Nhu cầu tăng tốc phát triển kinh tế của Phú Yên trong giai đoạn hiện nay rất cấp bách khi liên kết phát triển khu vực miền Trung, yêu cầu của hội nhập kinh tế thế giới ngày càng gia tăng. Trong điều kiện đó, việc xác định đúng chiến lược phát triển trên cơ sở dựa vào lợi thế, nội lực của chính bản thân địa phương là động lực rất quan trọng cho việc thực thi các định hướng mà tỉnh Phú Yên đã đề ra.

Phú Yên nên đẩy mạnh phát triển công nghệ chế biến. Trong ảnh: Đóng gói sản phẩm gỗ mỹ nghệ xuất khẩu

 

Từ năm 2005, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Phú Yên đã chủ đạo xây dựng định hướng phát triển các ngành kinh tế trong tỉnh giai đoạn 2006 – 2010. Tuy nhiên, kết quả đạt được đến nay còn rất khiêm tốn, chưa ngang tầm với một địa phương có nhiều tiềm năng. Do vậy, việc nghiên cứu chiến lược cho sự phát triển của Phú Yên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong điều kiện liên kết kinh tế của cả khu vực miền Trung.

Có thể điểm lại tốc độ tăng trưởng bình quân qua những năm gần đây của một số ngành tại Phú Yên: Sản xuất nông nghiệp tăng trưởng bình quân 4,7%/năm, nuôi trồng, đánh bắt hải sản tăng 7,9%/năm, trồng rừng 5,6%/năm, sản xuất công nghiệp 18,6%/năm, các ngành dịch vụ 12,1%/năm. Với kết quả trên, có thể hoạch định chiến lược cụ thể cho các ngành như sau:

Sản xuất nông nghiệp cần phải tăng cường các vùng chuyên canh giống cây trồng có giá trị kinh tế cao, đồng thời với việc tích cực chuyển đổi giống cây lương thực cao sản để đảm bảo yêu cầu về an ninh lương thực cho tỉnh. Trong tình hình sản xuất sản phẩm gỗ xuất khẩu hiện nay đang phát triển mạnh, nguồn nguyên liệu gỗ trên thế giới đang cạn kiệt, yêu cầu càng khắt khe hơn của một số nước về chứng chỉ của Hội đồng quản lý rừng FSC, chiến lược trồng rừng càng có ý nghĩa rất quan trọng không chỉ cho việc bảo vệ môi trường mà còn tạo được năng lực phát triển bền vững cho ngành sản xuất, chế biến gỗ xuất khẩu. Phú Yên cần có những chính sách đầu tư thỏa đáng, vận dụng nhiều phương thức trồng, bảo vệ rừng hiệu quả để đẩy nhanh tốc độ trồng rừng trong những năm tới.

Sản lượng thủy hải sản là đầu vào nguyên liệu vô cùng quan trọng cho công nghiệp chế biến theo định hướng phát triển công nghiệp giai đoạn 2006 – 2010, phù hợp với chiến lược phát triển chung của miền Trung. Chiến lược này cần có chính sách hỗ trợ tài chính tích cực cho người sản xuất, song song với việc đầu tư kỹ thuật nuôi trồng, cung cấp con giống có năng suất, giá trị kinh tế cao phù hợp với điều kiện môi trường của địa phương. Bên cạnh đó, cần đầu tư thỏa đáng cho các ngư dân mở rộng đánh bắt xa bờ để Phú Yên thật sự vươn ra biển lớn.

Công nghiệp được xác định là ngành mũi nhọn trong cơ cấu phát triển kinh tế của Phú Yên. Tuy nhiên, việc huy động các nguồn lực (đặc biệt là các nguồn lực đầu tư của nước ngoài) cho sự phát triển công nghiệp phải chịu áp lực mạnh trong điều kiện rất hạn chế. Do vậy, chỉ có tạo được sự khác biệt (không phải là những ưu đãi vượt rào) trong đầu tư mới mong có được lực hút mạnh đối với nguồn vốn nước ngoài. Sự khác biệt thể hiện ở việc chọn đúng, đầu tư tập trung vào các ngành công nghiệp có điều kiện phát triển bền vững lâu dài. Đó có thể là các ngành của công nghiệp chế biến gia công, công nghiệp khai thác khoáng sản. Ngoài ra, Phú Yên cần quan tâm đặc biệt đến việc huy động các nguồn nội lực thông qua liên kết song song giữa các tỉnh hoặc đa phương với cả khu vực. Đó có thể là các ngành công nghiệp sản xuất nguyên vật liệu, công nghệ cao...

Trong tương lai không xa, tam giác phát triển Đông Dương (Việt Nam – Lào – Campuchia) sẽ trỗi dậy với những tiềm năng to lớn về du lịch, nguyên liệu đầu vào cho sản xuất công nghiệp chế biến. Xây dựng một chiến lược hướng về phía Tây trên cơ sở liên kết phát triển vùng với các tỉnh Tây Nguyên (Đắk Lắk – Gia Lai – Kon Tum) sẽ tạo được điểm tựa không chỉ cho sự phát triển của riêng Phú Yên mà còn là hướng mở ra biển lớn trong hội nhập kinh tế quốc tế của cả khu vực miền Trung.

Để tạo được năng lực cho sự phát triển trong giai đoạn tới, Phú Yên cần tập trung đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao, đầu tư thích hợp cho hoạt động đào tạo đa ngành nghề gắn với nhu cầu hiện tại, tương lai, đồng thời hình thành các trung tâm nghiên cứu về những đề tài thiết thực phục vụ cho sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, khu vực. Bên cạnh đó, địa phương cần đào tạo lực lượng lao động lành nghề, phấn đấu đến năm 2010 đạt 18 -20% tỉ lệ lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề, hướng nghiệp, dạy nghề trên địa bàn phù hợp với yêu cầu cơ cấu nhân lực, phát triển chung cho cả khu vực miền Trung. Phú Yên cũng cần xây dựng một số trung tâm dạy nghề kỹ thuật cao nhằm đào tạo công nhân kỹ thuật cho các khu công nghiệp.

Tiến sĩ TRẦN THỊ NGỌC TRANG 

Trưởng khoa Marketing Trường Đại học Marketing