Tranh thủ thời gian đóng nước (từ ngày 15/4 đến ngày 15/5), Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Đồng Cam (Công ty Thủy nông Đồng Cam) và các địa phương tập trung tu bổ, nạo vét kênh mương, khai thông dòng chảy; đồng thời lập phương án chống hạn, chuyển đổi cây trồng… cho các xứ đồng cuối nguồn để hạn chế thấp nhất thiệt hại do tình trạng hạn hán có thể xảy ra trong vụ hè thu sắp tới.
KHAI THÔNG DÒNG CHẢY, CHỐNG THẤT THOÁT NƯỚC
Theo Chi cục Thủy lợi (Sở NN-PTNT), từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh hầu như không có mưa, lưu lượng dòng chảy trên các sông, suối thấp hơn so với trung bình nhiều năm trước. Đặc biệt từ đầu tháng 3 đến nay, lượng nước về hồ thủy điện Sông Ba Hạ rất thấp, dao động từ 15 đến 17m3/s; lượng nước tích được trong hồ gần như ở mực nước chết. Trong khi đó, theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, lượng mưa trong mùa khô 2014 ở khu vực miền Trung phổ biến ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, lưu lượng dòng chảy trên các sông suối tiếp tục giảm mạnh và có khả năng thấp hơn từ 20 đến 40% so với các năm trước. Ông Huỳnh Dục, Trưởng phòng Quản lý nước Công ty Thủy nông Đồng Cam cho biết: Hiện mực nước tích được ở các hồ chứa do đơn vị quản lý đang hạ thấp so với mức thiết kế. Cụ thể, hồ Phú Xuân 31/36m, Đồng Tròn 30/35m, Hóc Răm 21/23m, Xuân Bình 71/75m, Kỳ Châu 139/141m; bình quân các hồ chứa đều giảm từ 2 đến 3 triệu m3 nước so với cùng kỳ năm trước. Thời tiết nắng nóng kéo dài, trời không mưa nên lưu lượng nước về đầu mối các hệ thống tiếp tục giảm; nguồn nước hiện có từ sông, suối, ao, hồ, giếng... ở các địa phương cũng dần cạn kiệt. Vì vậy, vụ hè thu sắp tới sẽ gặp nhiều khó khăn, khô hạn có khả năng xảy ra ở các xứ đồng cuối nguồn tưới và không có nguồn nước bổ sung.
Trước những khó khăn đó, Công ty Thủy nông Đồng Cam đã tập trung sửa chữa, nạo vét kênh mương để khai thông dòng chảy và chống thất thoát nước. Ông Vương Tấn An, Phó giám đốc Công ty Thủy nông Đồng Cam cho biết: Ngay sau khi đóng nước, công ty đã nhanh chóng duy tu, sửa chữa, tu bổ nạo vét hệ thống kênh mương với 14 hạng mục công trình. Cụ thể, trạm thủy nông kênh nam tiến hành sửa chữa một số cống tưới và mái bảo vệ bờ tả, hữu của các tuyến kênh; trạm thủy nông kênh Bắc sửa chữa thượng, hạ lưu các xi phông Thạnh Lâm 1, Thạnh Lâm 2, Ngọc Sơn (Phú Hòa) và gia cố một số đoạn kênh; đồng thời tiến hành nạo vét khơi thông dòng chảy của hệ thống kênh Bầu Dài (Phú Hòa) và kênh Bầu Súng (Tuy An) với tổng kinh phí khoảng 2,5 tỉ đồng. Đây là những hạng mục có khối lượng sửa chữa, nạo vét lớn nên phải thuê các đơn vị thi công chuyên nghiệp thực hiện, đảm bảo hoàn thành trước ngày 15/5, phục vụ cho việc cấp nước sản xuất vụ hè thu.
Ông Nguyễn Thanh Phương, Trưởng trạm Thủy nông kênh nam cũng cho hay: Để đáp ứng nhu cầu đưa nước về tưới tiêu các cánh đồng, trạm đã cho cán bộ, công nhân phát dọn mái bờ hữu từ K4-K9 thuộc kênh chính nam và nạo vét tất cả các tuyến cuối kênh cấp 1 và kênh nhánh cấp 2, với tổng chiều dài khoảng 12km kênh mương. Đây là những tuyến kênh thường xuyên bị bồi lấp do đất cát và rác thải, gây cản trở trong điều tiết nước.
LÊN PHƯƠNG ÁN CHỐNG HẠN
Đến nay, Công ty Thủy nông Đồng Cam đã lên phương án chống hạn cụ thể cho từng xứ đồng nếu xảy ra khô hạn trong vụ sản xuất tới. Ông Đoàn Văn Thọ, Trưởng trạm thủy nông kênh bắc cho hay: Nhằm chủ động cấp nước sản xuất và chống hạn cho các xứ đồng trong vùng tưới (nếu xảy ra), trạm đã có phương án chống hạn cụ thể cho từng khu vực. Hiện tại trạm bơm Hòa Định Đông (Phú Hòa) đã lắp đặt 6 máy bơm với lưu lượng 1.000m3/s, sẽ bơm nước từ sông Ba bổ sung cho kênh chính bắc, tiếp nước cho kênh N3, trạm bơm Phú Vang để chống hạn cho khu đồng thuộc các xã Hòa Trị, Hòa An (Phú Hòa), Bình Kiến, Hòa Kiến, Bình Ngọc (TP Tuy Hòa). Trong điều kiện khô hạn xảy ra trên diện rộng, đơn vị sẽ lắp đặt trạm bơm dã chiến tại xi phông Bến Lội bơm tiếp nước chống hạn cho các khu đồng thuộc xã An Chấn (Tuy An), An Phú, Bình Kiến (TP Tuy Hòa). Ngoài ra, trạm cũng sẽ phối hợp với các địa phương huy động máy bơm dầu của HTX bơm nước trực tiếp từ các nguồn nước hiện có ở các sông, suối, ao, hồ, giếng để chống hạn các khu vực cao, xa, hạn cục bộ. Ông Thọ cho biết thêm: Trong điều kiện khó khăn về nguồn nước tưới như hiện nay, công tác tưới trong vụ lúa hè thu sẽ được điều tiết linh hoạt, ưu tiên cho những khu đồng thiếu nguồn nước bổ sung. Tại các khu vực có nguồn nước, chúng tôi sẽ cho chạy máy bơm chống hạn với mục tiêu hạn chế thấp nhất diện tích lúa bị khô hạn.
Theo ông Vương Tấn An, trong vụ hè thu 2014, Công ty Thủy nông Đồng Cam sẽ phục vụ tưới cho 17.500ha lúa. Tuy nhiên hiện nay mực nước tích được từ các hồ thủy lợi đang xuống thấp, lượng nước tích được tại các nhà máy thủy điện trên sông Ba cũng giảm đáng kể so với mọi năm. Vì vậy công ty đang phối hợp cùng ngành Nông nghiệp và các địa phương kiểm tra, rà soát lại các khu đồng ở khu vực xa, cao, không có nguồn nước bổ sung và thường xuyên xảy ra hạn trong những năm trước để có kế hoạch chuyển đổi sang các loại cây trồng chịu hạn khác, giảm áp lực cho vụ tưới sắp tới.
UBND tỉnh vừa có công văn đề nghị Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia chỉ đạo các Công ty cổ phần Thủy điện Sông Ba Hạ, Vĩnh Sơn - Sông Hinh (Phú Yên) vận hành, điều tiết việc phát điện tiếp nước cho hệ thống Thủy nông Đồng Cam và các trạm bơm dọc sông Ba. Cụ thể, Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ và Sông Hinh phải phối hợp chạy máy phát điện lệch pha hoặc liên tục xả nước đảm bảo cấp đủ nước thường xuyên, liên tục cho đầu mối đập Đồng Cam với lưu lượng tối thiểu từ 35 đến 40m3/s…
THỦY TIÊN
