Gần 1 năm sau khi chuyển đổi mô hình kinh doanh từ hộ cá thể sang doanh nghiệp, các doanh nghiệp tư nhân (DNTN) kinh doanh vàng trên địa bàn tỉnh vẫn còn lúng túng trong việc kê khai, kế toán thuế. Hầu hết những doanh nghiệp này chỉ muốn nộp thuế theo phương pháp khoán như trước.

Cán bộ thuế (phải) hướng dẫn DNTN kinh doanh vàng ghi chép hóa đơn - Ảnh: V.AN

Theo quy định tại Nghị định 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, đến ngày 25/5/2013, tất cả hộ kinh doanh có hoạt động sản xuất, mua bán vàng trang sức, mỹ nghệ đều phải chuyển đổi sang hình thức doanh nghiệp. Nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp thực hiện đúng quy định, hạn chế những sai sót liên quan đến chính sách, pháp luật thuế xảy ra trong thời gian đầu, từ đầu quý II/2013, chi cục thuế các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh đã kịp thời hướng dẫn, cung cấp cho doanh nghiệp những văn bản pháp luật, mẫu biểu kê khai, chế độ kế toán…; đồng thời thường xuyên đối thoại, giải đáp những thắc mắc phát sinh. Tuy nhiên, đến nay, gần 1 năm sau khi chuyển đổi, các doanh nghiệp kinh doanh vàng vẫn còn khá lúng túng trong việc kê khai, kế toán thuế.

Ông Nguyễn Ngọc Lựu, chủ DNTN kinh doanh vàng Ngọc Thi ở xã Hòa Mỹ Đông (Tây Hòa) cho biết: “Mặc dù cán bộ thuế đã tận tình hướng dẫn các thủ tục về ghi chép sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ, kê khai thuế… nhưng khi đến hạn nộp báo cáo quyết toán, báo cáo tài chính, chúng tôi vẫn phải đi thuê kế toán bên ngoài để thực hiện”. Còn theo một chủ doanh nghiệp vàng ở TP Tuy Hòa, sau khi chuyển đổi mô hình kinh doanh, quy mô của doanh nghiệp so với hộ cá thể trước kia không khác là bao nhưng chi phí hoạt động thì tăng lên và các quy định pháp luật liên quan cũng thay đổi. Doanh nghiệp phải tổ chức bộ máy kế toán, bố trí người làm kế toán hoặc thuê làm kế toán theo quy định của Luật Doanh nghiệp; thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn chứng từ theo quy định của Luật Kế toán. Ngoài ra, doanh nghiệp còn phải tuân thủ nguyên tắc tự chịu trách nhiệm trước pháp luật trong việc kê khai, nộp thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế. “Do đó, chúng tôi chỉ muốn nộp thuế theo phương pháp khoán như trước đây cho thuận tiện”, chủ doanh nghiệp này nói.

CƠ QUAN THUẾ CŨNG GẶP KHÓ

Theo ông Công Văn Lãnh, Phó cục trưởng Cục Thuế Phú Yên, việc quản lý thuế trong lĩnh vực kinh doanh vàng vừa phải đảm bảo tuân thủ quy định của Nhà nước về quản lý thị trường vàng vừa chống thất thu thuế. Để làm được điều này, cơ quan thuế gặp không ít khó khăn. Nguyên nhân là do khi người dân mua vàng, họ chưa có thói quen lấy hóa đơn nên doanh nghiệp chỉ lập hóa đơn nhằm hợp thức đầu ra để khai thuế. Còn khi doanh nghiệp mua vàng, trừ trường hợp mua của các tổ chức kinh doanh có xuất hóa đơn đầy đủ, doanh nghiệp được phép lập bảng kê thu mua (theo mẫu số 01/TNDN) nếu mua vàng của cá nhân không kinh doanh. Tuy nhiên, Nhà nước quy định người dân khi bán, hay mua vàng phải cung cấp địa chỉ, số chứng minh thư nhân dân và ký vào chứng từ (do bên bán lập) nên rất khó thực hiện. Ông Lãnh thừa nhận: Thời gian qua, cơ quan thuế chưa có đủ nhân lực và giải pháp hữu hiệu để kiểm soát, kiểm tra phát hiện, xử lý việc doanh nghiệp không lập hóa đơn khi bán ra, không lập bảng kê mua vào hoặc có lập nhưng không đúng với thực tế phát sinh. Nhiều doanh nghiệp khi kê khai đã khai doanh thu và mức thuế không phù hợp với quy mô và thực tế kinh doanh, mức thuế kê khai còn thấp hơn so với mức thuế khoán trước khi chuyển đổi thành doanh nghiệp nên hiện tượng thất thu thuế kinh doanh vàng đã diễn ra. Chỉ tính riêng 25 doanh nghiệp thuộc Chi cục Thuế TP Tuy Hòa quản lý thì số kê khai thuế bình quân là 25,7 triệu đồng/tháng, so với số thuế khoán của 25 doanh nghiệp này nộp trước kia là 71 triệu đồng/tháng.

Ông Lãnh cho biết thêm: Ngành Thuế Phú Yên đang quản lý 149 DNTN kinh doanh vàng, trong đó, nhiều nhất là huyện Tây Hòa với 35 doanh nghiệp, ít nhất là huyện Sông Hinh với 2 doanh nghiệp. Thời gian tới, cơ quan thuế sẽ tăng cường hướng dẫn đến từng doanh nghiệp về các thủ tục cần thiết như tạo và sử dụng hóa đơn bán hàng, nguyên tắc và trình tự lập bảng kê khi mua vàng của người dân, định hướng doanh nghiệp dần làm quen với việc tự xác định số thuế phải nộp theo phương pháp trực tiếp trên giá trị gia tăng. Các đơn vị thu thuế cũng tăng cường kiểm tra giám sát hồ sơ khai thuế; ấn định thuế đối với các trường hợp khai không đúng với thực tế kinh doanh; đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp cố tình khai thấp số thuế so với thực tế kinh doanh.

VIỆT AN