Hiện nay, nhiều người dân ở 2 thôn Minh Đức, Ngọc Phong (xã Hòa Kiến, TP Tuy Hòa) hạn chế dùng nước máy vì giá tăng cao. Trong khi đó, HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ tổng hợp Hòa Kiến 3 (HTX Hòa Kiến 3), đơn vị cấp nước, cũng muốn giao lại hệ thống cung cấp nước sạch cho Phòng Kinh tế TP Tuy Hòa (đơn vị chủ quản), bởi kinh doanh thua lỗ.
Cán bộ HTX Hòa Kiến 3 kiểm tra hệ thống cấp nước sạch sinh hoạt tại nhà dân - Ảnh: V.AN
CHUYỂN SANG DÙNG NƯỚC MẠCH
Từ đầu năm 2013 đến nay, khi HTX Hòa Kiến 3 tăng giá nước máy lên 8.000 đồng/m3 và thu thêm 5.000 đồng/đồng hồ/tháng, nhiều người dân sử dụng nước ở 2 thôn Ngọc Phong, Minh Đức đã chuyển sang dùng nước mạch tự chảy từ trên núi. Anh Lê Văn Sang ở thôn Ngọc Phong cho biết: “Nhà tôi làm dịch vụ may gia công, ngoài 3 người trong gia đình còn có 7 thợ làm việc thường xuyên. Khi giá nước ở mức 5.000-6.000 đồng/m3, còn trong khả năng chi trả thì chúng tôi dùng, mỗi tháng khoảng 20m3 nước. Nhưng khi HTX tăng giá nước lên 8.000 đồng/m3, mặc dù đã sử dụng tiết kiệm nhưng tiền nước trả hàng tháng vẫn quá lớn. Cách đây 3 tháng, gia đình tôi chi 1,5 triệu đồng, mua đường ống mới, thuê người làm hệ thống dẫn nước mạch lấy từ chùa Minh Sơn về nhà để sử dụng, không dùng nước máy nữa”. Bà Dương Thị Phước, 60 tuổi, ở thôn Ngọc Phong cũng cho hay: “Vợ chồng tôi đều đã lớn tuổi, lại ở nhà riêng, xa con cháu nên khi HTX cung cấp nước sạch tại nhà, chúng tôi rất vui mừng, không phải chịu cảnh “bà bơm, ông gánh” vất vả như trước. Ban đầu, chúng tôi sử dụng 3 đến 4m3 nước/tháng, khi HTX tăng giá thì giảm lại phân nửa, chủ yếu để uống, nấu ăn, còn tắm rửa, giặt giũ thì lấy nước giếng cách nhà hơn 500m. Việc dùng nước trong sinh hoạt là thiết yếu nên đắt rẻ gì chúng tôi cũng phải sử dụng. Tuy nhiên, tôi mong muốn HTX thu giá nước hợp lý để những người già, người khó khăn như chúng tôi tiếp tục được dùng nước sạch”.
Theo bà Bùi Thị Ngọc Thuận ở thôn Ngọc Phong, hơn 3 năm nay, HTX đã điều chỉnh giá nước tăng mấy lần mà lần nào cũng cao hơn giá ở khu vực nội thành nên người dân vô cùng bức xúc. “Hiện HTX lại thu thêm 5.000 đồng phí bảo trì hệ thống mỗi tháng nhưng cả năm nay tôi không thấy ai đi kiểm tra hệ thống ống nước. Cứ đà này, gia đình tôi đành phải dùng nước mạch hoặc nước giếng chứ không kham nổi tiền nước máy mỗi tháng”, bà Thuận nói. Còn bà Nguyễn Thị Cúc ở thôn Minh Đức cho hay, có nước máy đến nhà nhưng gia đình tôi vẫn sử dụng nước mạch từ trên núi nên hầu như không phát sinh chi phí dùng nước máy và việc tăng giá cũng không ảnh hưởng đến kinh tế gia đình. Tuy nhiên, từ đầu năm 2013, HTX “đẻ” ra phí bảo trì đường ống 5.000 đồng/tháng, tôi cho rằng bất hợp lý. Không sử dụng nước thì đường ống có hư đâu mà bảo trì?
KHÓ QUẢN LÝ
Ông Phan Đời, Giám đốc HTX Hòa Kiến 3 cho biết: Đơn vị tiếp quản hệ thống cung cấp nước sạch cho người dân 2 thôn Ngọc Phong, Minh Đức từ giữa năm 2010. Do địa bàn cấp nước thuộc khu vực miền núi, hệ thống dẫn nước từ đồng hồ tổng đến hộ sử dụng quá phức tạp, trong khi đó, HTX lại không có cán bộ chuyên ngành để quản lý nên thường xuyên xảy ra tình trạng người dân gian lận trong việc sử dụng nước. Cụ thể, nhiều gia đình để nước chảy nhỏ giọt suốt ngày đêm nhưng vì lượng nước qua đồng hồ quá nhỏ nên kim không chạy. Một số hộ rẽ nhánh đường ống dẫn nước trước đồng hồ rồi mở nước sử dụng thoải mái vẫn không phát sinh chi phí. Cá biệt có hộ còn dùng keo dán cố định khiến kim đồng hồ bị liệt, không nhích số được nữa… Những trường hợp nói trên khiến tổng lượng nước đo tại đồng hồ ở mỗi gia đình thấp hơn rất nhiều so với con số báo tại đồng hồ tổng. Theo tính toán, tỉ lệ thất thoát nước bình quân trong thời gian qua lên đến gần 40%. Do vậy, từ khi tiếp quản đến nay, tháng nào HTX cũng phải mượn vốn của quỹ phát triển sản xuất để nộp phần thiếu hụt cho Công ty TNHH một thành viên Cấp thoát nước Phú Yên. Trong đó, năm 2011, HTX phải bù 37 triệu đồng; năm 2012, bù hơn 79 triệu đồng.
Theo ông Đời, để giải quyết tình trạng thất thoát nước, đầu năm 2013, tại đại hội đại biểu xã viên, HTX thống nhất tăng giá nước lên 8.000 đồng/m3 và thu 5.000 đồng/đồng hồ/tháng tiền bảo dưỡng hệ thống cung cấp nước sạch. HTX cũng chỉ mở nước từ 7 giờ 30 đến 17 giờ hằng ngày để hạn chế tình trạng xã viên mở nước nhỏ giọt suốt đêm. Xã viên đã đồng ý điều này và HTX cũng đã ra nghị quyết và triển khai thu theo giá mới. Hiện mỗi tháng, HTX phải trả cho Công ty TNHH một thành viên Cấp thoát nước Phú Yên khoảng 12 triệu đồng. Tuy nhiên, số thu thực tế chỉ đạt khoảng 10 triệu đồng. Đó là chưa kể một số trường hợp nợ tiền nước khó đòi, cán bộ HTX đến thu thì dọa dẫm, uy hiếp. “HTX nhiều lần làm tờ trình giao trả hệ thống cung cấp nước sạch của 2 thôn Minh Đức, Ngọc Phong nhưng chưa được cấp trên giải quyết. Với tình hình này, chúng tôi chỉ có thể cung cấp nước sạch cho bà con đến cuối năm nay, sau đó sẽ giao lại cho cấp trên chứ không thể tiếp tục. HTX đã bỏ công làm dịch vụ phục vụ cho dân, chẳng những không kiếm được lời, ngược lại còn phải bù lỗ thì không thể duy trì mãi được”, ông Đời nói.
VIỆT AN - THANH HOÀI
