Ngày 17/12, hội thảo “Hoạt động quản lý, điều hành chính sách tiền tệ giai đoạn 2011-2015 và những tác động đối với nền kinh tế” được tổ chức ở Hà Nội nóng lên với thông tin vào sáng cùng ngày, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) quyết định tăng lãi suất thêm 0,25%. Phát biểu tại hội thảo, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, mặc dù tỉ giá tăng lên kịch trần nhưng nhu cầu của doanh nghiệp và người dân đối với ngoại tệ vẫn được các tổ chức tín dụng đáp ứng kịp thời, đầy đủ.

Không nhiều tác động do chênh lệch lãi suất

Trong ngày 17/12, trước thông tin FED quyết định tăng lãi suất thêm 0,25%, tỉ giá USD tại các ngân hàng thương mại trong nước vẫn giữ khoảng cách như vài ngày qua là chiều bán ra ở mức kịch trần (22.547 đồng/USD), còn chiều mua vào ở mức từ 22.500 - 22.517 đồng/USD. Theo Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, sau khi FED công bố tăng lãi suất, thị trường giao dịch khá ít. Tháng 10 và tháng 11 nước ta xuất siêu, như vậy rõ ràng có phần xuất siêu về thương mại. Trong khi đó, dòng vốn FDI vẫn tiếp tục chảy vào Việt Nam, bên cạnh đó là lượng kiều hối từ nước ngoài gửi về. Qua đó cho thấy, cung cầu ngoại tệ trong thời gian qua không có đột biến.

Trước những lo ngại về tác động của việc FED tăng lãi suất cũng như đồng nhân dân tệ liên tục giảm giá, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng, việc FED tăng lãi suất 0,25% đã gần như được phản ánh trong diễn biến tăng tỉ giá từ cuối năm 2014 và đầu năm 2015 khi thị trường kỳ vọng. Tỉ giá trong thời gian vừa qua tăng lên, thậm chí vài ngày vừa qua tăng lên kịch trần chủ yếu là do diễn biến tâm lý bởi xét về yếu tố cung cầu trên thị trường thì nhu cầu mua bán ngoại tệ vẫn diễn ra bình thường, không có đột biến. Với Việt Nam, vốn ngắn hạn chiếm thị phần rất ít, chủ yếu là vốn trung, dài hạn và vốn FDI. Chúng ta vẫn theo đuổi mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, tái cơ cấu nền kinh tế, do đó được các nhà đầu tư tin tưởng. Các nhà đầu tư vào Việt Nam tận dụng những lợi thế như chi phí nhân công... nên khả năng đảo chiều của dòng vốn FDI là không xảy ra.

Tái khẳng định liên quan tới vấn đề tỉ giá, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh: “Diễn biến thị trường trong những ngày gần đây là do yếu tố tâm lý, chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi. Còn giải pháp điều hành của Ngân hàng Nhà nước là sẽ thực hiện các biện pháp, công cụ cần thiết để ổn định thị trường tỉ giá và ngoại hối”.

Bình luận về tác động của việc FED tăng lãi suất USD, tiến sĩ Trương Văn Phước, Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, phân tích: lãi suất của VND so với USD chênh lệch quá lớn. Một số người mua USD với kỳ vọng tỉ giá sẽ được điều chỉnh, nhưng kể cả khi điều đó xảy ra cộng với lãi suất USD thì vẫn chênh lệch quá lớn so với lãi suất VND.

“Việt Nam là nền kinh tế thâm dụng vốn, thâm dụng tư bản, muốn tăng trưởng là phải dùng tiền. Vì thế, lạm phát thấp nhưng lãi suất VND chưa thể giảm xuống thấp được. Vì thế, việc USD tăng lãi suất thêm 0,25% là không có tác động nhiều”, tiến sĩ  Trương Văn Phước nói.  Còn tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh doanh cho rằng, khi Ngân hàng Nhà nước tính toán điều chỉnh tỉ giá hồi tháng 8/2015 đã cân nhắc việc FED sẽ điều chỉnh lãi suất. Chính vì vậy, cơ quan điều hành chính sách cũng như thị trường không có bất ngờ về việc FED tăng lãi suất.

Xu hướng tăng tỉ giá sẽ không ổn định

Chuyên gia Tài chính - Ngân hàng - tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu, cho rằng việc FED tăng lãi suất USD có thể có những tác động đến Việt Nam. Đặc thù của nền kinh tế Việt Nam là nguồn vốn còn chưa được tự do lưu chuyển nên ít bị tác động bởi những biến động mang tính nhất thời trên thị trường quốc tế. Việc FED duy trì lãi suất thấp 0% - 0,25% trong 8 năm qua và những đợt nới lỏng định lượng tổng cộng lên đến hàng ngàn tỉ USD đã tạo ra một luồng vốn nóng chảy vào các nền kinh tế mới nổi khiến đồng tiền của các nước này tăng giá. 

“Khi thị trường kỳ vọng sự cắt giảm đối với những chính sách nới lỏng trên, dòng vốn lại đảo chiều về Mỹ, khiến nhiều đồng tiền mất giá so với đồng USD”, tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu nói. Việc FED tăng lãi suất sẽ khiến các thị trường tài chính, trong đó có thị trường chứng khoán Trung Quốc rục rịch chuyển động: một dòng vốn đang từ từ chảy ra khỏi các thị trường mới nổi để tìm đến các thị trường đầu tư vào những tài sản được định giá trên đồng USD. 

Về áp lực tăng giá USD đến tỉ giá VND/USD, tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu phân tích, kỳ vọng FED tăng lãi suất và những biến động trên thị trường tài chính đã được phản ánh vào giá USD theo những diễn giải của Ngân hàng Nhà nước. Khi FED chính thức tăng lãi suất, nhiều nhà đầu cơ sẽ bán USD để chốt lời dẫn đến đồng USD có thể sẽ giảm giá trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, “hiện tượng tỉ giá tăng trong lúc này chủ yếu do yếu tố tâm lý và nếu tỉ giá biến động trong thời gian tới cũng do yếu tố tâm lý thì xu hướng tăng, nếu xảy ra, cũng sẽ không bền vững”.

Đánh giá tác động của chính sách tiền tệ giai đoạn 2011-2015 đến nền kinh tế, tiến sĩ Trương Văn Phước cho rằng, trong giai đoạn 2011-2015, đề án tái cơ cấu hệ thống tổ chức tín dụng đã xử lý thành công vấn đề thanh khoản của hệ thống. Khắc phục gần như hoàn toàn trạng thái thiếu thanh khoản, các ngân hàng phải vay mượn lẫn nhau với lãi suất rất cao trên thị trường liên ngân hàng. Lãi suất được đưa về đúng theo quan hệ cung cầu tiền tệ, dựa trên nhu cầu thực của nền kinh tế chứ không xuất phát từ tình trạng chạy đua lãi suất huy động giữa các tổ chức tín dụng năm 2015. Trật tự, kỷ cương của thị trường đã được khôi phục.

Ngân hàng Nhà nước cũng đã thực hiện thành công mục tiêu kiềm chế lạm phát: lạm phát giảm mạnh từ 18,13% (năm 2011) xuống 6,81% (năm 2012); 6,04% (năm 2013) và xuống mức kỷ lục 1,84% (năm 2014), năm 2015 dự kiến vào khoảng 2%. Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ đã điều hòa, kiểm soát cung tiền nhịp nhàng giúp tín dụng tăng ổn định.

Theo SGGPO