Nghị định 41/2010/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn (Nghị định 41) ra đời nhằm khuyến khích các ngân hàng đầu tư để chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xây dựng kết cấu hạ tầng, xóa đói giảm nghèo và từng bước nâng cao đời sống của người dân vùng nông thôn. Tuy nhiên, hiện nhiều tổ chức tín dụng trên địa bàn tỉnh chưa chú trọng thực hiện chính sách này.
Người dân xã Xuân Hòa (TX Sông Cầu) vay vốn để sản xuất cá cơm khô xuất khẩu - Ảnh: L.HẢO Theo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên, đến nay, dư nợ cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh đạt 4.340 tỉ đồng với 129.269 hộ còn dư nợ, tăng 3,3% so với đầu năm; chiếm 41,7% tổng dư nợ của các tổ chức tín dụng ở Phú Yên. Tuy nhiên, trong số này, dư nợ tại 4 ngân hàng thương mại nhà nước chiếm đến 73,2%, ngân hàng chính sách 20,7%, còn lại 5 ngân hàng thương mại cổ phần chỉ chiếm 6,1%.
Theo Nghị định 41, các cá nhân, hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư, diêm nghiệp được vay tối đa 50 triệu đồng; hộ kinh doanh, sản xuất ngành nghề hoặc làm dịch vụ phục vụ nông nghiệp, nông thôn được vay tối đa 200 triệu đồng; các HTX, chủ trang trại được vay không quá 500 triệu đồng. Khách hàng vay vốn không cần tài sản đảm bảo, nếu xảy ra thiên tai trên diện rộng thì được khoanh nợ 2 năm; lãi suất áp dụng theo thị trường trừ khi có chính sách ưu đãi của Nhà nước. Ông Trần Minh Mẫn, Giám đốc Ngân hàng NN-PTNT (Agribank) chi nhánh Phú Yên cho biết: Từ khi Nghị định 41 có hiệu lực (1/6/2010), từng chi nhánh trong hệ thống Agribank đã tích cực triển khai chính sách này. Dù địa bàn rộng, chi phí cho vay cao, rủi ro lớn nhưng đơn vị vẫn xác định đây là nghiệp vụ chủ yếu nhằm thúc đẩy kinh tế nông nghiệp nông thôn, tạo điều kiện cho nông dân có vốn để phát triển sản xuất, kinh doanh, góp phần nâng cao đời sống. Đến nay, dư nợ cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn tại Agribank Phú Yên đạt gần 2.700 tỉ đồng với hơn 45.300 khách hàng còn dư nợ, chiếm 83,4% tổng dư nợ của đơn vị.
Trong khi đó, mặc dù một số ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn tỉnh vẫn triển khai cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn nhưng dư nợ phát sinh không đáng kể. Một số tổ chức tín dụng chỉ cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn theo chương trình riêng của hệ thống, chứ không duyệt vay tín chấp theo quy định. Lý giải vấn đề này, ông Nguyễn Chí Nhân, Giám đốc Ngân hàng TMCP Kiên Long (Kienlong Bank) chi nhánh Phú Yên cho biết: Mỗi ngân hàng có một kiểu quản trị khác nhau, trong đó, các ngân hàng thương mại cổ phần thường giao quyền cho giám đốc chi nhánh tỉnh rất hạn chế. Đối với những hồ sơ vay với hạn mức vượt thẩm quyền quyết định, chi nhánh phải trình hội sở giải quyết. Riêng tại Kienlong Bank Phú Yên, hội sở chỉ cho phép chi nhánh quyết định cho vay những món có hạn mức thấp, không cho phép cho vay tín chấp hoặc chỉ được phê duyệt cho vay tín chấp những món dưới 8 triệu đồng. Giám đốc Ngân hàng TMCP Hàng Hải (Maritime) chi nhánh Phú Yên Huỳnh Quốc Thi cũng cho hay: Đối với Maritime, toàn bộ hồ sơ vay phải chuyển về hội sở quyết định nên ngân hàng gặp rất nhiều khó khăn trong việc thực hiện Nghị định 41/2010/NĐ-CP trên địa bàn Phú Yên.
Theo ông Nguyễn Văn Hàn, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Phú Yên, khi thực hiện cho vay theo Nghị định 41, mỗi ngân hàng thương mại phải tự chịu trách nhiệm, tự chịu rủi ro, tự tìm nguồn vốn cho vay vì vậy các đơn vị phải xem xét phương án sản xuất kinh doanh của khách hàng, nếu thấy hiệu quả mới dám cung ứng vốn. Thêm vào đó, hiện hệ thống chi nhánh Agribank Phú Yên đã phủ sóng đến tận các huyện và còn có một số phòng giao dịch tại cụm xã nên hầu hết người dân vùng nông thôn thường tìm đến Agribank để vay vốn. Mỗi khách hàng khi vay theo Nghị định 41, mặc dù không phải thế chấp tài sản nhưng hồ sơ vay phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên mỗi gia đình chỉ vay được 1 lần, khi nào trả nợ xong mới có giấy tờ để đi vay nơi khác.
Trong khi đó, ĐBQH Nguyễn Thái Học cho rằng: Nghị định 41 của Chính phủ ban hành nhằm khuyến khích hoạt động tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Nghị định có hiệu lực trên toàn quốc nên các ngân hàng phải có trách nhiệm thực hiện, không thể để chính sách của Nhà nước chỉ có tác dụng trên lý thuyết chứ không đi vào thực tế.
LÊ HẢO
