Mô hình này triển khai tại huyện miền núi Đồng Xuân, bước đầu mang lại lợi nhuận gần gấp đôi so với ruộng đối chứng. Từ kết quả này, huyện Đồng Xuân có chủ trương nhân rộng mô hình này để giúp bà con nông dân cải thiện thu nhập.
Mô hình sản xuất lúa chất lượng ở xã Xuân Sơn Bắc (Đồng Xuân) - Ảnh: H.NAM
ÁP DỤNG KHOA HỌC KỸ THUẬT
Trong vụ sản xuất đông xuân 2013-2014, huyện Đồng Xuân triển khai mô hình cánh đồng mẫu sản xuất lúa chất lượng với diện tích 10ha tại cánh đồng xã Xuân Sơn Bắc. Mô hình này sản xuất giống lúa Q5 cấp siêu nguyên chủng, gieo 4kg giống/sào với 98 nông dân tham gia. Công ty Hoàng Long Vina Phú Yên hỗ trợ phân bón cho mô hình này. Cán bộ kỹ thuật Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân tập huấn hướng dẫn nông dân phương pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng: Đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng và đúng phương pháp; đồng thời áp dụng kỹ thuật bón phân đúng thời điểm từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa. Còn ruộng sản xuất lúa đại trà sử dụng giống lúa thuần ML212, ML 68, ML202-4… canh tác theo phương pháp truyền thống.
Trên cánh đồng xã Xuân Sơn Bắc, vụ đông xuân năm nay có nhiều diễn biến bất thường, không khí lạnh và sương mù kéo dài làm cây lúa chậm phát triển. Đặc biệt là sức sinh trưởng của cây lúa bị yếu ngay từ giai đoạn cây con dẫn đến khả năng đẻ nhánh kém, số lượng nhánh hữu hiệu ít, hầu hết các loại giống lúa đều bị trổ bông chậm hơn từ 15 đến 20 ngày so với điều kiện thời tiết bình thường. Thế nhưng, kết quả thu hoạch cho thấy, năng suất thực thu của giống lúa Q5 đạt 80 tạ/ha, trong khi đó năng suất lúa sản xuất đại trà chỉ đạt 55 tạ/ha. Theo Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân, sau khi trừ chi phí, mô hình cánh đồng mẫu sản xuất lúa chất lượng tại xã Xuân Sơn Bắc đạt lãi ròng gần 30 triệu đồng/ha, trong khi đó ruộng đối chứng chỉ lãi 16,6 triệu đồng/ha, qua đó cho thấy lợi nhuận ở ruộng mô hình cao hơn ruộng đối chứng trên 13 triệu đồng/ha.
Ông Phạm Trung Trực, nông dân tham gia mô hình cho hay: “Giống sử dụng trong mô hình là cấp siêu nguyên chủng nên khả năng chống chịu dịch hại tốt, nhất là bệnh lem lép hạt. Cuối vụ lúa chín đồng đều, hạt lúa sáng, năng suất ruộng mô hình cao hơn ruộng sản xuất đại trà 28 tạ/ha (quy về năng suất khô). Thông qua mô hình này, thời gian đến, tôi áp dụng bón phân cân đối theo từng giai đoạn phát triển của cây lúa, đây là yếu tố quan trọng cho sự sinh trưởng, phát triển của cây lúa mà lâu nay bà con chưa quan tâm đúng mức nên hiệu quả đem lại chưa cao”.
Bà Nguyễn Thị Chinh, Phó giám đốc HTX Nông nghiệp thị trấn La Hai, tham quan mô hình cho hay: Ruộng mô hình áp dụng phương pháp sạ hàng, lượng giống ít, làm cho cây lúa đẻ nhánh tập trung, khi trổ đòng, số hạt chắc trên bông nhiều nên năng suất cao hơn ruộng sản xuất đại trà. Trong sản xuất, hiệu quả kinh tế là mục tiêu cuối cùng và quan trọng nhất, đem lại thu nhập cho bà con nông dân, do đó nông dân cần áp dụng.
CẦN NHÂN RỘNG
Trước đó, vụ đông xuân 2012-2013, tại thôn Long Hà (thị trấn La Hai) và Phước Hòa (xã Xuân Phước) của huyện Đồng Xuân, mô hình cánh đồng mẫu sản xuất lúa chất lượng triển khai 15ha, năng suất đạt trên 70 tạ/ha. Thông qua mô hình người trồng lúa đầu tư thâm canh, áp dụng đồng loạt các biện pháp kỹ thuật như sử dụng giống lúa đạt tiêu chuẩn, bón phân thích hợp. Cũng từ mô hình, nông dân biết cách tính toán tỉ suất lợi nhuận giữa đồng lãi thu được so với đồng vốn bỏ ra ban đầu. Tuy nhiên diện tích nhỏ lẻ, một số hộ có ruộng giữa vùng quy hoạch không tiếp nhận mô hình, gây nên tình trạng “da beo”, không đồng nhất sản xuất, dẫn đến khó quản lý đồng ruộng, tưới tiêu.
Theo Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân, với ý nghĩa “Cánh đồng lớn nhưng trong đó có nhiều nông dân nhỏ”, nông dân cùng nhau thực hành sản xuất trên cánh đồng theo một quy trình sản xuất tập trung trong tất cả các khâu từ quy trình kỹ thuật, thu hoạch, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm… Do đó thành công của mô hình đòi hỏi phải có sự liên kết của nông dân tự nguyện tham gia, vì vậy các cấp, các ngành cần tuyên truyền nhân rộng. Ông Nguyễn Văn Tri, Phó phụ trách Phòng NN-PTNT huyện Đồng Xuân cho hay: Mục tiêu xây dựng mô hình Cánh đồng mẫu lớn đối với sản xuất lúa gạo nhằm thực hiện tốt việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật tiên tiến một cách đồng bộ, hiệu quả trên một diện tích lớn, rút ngắn khoảng chênh lệch về năng suất giữa các thửa ruộng. Từ đó nâng cao năng suất bình quân trong toàn vùng, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ tái cơ cấu đầu tư cho nông nghiệp. Thời gian đến các cấp, các ngành cần tập trung chỉ đạo nhằm mở rộng mô hình cánh đồng mẫu lớn có hiệu quả”.
MẠNH HOÀI NAM
