Nhà máy lọc dầu Vũng Rô là dự án thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) lớn nhất ở Phú Yên từ trước đến nay, tạo bước đột phá, đưa Phú Yên vào danh sách top đầu các tỉnh, thành của cả nước về thu hút FDI. Tỉnh Phú Yên đã và đang huy động nhiều nguồn lực, thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp cùng nhà đầu tư triển khai dự án này.

Một góc khu vực xây dựng Nhà máy lọc dầu Vũng Rô. - Ảnh: ĐỨC THÔNG

TRIỂN KHAI ĐỒNG BỘ NHIỀU BIỆN PHÁP

Dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô do Công ty TNHH Dầu khí Vũng Rô (Vung Ro Petrolium Limited, viết tắt là VRP)- được thành lập từ liên doanh Công ty Technostar Management Ltd (Vương quốc Anh) và Công ty Dầu khí Tettoil (Công hoà Liên bang Nga)- đầu tư. Theo kế hoạch, nhà máy này sẽ được khởi công xây dựng vào cuối năm 2008.

Xác định đây là dự án đầu tư có tác động lớn đến phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh, đồng thời ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều người dân, UBND tỉnh Phú Yên đã thành lập ban chỉ đạo, hội đồng bồi thường, hỗ trợ tái định cư, các tổ công tác liên ngành, phân công nhiệm vụ cho 12 sở, ngành, địa phương  giúp nhà đầu tư triển khai dự án; đồng thời đề ra mốc thời gian cụ thể thực hiện các nội dung công việc nêu trên. UBND tỉnh Phú Yên đã công bố chủ trương thu hồi đất để thực hiện dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô trên diện tích 170 ha đất tại hai xã Hòa Tâm, Hòa Xuân Nam và 210 ha mặt nước vịnh Vũng Rô thuộc huyện Đông Hòa. Trong vùng dự án có 50 hộ sinh sống bằng nghề biển tại bãi Chính phải di dời đến khu tái định cư. Để bảo đảm cho các hộ dân bãi Chính tiếp tục sinh sống bằng nghề biển, cùng với bố trí tái định cư được xác định tại phía bắc cầu Đà Nông thuộc thôn Phú Lạc (Hòa Hiệp Nam), tỉnh đầu tư 41,3 tỉ đồng xây dựng cảng cá Phú Lạc. Dự án cảng cá này đang được Bộ Nông nghiệp- Phát triển nông thôn thẩm định, dự kiến sẽ khởi công xây dựng trong năm nay. Bên cạnh đó, tỉnh Phú Yên cũng đang quy hoạch chi tiết xây dựng khu tái định cư Phú Lạc trên diện tích 45 ha; trước mắt giao cho UBND huyện Đông Hòa đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng trên diện tích 10- 12 ha để bố trí tái định cư cho người dân thôn Vũng Rô. Đối với UBND huyện Đông Hòa, công tác tuyên truyền, vận động nhân dân được triển khai song song với việc điều tra, kiểm kê đất đai, hoa màu, vật kiến trúc để lập phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho từng hộ dân.

Về phía nhà đầu tư, đến nay đã hoàn thành công tác khảo sát địa chính khu vực dự án do Công ty TNHH Thiên Tứ lập, Sở Tài nguyên- Môi trường Phú Yên thẩm định để làm thủ tục thuê đất. Công tác khảo sát địa hình do Xí nghiệp Khảo sát xây dựng Việt Nam- chi nhánh miền Trung thực hiện đã cơ bản hoàn thành. Phần việc quan trọng nhất là thiết kế cơ sở dự án, nhà đầu tư đã ký hợp đồng với Công ty Tư vấn thiết kế hóa dầu Thượng Hải (Trung Quốc) lập sẽ hoàn thành vào cuối quý III/2008. Trên cơ sở đó, tư vấn tiếp tục lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, phương án phòng cháy chữa cháy.

Theo ông Nguyễn Thanh Lãng, cố vấn trưởng của Công ty VRP, công việc về phía nhà đầu tư cơ bản đạt tiến độ đề ra, đang chờ bàn giao mặt bằng. Khi giải phóng được mặt bằng thì Công ty VRP mới có thể tiến hành rà phá bom mìm, san ủi mặt bằng, trước khi làm lễ khởi công. Như vậy mấu chốt của vấn đề là tỉnh phải có khu tái định cư để di chuyển dân trong vùng dự án. Hiện tại, công ty này đã ứng trước cho tỉnh Phú Yên 100.000 USD để thực hiện việc đền bù cho dân. Số tiền này sẽ được khấu trừ vào tiền thuê đất.

CẦN SỚM GIẢI QUYẾT NHỮNG VƯỚNG MẮC

Thách thức lớn nhất đối với tiến độ thực hiện dự án hiện nay là khu tái định cư Phú Lạc có xây dựng kết cấu hạ tầng kịp thời để tổ chức di dời dân trong quý II/2008, như kế hoạch đề ra hay không? Hiện tại, khu tái định cư do Ban quản lý công trình trọng điểm tỉnh Phú Yên làm chủ đầu tư, đã thuê tư vấn lập đồ án quy hoạch chi tiết theo tỉ lệ 1/2.000, đang trong giai đoạn thẩm tra, phê duyệt. Sau khi có đồ án quy hoạch chi tiết, UBND huyện Đông Hòa sẽ tiếp nhận triển khai thủ tục đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giai đoạn một, sau đó tổ chức di dời dân. Theo Ban quản lý đầu tư- Xây dựng công trình huyện Đông Hòa, Nếu thực hiện theo đúng trình tựï thủ tục đầu tư, xây dựng cơ bản hiện nay, phải mất ít nhất hai năm nữa mới có thể hoàn thành xây dựng hạ tầng khu tái định cư Phú Lạc. Đó là chưa kể những vướng mắc có thể nảy sinh trong quá trình thực hiện bồi thường cũng sẽ làm trở ngại trong việc giải phóng mặt bằng. Qua tiếp xúc với nhân dân trong vùng dự án, người dân đều chấp nhận di dời nhà cửa để nhường đất xây dựng nhà máy. Tuy nhiên, điều nhiều người phân vân chưa yên tâm lúc này là chưa được biết cụ thể các chế độ bồi thường, tái định cư, cuộc sống của họ sẽ ra sao sau khi tái định cư. Nhiều người mong sớm biết được phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư để định liệu cuộc sống hiện tại cũng như về lâu dài.

Nhà máy lọc dầu Vũng Rô là dự án lớn khởi động cho Khu kinh tế Nam Phú Yên, có tác động tích cực đến phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh nên cần có cơ chế chính sách đặc thù trong việc đền bù, hỗ trợ, tái định cư cũng như trong đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng khu tái định cư. Do vậy, bên cạnh các chế độ bồi thường đối với hộ bị thu hồi đất, giải tỏa trắng, cần có chính sách khuyến khíchï, thưởng cho những hộ tích cực thực hiện di dời, hỗ trợ thuê nhà ở trong khi chờ xây dựng nhà cửa tại khu tái định cư. Mặt khác, việc xây dựng kết cấu hạ tầng khu tái định cư cũng cần có cơ chế linh hoạt, lựa chọn nhà đầu tư có năng lực để giao thầu mới có thể đáp ứng tiến độ của dự án.

NGUYỄN TRƯỞNG