là niềm vui, đam mê; đặc biệt là việc duy trì và bảo tồn các giống cây gỗ quý hiếm. Cả khu vườn rộng lớn, nhưng đây là nơi tôi dành nhiều tâm huyết nhất. Sau một ngày làm việc mệt nhoài, tôi thường đến khu rừng để nghỉ ngơi, thư giãn. Sắp tới, tôi sẽ thả một số loài động vật như hươu, nai, gà gô… vào đây, để biến nơi này trở thành một khu rừng tự nhiên thực thụ, tạo nơi nương náu an toàn cho các loài động vật. Về lâu dài, tôi có dự định xây dựng một điểm du lịch sinh thái để khách đến tham quan vườn cây ăn trái, khu rừng nguyên sinh, câu cá giải trí, ăn uống…”, ông Kền tâm sự.

Theo ông Nguyễn Ðình Cường, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ðức Bình Ðông, ông Tô Ðình Kền là nông dân tiêu biểu của xã Ðức Bình Ðông. Năm 2022, xã định hướng xây dựng vườn cây ăn trái của gia đình ông Tô Ðình Kền thành vườn mẫu nông thôn mới; đồng thời xây dựng sản phẩm bưởi da xanh của gia đình ông thành sản phẩm OCOP của tỉnh. 

NGÔ XUÂN