Được sự hỗ trợ của Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng tỉnh, nhiều hợp tác xã nông nghiệp (HTX NN) trên địa bàn tỉnh đã triển khai thành công mô hình sản xuất lúa giống nguyên chủng từ các giống siêu nguyên chủng. Mô hình này mang lại nhiều lợi ích cho các HTX, thành viên HTX trong phát triển sản xuất nông nghiệp.
NĂNG SUẤT LÚA CAO HƠN RUỘNG ĐỐI CHỨNG
Mô hình sản xuất lúa giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng được triển khai từ vụ đông xuân 2013-2014 đến vụ hè thu 2014 với diện tích 10ha, tại 5 HTX NN thuộc các huyện Tây Hòa, Đông Hòa, Tuy An, Phú Hòa, Đồng Xuân. Các giống siêu nguyên chủng được đưa vào sản xuất trong 2 vụ đông xuân và hè thu gồm ML48, DDV108, ML213, TH6, CH133 đều cho năng suất cao, chất lượng lúa tốt. Lúa giống sản xuất ra đáp ứng nhu cầu thị trường, đạt giá trị kinh tế cao.
Ông Trần Tấn Khoa, Giám đốc HTX NN Nam An Nghiệp (huyện Tuy An), cho biết: Mô hình sản xuất lúa giống nguyên chủng TH6 tại HTX NN Nam An Nghiệp trên diện tích 2ha, có 18 hộ tham gia. Các hộ tham gia mô hình được tập huấn kỹ quy trình sản xuất lúa, quản lý dịch hại tổng hợp, sản xuất lúa giống nông hộ, mô hình “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”…; nên quá trình thực hiện diễn ra thuận lợi và cho kết quả khả quan. Vụ đông xuân, năng suất ruộng mô hình đạt 81,2 tạ/ha, ruộng đối chứng chỉ đạt 78,2 tạ/ha và vụ hè thu, ruộng mô hình đạt năng suất 70 tạ/ha, ruộng đối chứng đạt năng suất 66 tạ/ha.
HTX NN Kinh doanh dịch vụ Hòa Phong (HTX Hòa Phong) ở huyện Tây Hòa đã triển khai mô hình trên diện tích 2ha với 22 hộ tham gia, sử dụng loại giống ML48 siêu nguyên chủng. Ông Huỳnh Tấn Nghĩa, Phó giám đốc HTX Hòa Phong, cho biết: Trong vụđông xuân 2013-2014, trên diện tích làm mô hình, HTX thu về 15,7 tấn lúa giống. Do chất lượng giống đáp ứng được nhu cầu thị trường nên 100% sản lượng giống ML48 nguyên chủng đã được tiêu thụ hết. Sang vụ hè thu năm nay, ruộng mô hình cho năng suất 75,5 tạ/ha, cao hơn ruộng đối chứng 10,5 tạ/ha.
Còn theo ông Nguyễn Phước, Giám đốc HTX NN Kinh doanh dịch vụ Hòa Thành Tây (huyện Đông Hòa), thì giống ML213 nguyên chủng sản xuất tại HTX trong vụ đông xuân 2013-2014 cho năng suất bình quân đạt 80 tạ/ha, cao hơn 5 tạ/ha so với ruộng đối chứng. Toàn bộ lúa giống ML213 nguyên chủng của HTX được Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng tỉnh hỗ trợ khâu chế biến sau thu hoạch. Nhờ vậy, vụ hè thu 2014, đồng ruộng của thành viên HTX giảm được sâu bệnh do lúa giống ít lẫn tạp.
SẢN XUẤT GIỐNG NÔNG HỘ
Tham gia mô hình sản xuất lúa giống nguyên chủng, thành viên các HTX không chỉ được hỗ trợ phân, thuốc, được bao tiêu sản phẩm mà còn được tiếp cận với những tiến bộ khoa học kỹ thuật, áp dụng vào quy trình sản xuất giống nông hộ. Theo ông Nguyễn Ngọc Tài, Giám đốc HTX Sản xuất Kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Xuân Quang 2 (HTX Xuân Quang 2) ở huyện Đồng Xuân, HTX triển khai mô hình sản xuất giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng TH6, trên diện tích 2ha. 18 hộ thành viên HTX tham gia mô hình được hỗ trợ 100% giống, 50% phân bón và lúa giống sau thu hoạch được HTX thu mua với giá cao hơn bên ngoài 20%. HTX hướng tới việc giúp các hộ thành viên có thêm cơ hội tiếp cận với tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất giống nông hộ, thông qua các chương trình tập huấn. Thành viên HTX được các kỹ sư nông nghiệp của Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng hướng dẫn cách làm theo kiểu “cầm tay chỉ việc”, nên sẽ dễ tiếp thu để áp dụng vào sản xuất giống tại hộ gia đình, phục vụ sản xuất cho vụ sau. Trong quá trình thực hiện mô hình, phương pháp sạ hàng một lần nữa khẳng định những ưu điểm khi phương pháp này tạo thuận lợi cho việc điều tiết nước, phun thuốc, bón phân giúp cây lúa phát triển đồng đều với tỉ lệ hạt chắc cao. Nhờ vậy, đến nay, thành viên HTX đã thay đổi tập quán canh tác từ sạ lan dày sang sạ hàng thưa, để giảm chi phí đầu tư và hình thành thói quen sử dụng giống nguyên chủng, chứa nguồn gen tốt vào sản xuất.
Ông Nguyễn Văn Bình, thành viên HTX Xuân Quang 2, cho biết: Trước đây do không được tiếp cận với kỹ thuật sản xuất lúa giống nên gia đình tôi cũng như nhiều người dân trong xã không mấy tin tưởng vào chất lượng lúa giống do thành viên HTX tự sản xuất. Gia đình tôi cũng lo sợ khi làm giống nông hộ thì chi phí cao nên vẫn thường lấy lúa thịt của vụ trước làm giống cho vụ sau; khiến chi phí phân bón, thuốc trừ sâu tăng mà năng suất thấp. Nay, sau nhiều lần được tham gia lớp tập huấn, được nhân viên khuyến nông của HTX và kỹ sư nông nghiệp của Phòng NN-PTNT huyện, Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng hướng dẫn, tôi đã mạnh dạn tham gia mô hình sản xuất lúa giống cùng HTX. Sau 2 vụ thực hiện, năng suất cao hơn từ 5 tạ/ha/vụ đến 10 tạ/ha/vụ so với ruộng đối chứng và lúa cũng bán được giá cao. Giờ gia đình tôi tự sản xuất giống để lấy nguồn giống nguyên chủng phục vụ cho sản xuất.
Ông Nguyễn Phúc, Giám đốc Trung tâm Giống và Kỹ thuật cây trồng Phú Yên, cho biết: Trong năm qua, đơn vị đã phối hợp với 5 HTX tại các huyện Tây Hòa, Đông Hòa, Tuy An, Phú Hòa, Đồng Xuân thực hiện các mô hình sản xuất lúa giống nguyên chủng từ giống siêu nguyên chủng. Các loại giống nguyên chủng sau thu hoạch, chế biến được Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống, sản phẩm cây trồng Miền Trung kết luận đạt độ thuần tốt, cho năng suất cao. Đến nay, thành viên HTX tham gia mô hình đều nắm vững quy trình kỹ thuật sản xuất giống nông hộ, có thói quen lựa chọn giống thuần chủng để sạ, hạn chế lúa lẫn tạp, đảm bảo chất lượng lúa giống. Đây là tiền đề hướng tới mục tiêu đến năm 2015 toàn tỉnh đạt tỉ lệ sử dụng giống tiến bộ kỹ thuật trên cánh đồng 70% và lúa giống cấp xác nhận hoặc tương đương đạt trên 50%.
MINH DUYÊN
