Làng chiếu Phú Tân, xã An Cư (huyện Tuy An) hiện chưa có đầu ra ổn định. Sản phẩm bán ra thị trường đều qua tay tư thương, người dân hàng ngày đối mặt với việc ép giá... Chính quyền địa phương đang cố gắng tìm lối ra nhưng chưa có giải pháp hữu hiệu.
Đan chiếu cói ở Phú Tân - Ảnh: M.H.NAM
“Nghề này thu nhập thấp nhưng không bỏ được vì đã gắn bó với tôi từ cha sanh mẹ đẻ. Chúng tôi mong muốn sản phẩm của làng chiếu này có đầu ra ổn định, giúp người dân giữ được cái nghề”, ông Phạm Đình Trung, năm nay hơn 60 tuổi, ở thôn Phú Tân 1 nói vậy. Hiện nay, giá một chiếc chiếu khổ 1,4m là 35.000 đồng, khổ 1,2m là 24.000 đồng, khổ 1 m chỉ có 17.000 đồng. Theo cách đan lát truyền thống bằng thủ công, để tạo ra một sản phẩm phải đến 2 người, làm từ sáng đến tối được 3 đôi, trừ chi phí cói, công xe lõi thì thu nhập chỉ hơn 20.000 đồng/ người/ ngày.
Trên thị trường hiện nay tràn ngập chiếu trúc, chiếu ni-lon. Chiếu Phú Tân mất thế cạnh tranh, sản phẩm khó tiêu thụ, bị tư thương ép giá, người đan chiếu “lâm” vào cảnh khó khăn. Chị Phạm Thị Kim Thanh bày tỏ: “Tư thương mua chiếu họ “rành” công việc đồng quê, do đó họ tự “định giá” theo mùa. Từ tháng 3 đến tháng 7, giá chiếu cao hơn các tháng còn lại từ 5.000 - 10.000 đồng, bởi vì thời điểm này, người dân làng chiếu lo thu hoạch lúa, mía nên ít tập trung vào việc đan chiếu. Những tháng còn lại ai cũng làm chiếu nên giá “tuột” xuống thấp!”.
Năm 2005, UBND xã An Cư phối hợp với Liên minh hợp tác xã Phú Yên liên kết với Xí nghiệp Đổi Mới (Ninh Bình) đào tạo tay nghề cho bà con đan lát các vật dụng nhỏ như: mũ, túi xách. Đào tạo lành nghề xong, giáo viên đi rồi, nghề này cũng… bỏ luôn vì không biết tiêu thụ nơi đâu. Ông Nguyễn Xuân Khiêm, Chủ tịch UBND xã An Cư cho biết: Làng chiếu Phú Tân không phát triển nổi vì không có thị trường tiêu thụ rộng. Quanh đi quẩn lại cũng chỉ mấy người trong xóm đứng ra mua đưa đi Sông Hinh, xa hơn là Khánh Hòa. Tư thương mua bán chiếu theo như kiểu “mượn đầu heo nấu cháo”. Họ nhận chiếu chở đi bán, khi về mới trả tiền cho người làm. Một số bà con nghĩ ra cách mua máy sấy khô để tạo ra chất liệu bền vững tạo uy tín trên thị trường và tránh hao hụt lát tươi khi phơi nắng bị gặp mưa. Tính thì tính vậy nhưng vì đầu ra không ổn định nên chưa ai dám đầu tư thiết bị này.
Gần 200 hộ dân ở làng chiếu Phú Tân đang chờ có thị trường tiêu thụ ổn định để giữ vững và phát triển làng nghề truyền thống.
MẠNH HOÀI
