Nhiều nhà dân ở vùng rốn lũ thuộc huyện Đồng Xuân, Tuy An sống dọc hai bên bờ sông Kỳ Lộ được Chính phủ hỗ trợ xây dựng nhà tránh lũ giờ đã yên tâm khi mùa mưa lũ sắp đến.
KHÔNG LO CHẠY LŨ
Thu hoạch lúa hè thu, bà Nguyễn Thị Thu Cúc (76 tuổi) ở thôn Tân Hòa (xã Xuân Sơn Nam, huyện Đồng Xuân) bảo người con trai vác bao tải lúa chất trên gác, chứ không gửi nhờ nhà trong xóm Gò như trước đây. Ngôi nhà tránh lũ của bà Cúc được Nhà nước hỗ trợ xây cất có gác lửng cách nền nhà gần 3m, chỗ ấy bà đặc cái tủ thờ, ti vi, lúa gạo… Bà Cúc nói: “Từ 2 năm nay, mùa lũ đến nhà tôi vẫn nằm trong diện ngập lũ vì nước ngập nền nhà nhưng gia đình không cần chạy lũ nữa” - bà Cúc nói.
Cách đây 3 năm, đến mùa lũ, bà Cúc mượn thanh niên trong xóm đến kê giùm bàn ghế, dùng dây buộc tủ thờ treo trên cây đòn tay ở trần nhà (lúc đó anh Dũng - con trai bà đi nghĩa vụ quân sự). Thấy nước rút, tối đến bà hạ tủ thờ xuống đốt nén nhang, đến trưa trời lại mưa to, nước tràn qua cánh đồng ngấp nghé trước sân, bà lại nhờ người treo tủ thờ chạy lũ. Ngôi nhà cũ của bà Cúc cất trên mô đất cao hơn mặt đường 3m, từ đường muốn vào nhà phải leo lên các bật thềm dựng đứng. Thế nhưng đây là vùng trũng nên mùa lũ năm 2009 và năm 2012, nước ngập gần đụng mái nhà. Tuổi già như bà ráng chạy lụt vào tận xóm Núi Một, cách đó hơn cây số để ở nhờ nhà người quen. Nay nhà tránh lũ của bà Cúc xây cất trên đất nền nhà cũ, diện tích 48m2, thiết kế theo kiểu nhà lô (ngang 6m, dài 8m), móng nhà kiền vững (đổ bê tông phần móng).
Nhà tránh lũ của ông Nguyễn Ngọc Lâm ở gần nhà bà Cúc đổ sàn bê tông cao 3m so với nền nhà. Ông Lâm cho hay: “Năm 2012, cơn bão số 15 đổ bộ vào đất liền, nước sông Kỳ Lộ dâng cao tràn vào nhà, cả nhà leo lên gác ngồi tránh lũ”. Trước đây đến mùa lũ, ông Lâm cùng vợ gom chén bát, xoong nồi bỏ vào ky, treo lủng lẳng trên trần nhà, còn tủ bàn khiêng lên bộ phản gỗ, rồi hối hả lùa bò men theo con đường nội đồng đi tránh lũ. Có năm, lũ cũ nước rút chưa ra khỏi cánh đồng thì lũ mới đã vào đến trước nhà, ông và nhiều người ở đây đuối sức chạy lũ.
Ở xóm Cầu, thôn Tân Hòa (xã Xuân Sơn Nam) có 100 ngôi nhà bị ngập lũ. Khi Chính phủ hỗ trợ nhà tránh lũ, trong xóm có 20 hộ được bình xét hỗ trợ kinh phí. Khi xây dựng hoàn thành, mỗi nhà giá trị xây cất từ 50 đến 80 triệu đồng. “Theo chương trình thì đây là chòi tránh lũ, khi cất xong thấy bề thế, khang trang nên người dân gọi nhà tránh lũ” - ông Nguyễn Út, Trưởng thôn Tân Hòa, nói.
Ông Hồ Văn Tá, Phó chủ tịch UBND xã Xuân Sơn Nam, cho hay chương trình hỗ trợ 50 nhà, khi họp triển khai có 44 hộ nhận làm nhà. Số còn lại, UBND huyện Đồng Xuân phân bổ qua xã Xuân Sơn Bắc. Khi xây dựng nhà tránh lũ, thấy có hiệu quả, mới đây nhiều người ở vùng trũng đến UBND xã hỏi thăm, mong được hỗ trợ xây nhà”.
 |
| Ngôi nhà tránh lũ của bà Nguyễn Thị Thu Cúc ở thôn Tân Hòa, xã Xuân Sơn Nam (huyện Đồng Xuân) - Ảnh: L.TRÂM |
ẤM ÁP MÙA LŨ
Ông Trần Thiết ở thôn Định Trung 3, xã An Định (huyện Tuy An) xây nhà tránh lũ cặp vách nhà cũ. Ông Thiết phân trần: “Nhà cũ của tôi xây cất theo kiểu nhà trệt, khi được Chính phủ hỗ trợ cất nhà tránh lũ, đất trong khuôn viên nhà rộng nên tôi đổ 6 trụ bê tông, phía trên đổ sàn nhà cách mực nước đỉnh lũ lịch sử năm 2009 trên 2m. Ngôi nhà này không chỉ để gia đình tôi vượt lũ mà còn là chỗ dựa vững chắc cho nhà cũ khi nước lũ ập đến”.
Thôn Định Trung 3 có 394 ngôi nhà nằm biệt lập gần sông Kỳ Lộ, lũ năm 2009, nhiều nhà cấp 4 bị lũ bứng móng cuốn trôi các vật dụng, thiệt hại gần 100 triệu đồng, có nhà lên đến 300 triệu đồng. Khu vực này trũng thấp, mùa mưa nước lũ lên nhanh bao vây xóm nhà, người dân tránh lũ chạy vào thôn Long Hòa (An Định) thì bị nước lũ chặn đầu ở đoạn Cầu Bi (đầu thôn Long Hòa), còn chạy xuống thôn Phong Hậu (xã An Định) thì nước trên các mố tràn cánh đồng chặn đuôi. Vì thế 100 nhà ở đây thì có đến 99 nhà sắm sõng câu (một loại xuồng nhỏ) để thoát lũ chỉ trừ nhà người già. Bà Trương Thị Công ở thôn Định Trung 3 cho hay: “Mỗi lần nước lũ tràn vào nhà, cả gia đình ngồi trên chiếc sõng. Có đợt nước lũ dâng cao, chúng tôi bơi sõng thoát ra ngoài bị mưa gió tạt… lạnh cóng. Cách đây 2 năm, tôi được Chính phủ hỗ trợ cất nhà tránh lũ, mấy mùa lũ qua, nước dâng vẫn được ngồi ấm cúng trên gác”.
Cạnh nhà bà Công, nhà bà Phan Thị Thành có giá trị xây cất gần 50 triệu đồng, hoàn thành đầu năm 2013. Bà Thành giãi bày, khi được Nhà nước hỗ trợ tiền, tôi mượn người thân góp thêm vô trên 20 triệu đồng xây nhà tránh lũ. Năm nay có nhà tránh lũ, mùa mưa con cái có chỗ học hành. Mấy năm trước, lũ lớn ập vào, lúa chứa trong thùng phuy buộc ni lon, phía trên chất bao lúa giống đều bị đổ ập xuống nền nhà. Sau lũ, hốt lúa bùn mà nước mắt tôi chảy dài.
Theo ông Lê Văn Trúc, Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh, việc triển khai xây dựng chòi tránh lũ giao cho Sở Xây dựng thiết kế mẫu. Theo phương án sàn tránh lũ cao hơn mức ngập lụt từ 1,5 đến 3,6m tại địa điểm xây dựng và diện tích sàn vượt lũ tối thiểu 10m2. Toàn tỉnh có 100 hộ nghèo và cận nghèo ở vùng trũng thấp thuộc huyện Đồng Xuân, Tuy An được hỗ trợ xây dựng chòi tránh lũ. Đây là những hộ trong 5 năm qua có nhà ở bị ngập từ 1,5 đến 3m.
MẠNH HOÀI NAM
