Chỉ trong vòng nửa tháng nay, giá tôm được thương lái thu mua 127.000 đồng/kg (loại 100 con/kg), cao hơn 27.000 đồng/kg so với đầu vụ. Giá tôm tăng cao là do thương lái các tỉnh đổ xô về Phú Yên thu gom xuất bán sang Trung Quốc. Giá tôm tăng cao, người nuôi phấn khởi nhưng các nhà máy chế biến có nguy cơ thiếu nguyên liệu.
Các thương lái thu gom tôm nguyên liệu ở vùng nuôi hạ lưu sông Bàn Thạch (Đông Hòa) chuẩn bị xuất bán sang Trung Quốc - Ảnh: A.NGỌC
TÔM ĐƯỢC GIÁ, NGƯỜI NUÔI PHẤN KHỞI
UBND huyện Đông Hòa vừa thành lập tổ công tác liên ngành kiểm tra tình hình thương lái thu gom tôm nguyên liệu tại vùng nuôi tôm hạ lưu sông Bàn Thạch. Mới đây, tổ kiểm tra đã phát hiện bà Phạm Thị Bông (xã Nghĩa Hòa, huyện Tư Nghĩa, Quảng Ngãi) đang thu mua tôm, chuẩn bị xuất sang Trung Quốc. Qua kiểm tra, bà Bông không có giấy phép đăng ký kinh doanh, không kê khai nộp thuế. Tổ kiểm tra liên ngành đã xử phạt bà Phạm Thị Bông 400.000 đồng và truy thu thuế 3 triệu đồng.
Ông Nguyễn Văn Minh, người nuôi tôm ở xã Hòa Tâm (Đông Hòa), cho biết: “Gia đình tôi thả nuôi 3 hồ với diện tích 1,2ha. Tôm nuôi vụ đầu được 2 tháng rưỡi thì bị bệnh, không lớn và bắt đầu chết nên phải bán sớm. Sang vụ 2, tình hình thời tiết và dịch bệnh cũng khá phức tạp nên tôm nuôi được 2 tháng lại bắt đầu phát bệnh. Nhưng nhờ tôm được giá nên lãi hơn 50 triệu đồng”. Còn ông Nguyễn Lũy ở xã Hòa Tâm (Đông Hòa), cho hay: “Vụ 1, tôm loại 100 con/kg thương lái thu mua từ 100.000 đến 105.000 đồng/kg. Nhưng khoảng nửa tháng nay giá tôm tăng lên 127.000 đồng/kg loại 100 con/kg. Hiện nay thu hoạch 1 tấn tôm bán bằng số tiền 1,5 tấn năm ngoái”.
Theo cơ sở thu mua tôm Trọng Loan (xã Hòa Hiệp Nam, Đông Hòa), giá tôm được đẩy lên cao là do thương lái các tỉnh đổ xô về Phú Yên thu gom sau đó xuất sang Trung Quốc. Chủ cơ sở thu mua tôm Trọng Loan cho biết, cách đây khoảng 20 ngày, giá tôm bình quân loại 100 con/kg khoảng 110.000 đồng, nhưng do nhiều thương lái thu gom xuất sang Trung Quốc nên có lúc tăng lên gần 130.000 đồng. Hiện cơ sở thu mua tôm Trọng Loan chỉ thu gom rồi bán lại cho Công ty cổ phần Thủy sản và thương mại Thuận Phước (TP Đà Nẵng).
NGUY CƠ THIẾU NGUYÊN LIỆU
Theo ông Lê Văn Hồng, Giám đốc Công ty TNHH Bá Hải, lâu nay công ty chưa bao giờ phải lo thiếu nguyên liệu. Tuy nhiên, hiện tại công ty đang đối mặt với tình trạng không đủ nguyên liệu cho các hợp đồng đã ký với nước ngoài. Các thương lái thu gom tôm nguyên liệu xuất sang Trung Quốc đa số không chịu thuế, nên họ mua tôm với giá cao và buộc mình phải theo. Nếu công ty mua ngang giá với họ thì sẽ bị lỗ, còn mua giá thấp hơn thì người dân không bán. Còn bà Nguyễn Thị Phi Anh, Phó chủ tịch HĐQT, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Thủy sản và thương mại Thuận Phước (TP Đà Nẵng) cho biết, công ty cũng đang đối mặt với tình trạng thiếu nguyên liệu tôm. Việc thương lái Trung Quốc đổ xô sang thị trường các nước Việt Nam, Ấn Độ… đẩy giá tôm lên mức quá cao, không chỉ các công ty trong nước điêu đứng mà thị trường tôm thế giới cũng không thể chấp nhận được mức giá ấy. Thương lái Trung Quốc cũng mua tôm về chế biến, xuất khẩu, nhưng không hiểu vì sao lại mua với giá cao hơn nhiều so với giá trung bình trên thế giới?
Hiện nay, giá tôm chênh lệch khoảng 10.000 đồng/kg nên các cơ sở thu mua bán cho các cơ sở chế biến trong nước gặp khó khăn. Bà Huỳnh Thị Năm, Giám đốc DNTN Năm Rùm (xã Hòa Hiệp Nam, Đông Hòa), cho biết: “Doanh nghiệp chúng tôi cũng muốn mua bán với bạn hàng trong nước trước đây nhưng rất khó, bởi đơn vị phải theo giá cả trên thị trường để thu mua. Nhưng nếu bán cho công ty trong nước thì phải chịu lỗ trung bình 10 triệu đồng/tấn”.
Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, nhiều thương lái đang gia tăng việc thu mua tôm tươi từ các tỉnh rồi ướp đá vận chuyển sang Trung Quốc với khối lượng lớn. Ngoài tôm sú và tôm thẻ chân trắng cỡ lớn, các thương lái mua cả tôm thẻ chân trắng cỡ nhỏ mà trước đây không mua. Các thương lái mua với khối lượng lớn, 100 tấn/ngày/tỉnh và mua trực tiếp từ ao nuôi hoặc qua các đại lý thu gom, giá cao hơn 15 đến 20% so với giá các doanh nghiệp trong nước… Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam đã có văn bản kiến nghị các bộ, ngành liên quan tăng cường công tác quản lý thị trường tại các địa phương, sớm có biện pháp hữu hiệu và đánh thuế xuất khẩu cho các mặt hàng xuất khẩu tươi (chưa qua chế biến, chưa cấp đông) để áp dụng với xuất khẩu tôm tươi nhằm hạn chế tác động tiêu cực như hiện nay.
ANH NGỌC
