Thực hiện Nghị quyết 05/TU của Tỉnh ủy Phú Yên về phát triển kinh tế biển theo hướng công nghiệp hóa – hiện đại hóa đến năm 2010, trong những năm qua, ngành thủy sản Phú Yên và các địa phương ven biển đã tích cực đầu tư mạnh chương trình biển Đông, chương trình đánh bắt thủy sản xa bờ. Sản lượng khai thác thủy sản hàng năm tăng đáng kể, góp phần nâng cao đời sống của đại bộ phận dân cư vùng ven biển Phú Yên.

Ngư dân phường 6 (TP Tuy Hòa) phát triển nghề khai thác cá nổi ở ngư trường xa  - Ảnh: N.L

 

Trong các hội nghị xúc tiến đầu tư phát triển kinh tế thủy sản, nhiều người đã đặt câu hỏi: Nghề cá Phú Yên đang đứng ở vị trí nào so với các tỉnh vùng duyên hải miền Trung? Theo nhận định của Hiệp hội Chế biến thủy sản Việt Nam (VASEP), khu vực miền Trung, Phú Yên là tỉnh khá thành công trong chiến lược đầu tư phát triển nghề đánh bắt cá nổi ở khơi xa, đặc biệt là câu cá ngừ đại dương kim ngạch xuất khẩu khá cao. Nghề khai thác thủy sản Phú Yên tăng trưởng mạnh cả về năng lực sản xuất và sản lượng đánh bắt. So với năm 1989, số tàu thuyền tăng lên gần gấp ba lần, công suất tăng lên gấp 5 lần và sản lượng tăng hơn 150%. Ngư dân đầu tư nhiều tàu thuyền công suất lớn để đánh bắt hải sản xa bờ, nổi bật là nghề câu cá ngừ đại dương, hiện đã có trên 800 tàu câu cá ngừ đại dương với sản lượng trên dưới 5.000 tấn/năm. Nhờ vậy, vùng nông thôn ven biển Phú Yên đã có sự thay da đổi thịt.

Tuy nhiên, bên cạnh những dấu hiệu lạc quan, nghề cá Phú Yên vẫn còn rất nhiều mặt hạn chế, cần khắc phục. Đó là, khai thác thủy sản chưa phát triển đồng đều giữa các vùng; còn thiếu giải pháp hợp lý để khai thác có hiệu quả tối đa tiềm năng và các nguồn lực, nguồn lợi biển. Cơ sở hạ tầng phục vụ nghề cá còn nhỏ và thiếu; chế biến hải sản phát triển kém, thị trường tiêu thụ hải sản còn bỏ ngỏ; dịch vụ về hậu cần nghề cá, về kỹ thuật và khoa học - công nghệ… hầu như chưa đáp ứng được. Khả năng khai thác cá ở ngư trường còn kém so với trữ lượng cá cho phép khai thác 32.800 tấn/năm…

Muốn công nghiệp hóa, hiện đại hóa để nghề cá trở thành ngành kinh tế mũi nhọn như Nghị quyết 05 của tỉnh Đảng bộ đã đề ra, từng bước bắt kịp các tỉnh trong khu vực trong thập niên đầu thế kỷ 21, Phú Yên phải hội đủ điều kiện từ cơ sở hạ tầng, vốn, kỹ thuật đến hệ thống quản lý, chính sách đầu tư, khuyến khích và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho ngư dân đưa tàu thuyền vươn khơi, khai thác đạt hiệu quả cao, bền vững, lâu dài. Mục tiêu trong năm 2008 là phấn đấu đạt mức tăng trưởng thủy sản 1%, tổng sản lượng thủy sản đạt 38.000 tấn, trong đó khai thác thủy sản 34.000 tấn; kim ngạch thủy sản xuất khẩu 8 triệu USD… Để đạt kết quả này, ngành thủy sản nâng cao năng lực quản lý, tăng cường phối hợp với các địa phương trong tỉnh để tập trung khắc phục những yếu kém trong khai thác thủy sản.

Ngành thủy sản triển khai thực hiện một số chính sách của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ dầu, hỗ trợ chi phí cho ngư dân mua, đóng tàu. Qua đó, vận động, khuyến khích ngư dân đầu tư đóng tàu thuyền lớn khai thác xa bờ, nhất là câu cá ngừ đại dương xuất khẩu; phát triển nghề chế biến hải sản truyền thống và tạo nghề mới như chế biến đồ hộp, surimi cá… Đặc biệt, ngành tập trung tuyên truyền vận động ngư dân thành lập các hợp tác xã hỗn hợp (khai thác – dịch vụ hậu cần – tiêu thụ…); xây dựng mô hình sản xuất đi đôi với các dịch vụ hậu cần trên biển thông qua các tổ khai thác an toàn nhằm nâng cao hiệu quả chuyến biển; vận động ngư dân chuyển đổi hoạt động đánh bắt ven bờ, nhằm giảm bớt áp lực cho môi trường sinh thái, phục hồi khả năng tái tạo nguồn lợi thủy sản (NLTS). Ngành cung cấp kịp thời cho ngư dân thông tin về ngư trường, đối tượng, mùa vụ đánh bắt, giá cả thị trường tiêu thụ sản phẩm hải sản; tăng cường công tác bảo vệ NLTS, ngăn chặn kịp thời tình trạng khai thác thủy sản ven bờ bằng chất nổ, xung điện, chất độc…; tập trung đăng ký, đăng kiểm phương tiện tàu cá, kiểm tra trang bị an toàn lao động cho người hoạt động trên biển. Ngành phối hợp với các địa phương thực hiện công tác tìm kiếm cứu nạn, quản lý tốt kênh thông tin liên lạc giữa các tàu cá, giữa bờ với tàu cá trên biển, qua đó xây dựng các tổ tàu cá tham gia phòng chống bão, tìm kiếm cứu nạn trên biển, giữ gìn trật tự an ninh và chủ quyền vùng biển quốc gia; đồng thời tiếp tục hỗ trợ đào tạo nghề cho lực lượng thuyền viên đánh bắt xa bờ, đào tạo thuyền trưởng, máy trưởng, bồi dưỡng kỹ thuật khai thác và bảo quản sản phẩm sau thu hoạch; tổng kết và nhân rộng các mô hình khai thác xa bờ có hiệu quả; nhân rộng hơn nữa phong trào đánh bắt cá ngừ đại dương ở từng vùng dân cư ven biển.

Ngành thủy sản tạo mọi điều kiện để thu hút các thành phần kinh tế trong và ngoài nước đầu tư phát triển các tập đoàn tàu thuyền khai thác thủy sản hiện đại, xây dựng các cơ sở dịch vụ hậu cần nghề cá đảm bảo tiêu thụ ổn định nguồn nguyên liệu thủy sản cho ngư dân. Trước mắt, ngành thủy sản tham mưu UBND tỉnh ban hành các chính sách, giải pháp đồng bộ về vốn để đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, nhất là nhanh chóng mở rộng qui mô bến, cảng cá, nâng cao chất lượng sản phẩm chế biến thủy sản đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu EU và Mỹ. Ngành triển khai thực hiện dự án Trung tâm Dịch vụ hậu cần nghề cá hiện đại tại bến cá phường 6 (TP Tuy Hòa) nhằm cải thiện hệ thống phân phối cá ngừ tại Phú Yên để nâng cao chất lượng, giá trị xuất khẩu của mặt hàng này sang thị trường Nhật Bản và các nước khác trên thế giới.

BIỆN MINH TÂM

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp – Phát triển nông thôn Phú Yên