Vào vụ sản xuất muối 2014 với nỗi lo về giá cả nhưng diêm dân ở TX Sông Cầu vẫn sẵn sàng cho vụ sản xuất. Họ hy vọng năm nay thời tiết thuận lợi, muối tiêu thụ mạnh và được giá.
Diêm dân ở TX Sông Cầu cải tạo ruộng muối để chuẩn bị vào vụ sản xuất mới - Ảnh: A.NGỌC
VẪN CÒN KHÓ KHĂN
Theo Phòng Kinh tế TX Sông Cầu, hiện thời tiết có nắng nên bà con diêm dân bắt đầu ra đồng củng cố lại ruộng muối, chuẩn bị vào vụ sản xuất mới. Do bà con còn làm muối theo cách truyền thống, sản xuất trên đồng đất, qua mỗi mùa mưa lụt các tuyến bờ bị sạt lở, hư hỏng nhiều nên chi phí đầu vụ rất cao. Ông Nguyễn Ngọc Lanh ở thôn Tuyết Diêm (xã Xuân Bình), cho biết: “Nhà tôi có khoảng 600m2 đất chuyên làm muối, đầu vụ tôi phải đầu tư gần 7 triệu đồng để thuê lao động be bờ, cày đất. Chi phí năm nay cao hơn năm trước là do giá một ngày công lao động tăng hơn 40.000 đồng, còn tiền thuê cày, bừa đất tăng gần gấp đôi. Làm muối rất nhọc công, riêng khâu làm đất phải kỹ thì năng suất muối mới cao”. Còn ông Nguyễn Hoa Ren cũng ở thôn Tuyết Diêm cho rằng, năm trước mất mùa muối là do mưa liên tục, thời gian có nắng để sản xuất rất ít. Với khoảng 1.000m2 đất làm muối của gia đình ông chỉ thu được 200 bao (50kg/bao), trong khi đó năm 2012, ông thu được hơn 400 bao. Nhưng bù lại giá muối bán được 70.000 đồng/bao (năm 2012 là 50.000 đồng/bao) nên không bị lỗ vốn đầu tư. Với giá thuê nhân công hiện nay quá cao nên ông huy động mọi người trong gia đình đều ra đồng để giảm bớt tiền thuê mướn người làm.
TX Sông Cầu hiện có hơn 181ha đất chuyên sản xuất muối, trong đó xã Xuân Bình có diện tích muối lớn nhất với gần 135ha, xã Xuân Phương khoảng 25ha và phường Xuân Yên hơn 21ha. Ông Nguyễn Văn Thứ, Giám đốc HTX Muối Tuyết Diêm, cho biết: “HTX hiện có khoảng 850 xã viên chuyên sinh sống bằng nghề làm muối. Năm 2013, do thời tiết không thuận lợi nên sản lượng muối của toàn HTX chỉ đạt khoảng 3.000 tấn, giảm gần một nửa so với năm 2012. Do năm vừa qua mất mùa nên lượng muối tồn trong dân không nhiều, nhưng hiện nay giá muối lại giảm còn 60.000 đồng/bao. Vì vậy, nhiều bà con tỏ ra lo lắng…”.
Để làm ra những hạt muối mặn, diêm dân bám đồng không kể nắng mưa, thế nhưng từ bao đời nay, họ chưa bao giờ có ý định làm giàu từ ruộng muối của mình. Muối chỉ được giá khi mất mùa, còn được mùa lại mất giá, đây là một thực tế mà bấy lâu nay đã xảy ra. Theo nhiều diêm dân, thời gian qua, giá muối hầu như thả nổi do các thương lái chi phối hoàn toàn. Trên địa bàn xã Xuân Bình hiện có khoảng 4 tư thương thu gom muối và giá cả do những người này quyết định. Do vậy, được mùa hay mất mùa thì người hưởng lợi nhiều nhất vẫn là thương lái. Ông Nguyễn Văn Thứ cho biết thêm, trước đây HTX Muối Tuyết Diêm cũng tổ chức thu mua muối của bà con xã viên, sau đó bán lại cho các địa phương khác. Nhưng HTX không cạnh tranh được với các tư thương, vì tư thương trốn thuế nên giá mua của họ cao hơn.
CẦN NHÀ NƯỚC ĐẦU TƯ
Những năm gần đây, HTX Muối Tuyết Diêm khuyến khích xã viên sản xuất muối theo phương thức trải bạt để có muối sạch bán với giá gấp 1,5 lần so với muối được làm theo kiểu truyền thống. Thế nhưng hiện nay để đầu tư làm muối sạch thì chi phí rất cao, trong khi người dân thiếu vốn. Diêm dân Nguyễn Ngọc Lanh giãi bày: “Hiện thị trường tiêu thụ muối rất bấp bênh, phụ thuộc nhiều vào tư thương. Thế nhưng chúng tôi sản xuất muối sạch thì thị trường có mua đúng giá hay được mùa thì mất giá”.
Ông Nguyễn Văn Thứ cho biết: “Trên địa bàn xã Xuân Bình hiện có khoảng 3ha làm muối theo phương thức trải bạt. Qua thực tế 2 năm nay, sản xuất theo phương thức này, muối trắng hơn, độ mặn cũng cao hơn, năng suất gần gấp đôi so với sản xuất truyền thống. Tuy nhiên, tiền đầu tư ban đầu rất lớn, khoảng 50 triệu đồng/ha, nhưng qua một vụ thì số bạt trải trên ruộng bị hư hỏng bởi ảnh hưởng mưa lụt. Trong gần 135ha diện tích sản xuất muối của HTX thì có khoảng 80% diện tích có thể sử dụng nước ngầm từ giếng khoan để sản xuất muối chất lượng cao. Nhưng để đảm bảo sản xuất ổn định thì những giếng khoan này cần có điện. HTX đã nhiều lần kiến nghị tỉnh và ngành Điện sớm đầu tư hệ thống điện cho vùng sản xuất muối này. Ngoài ra, HTX cũng kiến nghị Nhà nước có chính sách hỗ trợ, cho diêm dân vay vốn theo hình thức sản xuất làng nghề truyền thống để đầu tư cải tạo đồng muối, nâng cao hiệu quả kinh tế hơn”.
ANH NGỌC
