Đầu tháng 3/2016, huyện Đông Hòa đã hoàn thành việc xóa bỏ lò gạch thủ công. Tuy nhiên, do còn tồn một lượng lớn gạch, ngói mộc (chưa nung) và đất sét nguyên liệu nên nhiều cơ sở tìm mọi cách hoạt động trở lại. UBND thị trấn Hòa Hiệp Trung đã lập phương án cưỡng chế các hộ sản xuất này.
Theo UBND thị trấn Hòa Hiệp Trung, địa phương này có số lò gạch thủ công lớn nhất huyện Đông Hòa với 69 lò của 65 cơ sở sản xuất. Sau khi có chủ trương xóa bỏ lò gạch thủ công, UBND thị trấn Hòa Hiệp Trung phối hợp UBND huyện Đông Hòa thành lập nhiều đoàn tuyên truyền, vận động người dân tự tháo dỡ. Đến cuối năm 2015, thị trấn Hòa Hiệp Trung đã vận động được 29 cơ sở tự tháo dỡ, 36 cơ sở còn lại không chấp hành, địa phương đã ra quyết định cưỡng chế. Trong 36 cơ sở này, 25 cơ sở xin phép được tự tháo dỡ lò gạch, còn 11 cơ sở vẫn kiên quyết giữ lò, không chịu tháo dỡ. Đầu tháng 3/2016, UBND huyện tổ chức lực lượng cưỡng chế tháo dỡ toàn bộ số lò gạch còn lại. Đến ngày 9/3, các lò gạch thủ công trên địa bàn huyện Đông Hòa đã được xóa bỏ.
Ông Văn Phú Trình, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Hòa Hiệp Trung, cho hay: Thời điểm đó, tại nhiều cơ sở sản xuất gạch ở địa phương còn tồn khoảng 693.000 viên gạch mộc, 276.300 viên ngói mộc và trên 44.600m3 đất sét nguyên liệu không thể tiêu thụ. Các hộ dân này đã kiến nghị lên UBND huyện để được nung hết số lượng gạch, ngói này. Sau khi được sự đồng ý của UBND tỉnh, huyện Đông Hòa đã cho phép 12 cơ sở có gạch, ngói mộc tồn được mở lò đốt hết số gạch, ngói trên và buộc phải chấm dứt hoạt động trước ngày 31/5/2016. Tuy nhiên, khi hết thời hạn quy định chỉ có một cơ sở chấp hành theo cam kết, tự tháo dỡ lò và dừng hoạt động. 11 cơ sở còn lại vẫn ngoan cố, tìm mọi cách để được kéo dài thêm thời gian đốt lò. Ngoài các cơ sở này, còn có thêm 2 cơ sở khác tự ý đắp lại lò nung để sản xuất trở lại.
Bà Nguyễn Thị Trung ở khu phố Phú Hiệp 3, thị trấn Hòa Hiệp Trung, nói: Gia đình tôi có 2 lò gạch, hoạt động gần 20 năm. Sau khi có chủ trương xóa bỏ lò gạch, tôi đã chấp hành tháo dỡ cả 2 lò gạch. Tuy nhiên, hiện tại, khoảng 8.000 khối đất nguyên liệu của gia đình tôi không thể bán được. Vì vậy, tôi đã tự ý đắp lại lò nung gạch để giải quyết lượng đất này.
Theo UBND huyện Đông Hòa, sau khi đã nung hết lượng gạch, ngói mộc, nhiều hộ vẫn tiếp tục hoạt động với lý do nguyên liệu đất còn tồn nhiều, không bán được. Địa phương đã kết nối với nhiều cơ sở sản xuất gạch tuynel, hoffman ở địa phương để thu lại số đất này. Tuy nhiên, giữa người mua và người bán không thỏa thuận được giá nên việc mua bán bất thành.
Ông Văn Phú Trình cho biết thêm: Hiện nay, địa phương đã lập phương án cưỡng chế, dự kiến sẽ tiến hành vào ngày 16-17/6 tới. Ngoài ra, địa phương cũng phối hợp với các đơn vị liên quan nắm lại số lao động làm việc tại các lò gạch để lên phương án tổ chức đào tạo, chuyển đổi nghề cho người dân khi có nhu cầu.
NGÔ XUÂN - THỦY TIÊN
