Hiện nay, nông dân trồng dưa hấu đang đối mặt với tình trạng giá dưa rẻ, thậm chí không có người mua, nhờ “giải cứu”. Ngành Nông nghiệp khuyến cáo người dân giảm diện tích, trồng rải vụ để tránh thu hoạch cùng lúc.

Người trồng dưa lỗ nặng

Ông Võ Văn Nhớ ở xã Xuân Quang 2 (huyện Đồng Xuân) cho hay: Năm nay, tôi trồng dưa thất bại, trung bình mỗi sào dưa thu 2 tấn. Trong quá trình chăm sóc, gia đình thuê công phun thuốc, tưới nước gần 5 triệu đồng/tháng, còn lại công bắt nhánh (loại bỏ nhánh dưa nhỏ không hiệu quả), công tưới nước là 180.000 đồng/người/ngày. Tính ra chi phí phân thuốc, công cán đã hết 7 triệu đồng/sào. Với 2 tấn dưa, bán với giá 2.000 đồng/kg thì người trồng dưa bù lỗ 3 triệu đồng.

Còn ông Võ Văn Tường trồng dưa ở xã Xuân Phước (huyện Đồng Xuân), buồn rầu vì dưa năm nay rớt giá, thua lỗ nặng. Ông Tường trồng 20 sào dưa (1ha), chỉ tính riêng công gánh dưa thuê 200.000 đồng/sào, chi phí hết 4 triệu đồng. Đó là ruộng dưa trồng gần đường, còn trồng xa thì tùy thuộc vào thương lượng giữa người trồng dưa và người gánh. Khi thu hoạch xong không có thương lái mua nên ông đành bán nhỏ lẻ, được bao nhiêu mừng bấy nhiêu. “Vụ này, gia đình tôi trồng dưa lỗ gần 20 triệu đồng, kể cả tiền phân bón và tiền công chăm sóc. Đó là tôi trồng gần đường lộ, có người trồng cách xa, chi phí nhân công cao thì càng lỗ nặng”, ông Tường cho biết.

Ông Bùi Văn Tấn trồng dưa ở xã Sơn Hội (huyện Sơn Hòa) giãi bày: Vụ này, tôi thu hoạch 15 tấn dưa. Thời điểm đầu, tôi bán dưa với giá 2.500 đồng/kg, sau đó xuống còn 2.000 đồng/kg mà không có thương lái mua, thấy vậy nhiều người quen mua giúp “giải cứu” mới hết số lượng dưa. Ròng rã gần 3 tháng trời trồng dưa, cuối vụ lỗ gần 15 triệu đồng.

Theo nhiều người trồng dưa, mấy năm trước, vào mùa thu hoạch, thương lái đến ruộng hỏi mua dưa chở qua Trung Quốc bán. Họ phân ra 2 loại: loại 1, dưa đạt 4kg/trái; loại 2, dưa 3kg/trái. Giá dưa loại 1 có lúc lên cao 12.000 đồng/kg, còn loại 2 là 10.000 đồng/kg, thương lái lùng sục mua nhưng không có dưa bán. Cũng có lúc giá dưa lên xuống, khi thì mua 6.000 đồng, rồi hạ xuống 3.500 đồng, sau đó nhích lên 4.500 đồng/kg. Năm nay, ảnh hưởng dịch COVID-19, dưa hấu không xuất khẩu được nên thương lái không mua, người trồng dưa bán nhỏ lẻ không tiêu thụ kịp nên thiệt hại nặng.

Giảm diện tích trồng mới

Theo thống kê của Sở NN-PTNT, diện tích trồng dưa hấu trên toàn tỉnh hiện nay khoảng 670ha; trong đó, huyện Sông Hinh 300ha, Sơn Hòa 350ha và các huyện khác khoảng 20ha. Hiện đã thu hoạch trên 20ha, sản lượng 780 tấn, giá bán 2.000 đồng/kg. Tuy nhiên, nhiều nơi dưa chín nhưng không có thương lái thu gom.

Tại huyện Sông Hinh, diện tích trồng dưa tập trung ở các xã Đức Bình Đông, Đức Bình Tây, Ea Ly... Theo ông Đặng Đình Toại, Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh, người trồng dưa nên cẩn trọng vì dưa hấu phụ thuộc vào thời tiết và giá cả thị trường. Mấy năm trước giá dưa tăng, lãi cao nên năm nay nhiều người đổ xô trồng dưa; khi thu hoạch, giá dưa rớt nên người trồng lỗ nặng. Vì vậy, nông dân không nên trồng dưa theo phong trào mà chú trọng theo khuyến cáo của ngành chức năng.

Ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT cho biết: Tại Phú Yên, thời điểm thu hoạch dưa hấu rộ từ tháng 3-8, trùng với các địa phương ở khu vực miền Trung. Vụ này, thời tiết thuận lợi nên năng suất dưa hấu dự kiến đạt khá, sản lượng thu hoạch sắp tới tương đối lớn. Dưa hấu phụ thuộc rất lớn vào thị trường Trung Quốc.

Trước tình hình dịch COVID-19, dưa hấu không xuất khẩu được, ngành Nông nghiệp khuyến cáo nông dân giảm diện tích trồng mới, chuyển sang trồng các loại cây trồng phù hợp khác, đồng thời nên trồng rải vụ để tránh thu hoạch cùng lúc. Ngành đang phối hợp với các ngành chức năng, các địa phương tích cực tìm kiếm thị trường, đối tác tiêu thụ nông sản, đặc biệt là dưa hấu; cùng với đó đẩy mạnh công tác giới thiệu, tuyên truyền và quảng bá dưa hấu của Phú Yên để có hướng tiêu thụ ổn định. 

MẠNH LÊ TRÂM