Thời gian qua, tình trạng phân bón giả, kém chất lượng, nhái bao bì, nhãn mác còn khá phổ biến, gây ảnh hưởng đến sản xuất của người dân. Trong khi đó, công tác kiểm tra, quản lý của các cơ quan chức năng còn lỏng lẻo, chưa đủ mạnh.
Lô phân giả mang nhãn hiệu của Công ty TNHH Con Cò Vàng (TP Hồ Chí Minh tại đại lý phân bón Năm Lực (Sơn Hòa) - Ảnh: A.NGỌC
TRÔI NỔI PHÂN BÓN GIẢ, KÉM CHẤT LƯỢNG
Đoàn thanh tra của Sở NN-PTNT vừa tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về sản xuất, kinh doanh giống cây trồng nông nghiệp và phân bón của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh. Trong số 38 cơ sở được thanh tra, phần lớn đều có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, niêm yết giá, ghi nhãn hàng hóa theo quy định, có bản sao công bố tiêu chuẩn chất lượng của nhà sản xuất… Đoàn thanh tra đã lấy 12 mẫu phân bón các loại để phân tích, kết quả có 2 mẫu thiếu chất lượng và 1 mẫu phân bón giả. Bà Trần Thị Kim Yến, đại lý kinh doanh phân bón Năm Lực ở huyện Sơn Hòa, cho biết: “Tôi mua phân từ các đại lý cấp 1 trong tỉnh về bán lại cho bà con. Nhưng vừa rồi Sở NN-PTNT kiểm tra và kết luận lô phân 24 bao mang nhãn hiệu của Công ty TNHH Con Cò Vàng (TP Hồ Chí Minh) là phân giả. Khi mua hàng, chúng tôi cũng xem mẫu mã, bao bì và cả uy tín của công ty sản xuất, thế nhưng không thể biết được chất lượng không đạt hoặc hàng giả…”.
Tuy thế, tại các địa phương vẫn còn nhiều trường hợp kinh doanh phân bón không đảm bảo chất lượng, hoặc bán hàng nhập lậu làm ảnh hưởng đến việc sản xuất của nông dân. Ông Đỗ Ngọc Nam ở khu phố 2, thị trấn Hòa Vinh (Đông Hòa) cho biết: “Ngoài việc tìm loại phân phù hợp với đất, chúng tôi còn phải chọn lựa cơ sở bán phân có uy tín để mua. Cách đây 2 năm, một người chở phân bón đến tại ruộng để bán cho chúng tôi. Theo lời giới thiệu của người bán thì đây là phân bón tốt, được sản xuất trong nước… nhưng sau khi mua về bón thì cây lúa không phát triển, năng suất giảm hẳn. Trước những thông tin về phân bón giả, nhái, kém chất lượng như hiện nay, chúng tôi không dám mua phân của những người bán lẻ nữa mà chỉ đến các đại lý tin cậy để mua.
Qua khảo sát, nhận thức của đa số người tham gia kinh doanh mặt hàng này còn rất hạn chế, nhiều người không được trang bị kiến thức về phân bón, không nắm bắt những quy định về điều kiện kinh doanh, cũng không đủ khả năng nhận biết, đánh giá chất lượng phân bón. Theo Thanh tra Sở NN-PTNT, hiện nhiều loại phân bón được bán trên thị trường Phú Yên do các công ty ở tỉnh khác cung cấp và nhiều cơ sở bán buôn nhỏ lẻ, không đăng ký kinh doanh nên rất khó quản lý. Thêm vào đó, kết quả thử nghiệm mẫu ở các trung tâm thường không giống nhau. Cụ thể, có mẫu khi qua phân tích lần đầu thì không đạt chất lượng nhưng kết quả phân tích lần 2 lại đạt chất lượng. Điều này đã gây không ít khó khăn cho công tác quản lý chất lượng phân bón của cơ quan chức năng.
SIẾT CHẶT QUẢN LÝ
Thực tế cho thấy, sự thiếu ổn định của thị trường phân bón hiện nay là do hành lang pháp lý chưa hoàn thiện, chế tài xử phạt các hành vi vi phạm còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Mặt khác, phân bón chưa được quy định là mặt hàng sản xuất, kinh doanh có điều kiện, cần có giấy chứng nhận hoặc giấy phép, do vậy nhiều cơ sở nhỏ lẻ chưa có đủ các điều kiện cần thiết vẫn hoạt động; từ đó sản phẩm kém chất lượng vẫn có thể đưa vào kinh doanh. Theo Sở NN-PTNT, Bộ NN-PTNT sớm đề xuất Chính phủ ban hành nghị định mới thay thế Nghị định 113/2003/NĐ-CP, Nghị định 191/2007/NĐ-CP để quy định chặt chẽ hơn về điều kiện sản xuất, kinh doanh phân bón; ban hành thông tư hướng dẫn về quy định xử phạt đối với hành vi vi phạm và một số quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng phân bón để tạo thuận lợi cho các đơn vị trong quá trình quản lý.
Theo thống kê của Chi cục Quản lý thị trường (Sở Công thương), toàn tỉnh hiện có 41 cơ sở sản xuất, kinh doanh phân bón (quy mô lớn) đăng ký kinh doanh, song vẫn còn nhiều cơ sở kinh doanh tự phát, nhỏ lẻ, không tuân theo quy định pháp luật. Ông Phan Ngọc Trang, Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, cho biết, ở một số tỉnh đã phát hiện có trường hợp nhập khẩu phân bón kém chất lượng từ Trung Quốc rồi đóng bao bì, gắn thương hiệu của các doanh nghiệp trong nước. Tại Phú Yên, việc vi phạm sản xuất, kinh doanh phân bón chưa nhiều. Tuy nhiên để ổn định thị trường của mặt hàng này cũng như thực hiện sự chỉ đạo của UBND tỉnh và Sở Công thương, trong tháng 10/2013 Chi cục Quản lý thị trường tiến hành kiểm tra ở các cơ sở sản xuất, kinh doanh phân bón nhằm phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm, bảo vệ các doanh nghiệp sản xuất chân chính, kinh doanh lành mạnh; góp phần đấu tranh chống hàng giả, kém chất lượng, bảo vệ môi trường, sản xuất nông nghiệp của người dân. Đồng thời, việc kiểm tra sẽ giúp các cơ quan quản lý thực hiện công tác quy hoạch sản xuất, phân phối trên địa bàn tỉnh; xây dựng hệ thống bán buôn, bán lẻ có khả năng tự kiểm tra chống hàng giả, hàng kém chất lượng xâm nhập vào địa phương.
KHANG ANH - ANH NGỌC
